บทบาทพยาบาลในการส่งเสริมสุขภาพผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ตามรูปแบบการส่งเสริมสุขภาพของเพนเดอร์
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้เป็นบทความทางวิชาการ สำหรับพยาบาล และบุคลากรทางด้านสุขภาพ รวมถึงผู้ที่สนใจเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ เพื่อให้เกิดความเข้าใจบทบาทพยาบาลในการส่งเสริมสุขภาพผู้ติดเชื้อเอชไวอี/ผู้ป่วยเอดส์และ เป็นแนวทางในการส่งเสริมพฤติกรรมด้านต่าง ๆ ของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ ซึ่งโรคเอดส์เป็นปัญหาทางการแพทย์และสาธารณสุขที่สำคัญในทุกภูมิภาคทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย ส่งผลให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายบกพร่อง ก่อให้เกิดการเจ็บป่วยด้วยการติดเชื้อฉวยโอกาสต่าง ๆ ส่งผลกระทบทั้งด้านร่างกาย จิตใจ ครอบครัว สังคมและเศรษฐกิจ และการถูกตีตราจากสังคมว่าเป็นผู้พฤติกรรมที่ไม่ดี จากผลกระทบต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นส่งผลให้ผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ปกปิดข้อมูลหรือไม่กล้าขอคำปรึกษาและทำการรักษาพยาบาลถือเป็นผู้ที่มีความใกล้ชิดกับผู้ป่วยมากกว่าบุคคลากรด้านอื่น ๆ จึงต้องมีความเข้าใจและมีแนวทางในการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพเพื่อให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมที่เหมาะสม ปัจจุบันแผนการรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์จะมุ่งเน้นเพื่อลดจำนวนเชื้อไวรัสให้มากที่สุด เป็นเวลานานที่สุด เพื่อป้องกันไม่ให้มีการติดเชื้อฉวยโอกาส ร่วมกับการดูแลสุขภาพตนเองของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ก็เป็นส่วนสำคัญที่ส่งผลให้การรักษามีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ดังนั้นพยาบาลที่เป็นผู้ดูแลหลักถือเป็นบุคคลสำคัญในการส่งเสริมการดูแลสุขภาพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี โดยจะส่งผลให้เกิดการเรียนรู้อย่างมีส่วนร่วม รวมไปถึงการส่งเสริมประสบการณ์สร้างแรงจูงใจ ปรับเปลี่ยนทัศนคติ ตลอดจนการช่วยให้ผู้ติดเชื้อเอสไอวี/ผู้ป่วยเอดส์สามารถตัดสินใจในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หรือปฏิบัติกิจกรรมการดูแลสุขภาพตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
Article Details

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กรณิการ์ วีระกูล. (2554). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมความร่วมมือในการรักษาของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ในโครงการยาต้านไวรัสเอดส์ โรงพยาบาลทุ่งตะโก จังหวัดชุมพร. ใน วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสาธารณสุข. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2562). แผนงานวิจัยด้านการป้องกัน ควบคุมโรคและภัยสุขภาพ พ.ศ. 2562 – 2564. กรุงเทพมหานคร: กรุงเทพฯการพิมพ์.
กรุงเทพฯการพิมพ์. (2557). การดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีแบบผู้ป่วยนอก Ambulatory Care of HIV-infected Patients. กรุงเทพมหานคร: บริษัท บียอนด์ เอนเทอร์ไพรซ์ จำกัด.
กิตติยาภรณ์ โชคสวัสดิ์ภิญโญ. (2554). การเสริมสร้างพลังอำนาจผู้ดูแลในครอบครัวต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์. KKU Resjournal, 16(4), 416–427.
เกียรติ รักษ์รุ่งธรรม. (2557). แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีประเทศไทยปี 2557. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทยจำกัด.
เกียรติศักดิ์ แหลมจริง,พิมพ์มาศ เกิดสมบัติและอัมพิกา ใจคำ. (2561). พฤติกรรมการบริโภคอาหารและภาวะโภชนาการในผู้ติดเชื้อเอชไอวีวัยรุ่น. วารสารบำราศนราดูร, 12(2), 70-80.
ดาริกา สิริสุทธาและสุวรรณา บุญยะลีพรรณ. (2560). พฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ที่ได้รับการรักษาด้วยยาต้านไวรรัสเอชไอวีสูตรดื้อยา. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 35(1), 177–183.
นปภัช เมืองมาและเดชา ลลิตอนันต์พงศ์. (2561). ความยืดหยุ่นและแรงสนับสนุนทางสังคมของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ ณ ศูนย์ประสานความร่วมมือระหว่างไทยแลนด์-ออสเตรเลีย-เนเธอร์แลนด์ เพื่อการศึกษาวิจัยทางคลินกด้านโรคเอดส์ ศูนย์วิจัยโรคเอดส์ สภากาชาดไทย. Chula Med J, 62(6), 947-963.
นิตยา กออิสรานุภาพ. (2554). พฤติกรรมสุขภาพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ที่ได้รับยาต้านไวรรัสเอชไอวี ณ โรงพยาบาลของรัฐแห่งหนึ่ง ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือเลียบชายแดนแม่น้ำโขง. ใน วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพยาบาล. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
มัตติกา ใจจันทร์ และพรนภา คำพราว. (2557). ตราบาปจากโรคเอดส์ ตัวอย่างความเจ็บปวดทางสังคม. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(3), 170-173.
มิลาน ราช ชิกเดล. (2558). คุณภาพชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ที่ได้รับยาต้านไวรัสในอำเภอกัสกี้ ประเทศเนปาล เอดส์. ใน วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต สาขาสาธารณสุขศาสตร์. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ยุทธชัย ไชยสิทธิ์ และคณะ. (2557). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ที่รับยาต้านไวรัสเอชไอวี ณ โรงพยาบาลแห่งหนึ่งในเขตชายแดนไทย-ลาว. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 32(2), 86-96.
ยุทธชัย ไชยสิทธิ์ และคณะ. (2560). การเยียวยาผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ที่มีภาวะบีบคั้นทางจิตวิญญาณ:บทบาทพยาบาล. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 35(3), 31–38.
วณิชา พึ่งชมพู และคณะ. (2558). ความต้องการและการตอบสนองความต้องการของผู้สูงอายุที่ได้รับผลกระทบจากเอชไอวี/เอดส์ในจังหวัดเชียงใหม่. พยาบาลสาร, 42(3), 182–193.
วรรณชาติ ตาเลิศและสุวรรณา บุญยะลีพรรณ. (2557). พฤติกรรมสุขภาพผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์วัยแรงงานที่ได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวี ในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดสุรินทร์. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 32(1), 59–68.
วรรณ์นิภา แสนสุภา. (2555). ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองต่อความสม่ำเสมอในการรับประทานยาต้านไวรัสเอดส์และดัชนีชี้วัดสุขภาพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์. ใน วิทยานิพนธ์พยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพยาบาล. มหาวิทยาลัยขอนแก่น.
ศศิโสภิณ เกียรติบูรณกุล. (2557). การดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีแบบผู้ป่วยนอก Ambulatory Care of HIV-infected Patients. กรุงเทพมหานคร: บริษัท บียอนด์ เอนเทอร์ไพรซ์ จำกัด.
สำนักโรคเอดส์ วัณโรค และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2560). แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ.
สุวรรณา บุญยะลีพรรณ. (2554). โรคเอดส์ : การพยาบาลแบบองค์รวม. ขอนแก่น: โรงพิมพ์คลังนานา.
อรดี โชติเสน,สุรเดช ประดิษฐบาทุกาและอารี ชีวเกษมสุข. (2558). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมสุขภาพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ กรณีศึกษา โรงพยาบาลสิรินธร สังกัดสำนักการแพทย์ กรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลทหารบก, 16(1), 41–50.
เอกภณ พงษ์เขตการณ์. (2558). ผลของโปรแกรมการรับรู้ความสามารถของตนเองในการออกกำลังกายโดยใช้ท่าฤาษีดัดตนต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายและระดับภูมิคุ้มกัน (CD4) ของผู้ป่วยโรคเอดส์. ใน วิทยานิพนธ์ปริญญาพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต สาขาพยาบาลศาสตร์. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
Bopp, C.M. et al. (2003). Clinical Implications of Therapeutic Exercise in HIV/AIDS. JANAC, 14(1), 73-78.
Earnshaw VA et al. (2015). HIV stigma and physical health symptoms: do social support, adaptive coping, and/or identity centrality act as resilience resources. AIDS Behav, 19(1), 41–49.
Fang X et al. (2015). Resilience, stress, and life quality in older adults living with HIV/AIDS. Aging Ment Health, 19, 1015-1036.
Kuria EN. (2009). Food consumption and nutritional status of people living with HIV/AIDS (PLWHA): a case of Thika and Bungoma Districts, Kenya. Public Health Nutr, 13 (4), 475-484.
Lawn SD, Kranzer K, & Wood R. (2009). Antiretroviral Therapy for Control of the HIV-associated Tuberculosis Epidemic in Resource-Limited Settings. Clinics in Chest Medicine, 30(4): 685–699.
Olagunju AT et al. (2012). HIV/AIDS and psychological distress: The experience of outpatients in a West African HIV clinic. HIV & AIDS Review, 11 (1), 31-35.
Pender NJ. (2006). Health Promotion in Nursing Practice. 5thed. New Jersey: Pearson Education.
Pender NJ, Murdaugh CL, & Parsons MA. (2002). Health Promotion in Nursing Practice. 4th ed. New Jersey: Pearson Education.
Wold Health Organization. (2003). Adherence to long-term therapies: evidence for action. Geneva: Pearson Education.