ข้อพิจารณาบางประการเกี่ยวกับความรับผิดในทางอาญาของบุคคล ตามมาตรา 59 แห่งประมวลกฎหมายอาญา

บทคัดย่อ

การพิจารณาบางประการเกี่ยวกับความรับผิดในทางอาญาของบุคคลตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59 นี้ ผู้เขียนจะได้ทำการศึกษาถึงข้อพิจารณาที่เป็นผลให้เกิดการบังคับใช้ตามกฎหมายอาญา อันเนื่องมาจาก “การกระทำ” ซึ่งต้องเป็นการกระทำที่ผิดกฎหมายตามที่มีกฎหมายบัญญัติไว้ และในประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59 นี้ ยังได้บัญญัติถึงความรับผิดในทางอาญาเกี่ยวกับการกระทำที่เกิดจาก “การงดเว้น” และ “การละเว้น” ซึ่งตามกฎหมายบัญญัติให้เป็นความผิดด้วย เพื่อป้องกันการอ้างว่าไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับการกระทำความผิดนั้น ๆ เนื่องจากตนมิได้ลงมือกระทำหรือปฏิบัติ เป็นการเปิดกว้างในการบัญญัติกฎหมาย เพื่อให้ “การกระทำ” ตามความหมายอย่างกว้างของประมวลกฎหมายอาญามีผลใช้บังคับในทางที่กว้างขึ้นได้ ทั้งนี้ตามความรับผิดในทางอาญาของบุคคลตามมาตรานี้ยังคำนึงถึงระดับความผิดอันเกิดจากการกระทำของบุคคลนั้น ๆ ด้วย กล่าวคือ มีการกำหนดว่ารู้สำนึกในการกระทำโดยแยกออกเป็นสองประเด็นคือ “ประสงค์ต่อผล” และ “เล็งเห็นผล เพื่อพิจารณาถึงความรับผิดของบุคคลเกี่ยวกับความรับผิดทางอาญา ที่บุคคลจะต้องรับโทษต่อเมื่อได้กระทำผิดจึงต้องพิจารณาอย่างเคร่งครัด เนื่องจากเป็นความรับผิดที่ต้องบังคับเอากับเนื้อตัวร่างกายของผู้นั้น ดังนั้นประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 59 จึงเป็นตัวแปรสำคัญที่สำหรับข้อพิจารณาในการวิเคราะห์ว่าบุคคลนั้นได้เกิดการ “กระทำ” ตามที่กฎหมายบัญญัติไว้อันก่อให้เกิดความรับผิดทางกฎหมายหรือไม่ อย่างไร เพื่อเข้าใจความหมายในข้อพิจารณาบางประการของประมวลกฎหมายอาญามาตรานี้ ที่มีการขยายความหมายของ “การกระทำ” ให้กว้างยิ่งขึ้นเพื่อให้เกิดความเป็นธรรมในการบังคับใช้กฎหมาย