การสถาปนาสถาบันการแพทย์แผนไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาการสถาปนาระบบการศึกษาการแพทย์แผนไทย 2) เพื่อศึกษาการพัฒนาบุคลากรทางการแพทย์แผนไทย โดยใช้ระเบียบวิจัยเชิงคุณภาพ แบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ 1) การรวบรวมข้อมูลด้านเอกสาร จากตำรา วิทยานิพนธ์ บทความ กฎหมาย การสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต 2) การสัมภาษณ์เชิงลึก โดยเลือกกลุ่มตัวอย่างด้วยวิธีการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง ดังนี้ อาจารย์แพทย์แผนไทยที่มีความเชี่ยวชาญด้านการแพทย์แผนไทย จำนวน 3 ท่าน อาจารย์ผู้สอนในวิทยาลัยการแพทย์แผนไทยอภัยภูเบศร จำนวน 3 ท่าน อาจารย์ผู้สอนในโรงเรียนแพทย์แผนโบราณวัดพระเชตุพน (วัดโพธิ์) จำนวน 2 ท่าน และผู้ที่กำลังศึกษา จำนวน 4 ท่าน รวม 12 ท่าน ผลการศึกษาพบว่าในสมัยรัตนโกสินทร์การแพทย์แผนไทยยังคงได้รับการฟื้นฟู และมีการสืบทอดต่อกันมาอย่างต่อเนื่อง ภายใต้อิทธิพลแนวคิดครอบงำแบบสมัยใหม่ของชาติตะวันตกที่แผ่ขยายเข้ามาในประเทศไทยทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางความคิด ความเชื่อ กระบวนทัศน์ ทัศนคติในการดูแลสุขภาพ กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการแพทย์ อีกทั้งการก่อตั้งโรงพยาบาลสมัยใหม่ และโรงเรียนแพทย์ ได้ส่งผลต่อการสถาปนาสถาบันการศึกษา การพัฒนาหลักสูตรการแพทย์แผนไทย และทำให้แพทย์แผนไทยแบบดั้งเดิมไม่เป็นที่ยอมรับ อีกทั้งการพัฒนาหลักสูตรที่มีอยู่ในปัจจุบันเป็นการเพิ่มเติมความรู้ด้านวิทยาศาสตร์การแพทย์มากกว่าความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย จึงทำให้แนวคิดทฤษฎี รวมถึงอัตลักษณ์ของแพทย์แผนไทยมีความไม่ชัดเจน ดังนั้นการสถาปนาสถาบันการศึกษาแพทย์แผนไทยขึ้นใหม่จึงต้องมีการทบทวนแนวคิดทฤษฎี และยอมรับในอัตลักษณ์ความเป็นแพทย์แผนไทย จึงจะทำให้หลักสูตร และแนวทางพัฒนาบุคลากรเป็นไปตามแนวคิดทฤษฎีของการแพทย์แผนไทยอย่างที่ควรจะเป็น