ความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อมของชุมชนใกล้กองขยะชานเมือง

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงภาระทางสิ่งแวดล้อมและการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจเพื่อสิทธิที่จะอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดีของคนในชุมชนใกล้กองขยะ รวมถึงค้นหาข้อเสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อสร้างความยุติธรรมทางสิ่งแวดล้อม โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการศึกษาแบบเฉพาะกรณี เก็บรวบรวมข้อมูลจากคนในชุมชนใกล้กองขยะ 3 พื้นที่ คือ ชุมชนใกล้กองขยะหนองแขม ชุมชนใกล้กองขยะอ่อนนุช และชุมชนใกล้กองขยะสายไหม รวม 30 คน และเก็บข้อมูลจากเจ้าหน้าที่กรุงเทพมหานคร อีก 6 คน รวม 36 คน  ด้วยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง โดยใช้การสัมภาษณ์แบบเจาะลึกร่วมกับการสังเกตแบบไม่มีส่วนร่วม นอกจากนี้ยังเก็บรวบรวมข้อมูลจากนโยบาย กฎหมาย และกฎระเบียบที่เกี่ยวกับการบริหารจัดการขยะของกรุงเทพมหานคร ผลการวิจัยพบว่า คนในชุมชนใกล้กองขยะชานเมืองเป็นกลุ่มคนที่ต้องรับภาระทางสิ่งแวดล้อมจากกองขยะ โดยพื้นที่กองขยะจัดเป็นโครงการและกิจการที่ไม่เข้าข่ายต้องจัดทำรายงานการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม จึงไม่จำเป็นต้องมีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นเพื่อนำไปสู่การมีส่วนร่วมของประชาชนที่เกี่ยวข้อง โดยนโยบายการบริหารจัดการขยะของเมืองต้องคำนึงถึงผู้ที่ได้รับผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม มีกฎหมายเฉพาะที่ครอบคลุมการบริหารจัดการขยะทั้งกระบวนการ การกำหนดให้พื้นที่กองขยะเป็นประเภทของโครงการและกิจการที่ต้องมีการประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อมและรับฟังความคิดเห็นของประชาชน นอกจากนี้ควรสร้างการมีส่วนร่วมกับภาคเอกชนและประชาชนในการบริหารจัดการขยะ รวมถึงการสร้างโอกาสในชีวิตให้กับคนในชุมชนใกล้กองขยะได้มีสิทธิที่จะอยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ดี