ระบบตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมาย โดยศาลรัฐธรรมนูญไทย

บทคัดย่อ

สืบเนื่องจากการที่มาตรา 5 วรรคหนึ่ง ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 ที่ได้บัญญัติไว้ว่า “รัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศ บทบัญญัติใดของกฎหมาย กฎ หรือข้อบังคับ หรือการกระทำใด ขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ บทบัญญัติ หรือการกระทำนั้นเป็นอันใช้บังคับมิได้” บทความชิ้นนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อพิจารณาว่าศาลรัฐธรรมนูญของราชอาณาจักรไทยที่ได้รับการสถาปนาขึ้นเป็นครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญ พุทธศักราช 2540 เพื่อให้เป็นองค์กรพิทักษ์ความเป็นกฎหมายสูงสุดของรัฐธรรมนูญและเป็นองค์กรที่ทำหน้าที่ตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมายที่ฝ่ายนิติบัญญัติตราขึ้นว่าบทบัญญัติใดของกฎหมายนั้นขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่ ซึ่งผู้เขียนพบว่า ระบบตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมายตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 นั้น มีระบบตรวจสอบและควบคุมไม่ว่าจะเป็นตั้งแต่ขั้นตอนการตรวจสอบแบบพิธีในการร่างกฎหมายหรือพระราชบัญญัติต่าง ๆ ให้ถูกต้องตามที่รัฐธรรมนูญได้กำหนดไว้ การตรวจสอบว่ากฎหมายใดขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ ซึ่งเป็นกระบวนการตรวจสอบก่อนมีการประกาศใช้บังคับกฎหมายนั้น ๆ อันทำให้กฎหมายต่าง ๆ ไม่ขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญ แต่หากมีกฎหมายใดที่ออกมาขัดหรือแย้งกับรัฐธรรมนูญ กฎหมายนั้น ๆ ก็เป็นอันตกไป แต่ทั้งนี้ถือว่าศาลรัฐธรรมนูญก็ได้มีอำนาจสำหรับระบบตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของกฎหมาย อันทำให้การตราหรือร่างกฎหมายต่าง ๆ เป็นไปอย่างถูกต้องและสอดคล้องกับหลักรัฐธรรมนูญมากที่สุดลดข้อกฎหมายที่อาจขัดหรือแย้งต่อหลักรัฐธรรมนูญ ซึ่งถือว่าเป็นกฎหมายสูงสุดของประเทศที่สอดคล้องกับตัวบทกฎหมายที่ได้บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 5 เพื่อควบคุมการร่างกฎหมายต่าง ๆ มิให้ขัดหรือแย้งต่อหลักรัฐธรรมนูญ