รูปแบบการจัดการการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ลุ่มแม่น้ำตาปีอย่างยั่งยืน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชน

บทคัดย่อ

การวิจัยมีวัตถุประสงค์ดังนี้  (1) เพื่อศึกษาศักยภาพในการจัดการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และ(2) นำเสนอรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ลุ่มแม่น้ำตาปี เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพโดยศึกษาจากเอกสาร การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม เลือกตัวอย่างแบบเจาะจง ผู้ให้ข้อมูลหลัก แบ่งเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ 1) ปราชญ์ชาวบ้าน 2) นักวิชาการสังคมวิทยาและพัฒนาชุมชน 3) นักวิชาการด้านวัฒนธรรม และ 4) ผู้เชี่ยวชาญด้านการท่องเที่ยว จำนวน 24 คน วิเคราะห์เชิงเนื้อหาและสรุปเป็นภาพรวม ผลการวิจัย พบว่า (1) แหล่งท่องเที่ยวของชุมชนลุ่มแม่น้ำตาปี มีศักยภาพในการจัดการท่องเที่ยวในด้านคุณค่าของแหล่งท่องเที่ยว สภาพภูมิทัศน์ที่เป็นธรรมชาติ ทรัพยากรน้ำ ป่าไม้ อุดมสมบูรณ์ มีความเป็นเอกลักษณ์ทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีศรีวิชัย ด้านสภาพแวดล้อมมีภูมิทัศน์พื้นที่เป็นพื้นป่าสถานที่รวบรวมพันธ์ไม้ต่างๆ มีป่าชายเลนที่สมบูรณ์ บ่อน้ำพุร้อนธรรมชาติ อัตลักษณ์เฉพาะถิ่น สภาพน้ำมีเกลือแร่เจือปน ดินป่าพรุน้ำเค็ม บรรยากาศร่มรื่น เงียบสงบ เหมาะสำหรับการปฏิบัติธรรม ด้านความสะดวกในการเข้าถึงมีความสะดวกในการเดินทางเข้าถึงชุมชน สภาพของเส้นทางสะดวก ถนนคอนกรีต ด้านสิ่งอำนวยความสะดวกมีที่พัก ร้านอาหาร การคมนาคมขนส่ง ไฟฟ้า ประปา ป้ายบอกทาง และด้านการมีส่วนร่วมของชุมชนโดยมีผู้นำชุมชนที่เข้มแข็งร่วมแรงร่วมใจกันสร้างเป็นศูนย์เรียนรู้ทั้งหน่วยงานภาครัฐและเอกชน และ (2) การเสนอรูปแบบการจัดการการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ลุ่มแม่น้ำตาปีอย่างยั่งยืนโดยมีส่วนร่วมของชุมชน ที่มีชื่อว่า “SLOW LIVE MODEL” มีองค์ประกอบสำคัญ คือ 1) ชุมชนเข้มแข็ง  2) ประมงพื้นบ้าน 3) โดยธรรมชาติ   4)ทรัพยากรน้ำ 5) ผู้นำชุมชน 6) อัตลักษณ์เฉพาะถิ่น 7) คุณธรรม คุณงามความดี  และ 8) การเรียนรู้