อัตลักษณ์การแพทย์แผนไทยในสังคมไทย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการก่อรูปของการแพทย์แผนไทย รูปแบบกระบวนทัศน์การแพทย์แผนไทยและอัตลักษณ์การแพทย์แผนไทยในสังคมไทย นำเสนอแนวคิดและการวิเคราะห์ปัญหาจากมุมมองของบุคลากรในกลุ่มผู้ปฏิบัติงานด้านการแพทย์แผนไทย บุคลากรในระบบการแพทย์สมัยใหม่และมุมมองจากผู้มารับบริการทางการแพทย์แผนไทย เพื่อนำไปสู่ความเข้าใจต่อองค์ความรู้การแพทย์แผนไทยพร้อมทั้งเสนอแนวทางการพัฒนาการแพทย์แผนไทยให้ยั่งยืนโดยเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์ระดับลึก (In-depth Interview) กับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก 15 คน ผลการศึกษาพบว่าการก่อรูปของการแพทย์แผนไทยในสังคมไทยมีการพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งรับเอาแนวความคิดทฤษฎี ความเชื่อ รวมทั้งแบบแผนการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมกายใจมาจากพระพุทธศาสนาอันเป็นรากฐานของวัฒนธรรมไทย โดยกระบวนทัศน์แพทย์แผนไทยนั้นครอบคลุมทั้งด้านการตรวจวินิจฉัย บำบัด รักษา ป้องกันโรค การส่งเสริมและฟื้นฟูสุขภาพของมนุษย์ มุ่งเน้นการดูแลสุขภาพตนเองเพื่อหลีกเลี่ยงมูลเหตุที่ทำให้เกิดโรคโดยให้ความสำคัญกับความเป็นปัจเจกบุคคลที่หลากหลาย ทั้งยังมีการบำบัดรักษาโรคทางใจโดยใช้ ธรรมโอสถ จนถึงการวางยารักษาแบบปัจเจกโอสถโดยใช้หลักการบริหารยาตามรสยา ทั้งหมดล้วนแสดงถึงความเป็นอัตลักษณ์ของการแพทย์แผนไทยที่มุ่งรักษาที่คน ค้นหาเหตุของโรค ผู้วิจัยจึงได้เสนอแนวทางการเปลี่ยนกระบวนทัศน์เพื่อการพัฒนาการแพทย์แผนไทยอย่างยั่งยืน ทั้งนี้นโยบายทางสาธารณสุขควรเปิดโอกาสให้ผู้ป่วยมีทางเลือกอย่างเท่าเทียมในการเข้ารับการรักษาทางการแพทย์แผนไทย เพื่อเป็นการส่งเสริมสนับสนุนการพัฒนาการแพทย์แผนไทยและเพิ่มทางเลือกในการรักษาให้กับประชาชน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
คาปร้า ฟริตจ๊อฟ.(2550). จุดเปลี่ยนแห่งศตวรรษ เล่ม 1-3 อิทธิพลของความคิดแบบเดส์ คาตส์-นิวตัน The Turning Piont. แปลโดย พระประชา ปสนฺนมฺโม, พระไพศาล วิ สาโล, สันติสุข โสภณสิริ และรสนา โตสิตระกูล .พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโกมล คีมทอง.
ทวี เลาหพันธ์.(2558). การพัฒนาการจัดการศึกษาการแพทย์แผนไทยประยุกต์: (1) การพัฒนาการแพทย์แผนไทย เมื่อกลับคืนสู่ศิริราช. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ ทางเลือก,13 (1) ,3-13.
มูลนิธิฟื้นฟูส่งเสริมการแพทย์ไทยเดิม.(2559).ตำราการแพทย์ไทยเดิม(แพทยสาสตร์สงเคราะห์ ฉบับอนุรักษ์) เล่มที่ 1.พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพฯ : ศุภวนิชการพิมพ์.
บุษยมาส สินธุประภา และจรัสพรรณ สงวนเสริมศรี.(2533). การแพทย์แผนโบราณในทัศนะ ของนักวิชาการและผู้ปฏิบัติงานด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ,รายงานการวิจัย,ได้รับทุน สนับสนุนจากแผนงานส่งเสริมการวิจัยพฤติกรรมสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข.
ประพจน์ เภตรากาศ.(2557). ทฤษฎีการแพทย์แผนไทยกับทฤษฎีการแพทย์แผนปัจจุบัน. วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก,12 (2),167-169.
เปรม ชินวันทนานนท์ และคณะ.(2547). ทิศทางการนำการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน ไทยและการแพทย์ทางเลือกเข้าสู่ระบบบริการ ใน สุวิทย์ วิบุลผลประเสริฐ และ ประพจน์ เภตรากาศ, ภูมิปัญญาไท สุขภาพวิถีไท นนทบุรี : กรมพัฒนาการแพทย์แผน ไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข.
ผู้ให้ข้อมูลรายที่ 1. (7 สิงหาคม 2563). บทบาทและอัตลักษณ์ของแพทย์แผนไทย. (จิรายุ ชาติ สุวรรณ, ผู้สัมภาษณ์)
ผู้ให้ข้อมูลรายที่ 2. (4 สิงหาคม 2563). บทบาทและอัตลักษณ์ของแพทย์แผนไทย. (จิรายุ ชาติ สุวรรณ, ผู้สัมภาษณ์)
พรรณทิพา ชเนศร์.(2562).พุทธจิตวิทยากับการส่งเสริมดุลยภาพกายจิตตามแบบแพทย์แผน ไทย ด้วยหลักไตรสิกขา.วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 26 (2), 92-119.
สังคม ศุภรัตนกุล.(2561).การเลือกแบบแผนการรักษาการเจ็บป่วยของครัวเรือนในพื้นที่ชนบท อีสาน. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ. 11 (2),12-22.
สุด แสงวิเชียร.(2521). จุดจบของแพทย์แผนโบราณและการเริ่มต้นของการแพทย์แผนปัจจุบัน ของไทย,ใน วารสารสังคมศาสตร์การแพทย์คณะสังคมศาสตร์และมนุษย์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, 1(2).20-28.
สุนทรี ท. ชัยสัมฤทธิ์โชค.(2560).คืนคุณค่าการแพทย์แผนไทยด้วยพระพุทธศาสนาและ วิทยาศาสตร์. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 24 (2), 55-83.
สุวศิน พลนรัตน์ และคณะ.(2564).แนวทางการพัฒนาคลินิกจิตเวชชุมชุนด้วยภูมิปัญญาท้องถิ่น ภายใต้บริบทของการแพทย์ล้านนา. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 8(5), 162-176.
สายป่าน ปุริวรรณชนะ.(2560).พระพุทธศาสนากับวัฒนธรรมการแพทย์แผนไทย. วารสารพุทธศาสน์ศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 24 (3), 79-90.
