แนวทางการผลิตยาแผนไทย โดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ สำหรับการเรียนการสอนนักศึกษาแพทย์แผนไทย

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาจุดแข็ง จุดอ่อน โอกาสและอุปสรรคของการผลิตยาแผนไทย และ 2) เพื่อศึกษาแนวทางการผลิตยาแผนไทย โดยใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร การสังเกตแบบมีส่วนร่วมจากอาจารย์แพทย์แผนไทยที่รักษาโรคด้วยยา 2 คน ผู้เชี่ยวชาญด้านวิศวกรรมอุตสาหกรรม 6 คน จากนั้นทำการสนทนากลุ่มกับอาจารย์แพทย์แผนไทย แพทย์แผนไทยปฏิบัติการในโรงงานสาธิตอุตสาหกรรมยาไทยจำนวน 5 คน อาจารย์วิทยาศาสตร์การแพทย์ 4 คนและตัวแทนภาคอุตสาหกรรม 2 คน โดยใช้แบบบันทึกภาคสนามและการสนทนาด้วยคำถามปลายเปิด วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและพรรณนา ผลการศึกษาพบว่า 1) จุดแข็งและโอกาสที่สนับสนุนการผลิตยาแผนไทยให้มีคุณภาพและมาตรฐานที่ดีขึ้นเกิดจากการกำหนดแผนยุทธศาสตร์ชาติที่ส่งเสริมและกระตุ้นการพัฒนายาแผนไทยของภาครัฐ ร่วมกับความก้าวหน้าทางด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีที่มีนวัตกรรมใหม่ ๆ ช่วยทำให้การผลิตยาแผนไทยเกิดความสะดวก รวดเร็วและสามารถควบคุมคุณภาพยาได้ อีกทั้งการปรับปรุงแก้ไขกฎหมายที่เปิดโอกาสให้แพทย์แผนไทยสามารถใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ในกระบวนการผลิตยาแผนไทยได้ เป็นจุดเปลี่ยนที่ดีของวงการแพทย์แผนไทย ทำให้ประชาชนเกิดความเชื่อมั่นในประสิทธิภาพของยาแผนไทยมากขึ้น 2) แนวทางการผลิตยาแผนไทยโดยประยุกต์ใช้เครื่องมือที่ทันสมัยสามารถผลิตได้ 20 รูปแบบ จากการเลือกใช้เครื่องมือจำนวน 24 เครื่อง ทั้งนี้ความรู้ดังกล่าวนำไปถ่ายทอดให้แก่นักศึกษาแพทย์แผนไทยทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ พร้อมจัดทำเป็นเอกสารตำราและคู่มือการฝึกปฏิบัติในเรื่องการผลิตยาแผนไทย เพื่อเพิ่มทักษะและความชำนาญให้กับนักศึกษาแพทย์แผนไทยมีศักยภาพมากขึ้น