บทบาทพยาบาลในการดูแลมารดาครรภ์แรกที่มีภาวะซึมเศร้าหลังคลอด
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
ภาวะซึมเศร้าหลังคลอดเป็นการเปลี่ยนแปลงทางด้านอารมณ์ ความรู้สึกนึกคิดที่เกิดขึ้นได้ในช่วง 6 สัปดาห์หลังคลอด จนกระทั่งถึง 1 ปี หลังคลอด เป็นช่วงที่มารดาหลังคลอดมีการปรับตัวต่อบทบาทการเป็นมารดา การเลี้ยงดูบุตร รวมทั้งภาระหน้าที่ที่เพิ่มขึ้น หากมารดาหลังคลอดไม่สามารถเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ย่อมส่งผลให้เกิดปัญหาซึมเศร้าหลังคลอดตามมา โดยเฉพาะในมารดาครรภ์แรกที่ไม่มีประสบการณ์ในการคลอดและการเลี้ยงบุตร ซึ่งสังคมในปัจจุบันที่อยู่เป็นครอบครัวเดี่ยวมากขึ้น สามีต้องทำงานนอกบ้าน ทำให้ภาระการเลี้ยงดูบุตรต้องเป็นของภรรยาเพียงฝ่ายเดียว ส่งผลให้อารมณ์และพฤติกรรมของมารดาเปลี่ยนไปจากเดิม ประกอบกับการเปลี่ยนแปลงทางด้านสังคมและเศรษฐกิจในยุคปัจจุบัน ภาระในเรื่องค่าใช้จ่ายที่เพิ่มมากขึ้น รวมทั้งปัจจัยด้านจิตสังคม ได้แก่ ทัศนคติการเป็นมารดา ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง ภาวะเครียดจากการดูแลบุตร ภาวะเศร้าของมารดาหลังคลอด สัมพันธภาพระหว่างคู่สมรส และการสนับสนุนทางสังคม สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอด พยาบาลผดุงครรภ์จึงมีบทบาทสำคัญในการดูแลมารดาครรภ์แรก ในทุกระยะของการตั้งครรภ์ โดยเฉพาะในระยะหลังคลอด ทั้งด้านการประเมินเพื่อคัดกรองเบื้องต้น รวมทั้งการป้องกันและเฝ้าระวังการเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอด และบทบาทพยาบาลในการดูแลเมื่อมีภาวะซึมเศร้าเกิดขึ้น ดังนั้นบทความวิชาการนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอด รวมทั้งบทบาทพยาบาลผดุงครรภ์ในการดูแลมารดาครรภ์แรกที่มีภาวะซึมเศร้าหลังคลอด อันจะเป็นแนวทางในการวางแผนการพยาบาลมารดาครรภ์แรกที่เหมาะสมแบบองค์รวมและครอบคลุมมิติทางด้านจิตใจ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
นภัสนันท์ สุขเกษม. (2559). ปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้าหลังคลอด. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 34(1), 61-69.
นลินี สิทธิบุญมา และคณะ. (2563). ความเครียด การสนับสนุนทางสังคมและภาวะซึมเศร้าหลังคลอดของผู้ที่เป็นมารดาครั้งแรก. พยาบาลสาร, 47(2). 169-179.
พรทิพย์ วงศ์วิเศษศิริกุล และคณะ. (2543). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล แรงสนับสนุนจากคู่สมรส การเปลี่ยนบทบาทการเป็นมารดา และอาการซึมเศร้า ภายหลังคลอด. รามาธิบดีพยาบาลสาร, 6(3), 201-212.
มยุรัตน์ รักเกียรติ์ และประนอม พูลพัฒน์. (2563). ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในมารดาวัยรุ่น โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี. วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 28(1), 38-47.
วรรณี นวลฉวี. (2561). ความชุกของภาวะซึมเศร้าหลังคลอดและปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้าหลังคลอด ในมารดาหลังคลอด. วารสารมฉก.วิชาการ, 21(42), 65-71.
วัลยา เชาว์พานิชย์เวช. (2555). ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าหลังคลอด ในโรงพยาบาลกลาง. วารสารโรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์, 8(1), 13-21.
วาสนา มั่งคั่ง และคณะ. (2562). ภาวะบลู-สภาวการณ์ซึมเศร้าของ หญิงหลังคลอด. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 28(ฉบับพิเศษ). 13-19.
อักษราณัฐ ภักดีสมัย. (2560). ปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้าหลังคลอดในผู้ที่เป็นมารดาครั้งแรก. พยาบาลสาร, 44(3), 19-29.
Abdollahi, F. et al. (2016). Postpartum mental health in first-time mothers: a Cohort study, Iran. Journal of Psychiatryand Behavioral Sciences, 10(1) :426-426.
Beck C. T., & Driscoll J.W. (2006). Postpartum mood and anxiety disorder: a clinicians guide. Burlington: Jones and Bartlett Publishers Inc.
Beck, C. T. (1998). A checklist to identify women at risk for developing postpartumdepression. Journal of Obstetric Gynecologic and Neonatal Nursing, 27(1), 39-46.
Beck, C. T. (2001). Predictors of postpartum depression. Nursing Research, 50(5),275-285.
Beck, C. T. (2002). Revision of the postpartum depression predictors inventory. Journal of Obstetrics Gynecology & Neonatal Nursing, 31(4), 394-402.
Beck, C. T., & Gable, R. K. (2000). Postpartum depression screening scale: Development and psychometric testing. Nursing Research, 49(5),272–282.
Caron, Z. et al. (2016). Randomized controlled trial to prevent postpartum depression in mothers on public. Journal affects disorder, 1(189) ,263-268.
Cox, J. L. et al. (1987). Detection of postnatal depression:Development of the 10 item Edinburgh Posnatal Depression Scale. British Journal of Psychiatric, 150(6), 782-786.
Demirchyan, A. et al. (2014). Rate and predictors of postpartum depression in a 22-year follow-up of a cohort of earthquake survivors in Armenia. Archives of Women’ Mental Health Journal, 17(3), 229-237.
Foster, D. A. et al. (2008). The early postnatal period: Exploring women’s viewsexpectations and experiences of care using focus groups in Victoria, Australia. Biomed central pregnancy and childbirth, 27(8). 1-11.
Gao, L. et al. (2009). Depression, perceived stress, and social support among first-time Chinese mothers and fathers in the postpartum period. Research in Nursing & Health, 32(1), 50–58.
Ihongbe, T. O. & Masho, S. W. (2017). Do successive preterm birth increase the risk of postpartum depressive symptoms. Journal of Pregnancy, 2017(1), 1-10.
Leahy-Warren, P. et al. (2011). First-time mothers: Social support, maternal parental self-efficacy and postnatal depression. Journal of Clinical Nursing, 21(3-4), 388–397.
Li, L. et al. (2011). Chinese version of the postpartum depression screening scale translation and validation. Nursing Research, 60(4), 231-239.
Lucci, T. K., & Otta, E. (2013). Postpartum depression and child development in first year of life. Estudos de Psicologia (Campinas), 30(1), 7-17.
Michael, W. et al. (2013). Postpartum depression: current status and future directions. Annual Review Clinical Psychology, 2013(9), 379-407.
Mohammed, E. S. et al. (2014). Predictors of postpartum depression among rural women in Minia Egypt: An epidemiological study. Public Health, 128(9), 817-824.
Panyayong, B. (2013). Postpartum depression among Thai women: A national survey. Journal of the Medical Association of Thailand, 96(7), 761-767.
Pearlstein, T. et al. (2008). Postpartum depression. American Journal of Obstetrics & Gynecology, 200(4). 357-364.
Radloff, L. (1977). A self-report depression scale for research in the general population. Applied Psychological Measurement, 1(3), 385–401.
Rubin, R. (1984). Maternal identity and the maternal experience. New York: Springer.
Sockol, L. E. et al. (2014). The relationship between maternal attitudes and symptoms of depression and anxiety among pregnant and postpartum first-time mothers. Archives of Women's Mental Health: 17(3),199-212.
Vittayanont, A. et al. (2006). Development of Postpartum Depression Screening Scale (PDSS): A Thai version for screening postpartum depression. Journal of The Medical Association of Thailand: 89(1), 1-7.
World Health Organization. (2015). Maternal mental health. Retrieved september 15, 2016, from https://www.who.int/teams/mental-health-and-substance-use/maternal-mental-health
