ครอบครัวเสมือน: ความผูกพันจากรั้วมหาวิทยาลัยสู่ชุมชน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรนอกชั้นเรียนครอบครัวเสมือนในระยะที่ 1 ของนักศึกษาพยาบาลในสถาบันอุดมศึกษาแห่งหนึ่ง เป็นการบูรณาการความรู้สู่ชุมชน และพัฒนานักศึกษาอย่างเป็นองค์รวม ให้เป็นคนดี คนเก่งและมีความสุข และให้เป็นผู้มีจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ บทความนี้ผู้เขียนได้สอบถามความคิดเห็นของนักศึกษาและสมาชิกในครอบครัวเสมือนที่มีต่อกิจกรรมเสริมหลักสูตรนอกชั้นเรียนครอบครัวเสมือนและการมีส่วนร่วมในกิจกรรม ร่วมกับการทบทวนวรรณกรรม  พบว่า นักศึกษามีความคาดหวังต่อผลลัพธ์ของกิจกรรม ได้แก่ การมีสัมพันธภาพที่ดีกับครอบครัวเสมือน การได้รับความรักความอบอุ่นเช่นเดียวกับการได้รับจากสมาชิกในครอบครัวจริง การนำความรู้ที่ได้รับจากการเรียนไปให้การดูแลและให้คำแนะนำแก่สมาชิกในครอบครัวเสมือนและชุมชน สอดคล้องกับความคาดหวังของครอบครัวเสมือนต่อผลลัพธ์ของกิจกรรมเสริมหลักสูตรที่ต้องการมีบุตรหลานที่เรียนพยาบาล ต้องการให้ความรักความอบอุ่นแก่นักศึกษาเสมือนเป็นสมาชิกในครอบครัว ต้องการได้รับการดูแลและคำแนะนำด้านสุขภาพ  ซึ่งสอดคล้องกับแนวคิดหลักการในการนำฐานความคิดของความรัก ความอบอุ่น ความมีมิตรภาพ ความมั่นคงปลอดภัยของความเป็นครอบครัวในสังคมไทย มาเป็นรากฐานในการกำหนดคุณลักษณะที่มุ่งหวัง บทบาทหน้าที่และกิจกรรมของครอบครัวเสมือน แต่พบว่ากระบวนการของการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรนอกชั้นเรียนครอบครัวเสมือน ยังไม่เป็นไปตามแนวคิดหลักการระบบครอบครัวเสมือน ได้แก่การใช้สุนทรียสนทนา การสะท้อนคิดในชีวิตประจําวัน เพื่อไปสู่การปฏิบัติ การใช้กระบวนการคิดอย่างเป็นระบบและทักษะการแก้ปัญหา ซึ่งเป็นกระบวนการของการพัฒนาจิตบริการด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์