กฎหมายเกี่ยวกับการจัดหาล่ามในชั้นสอบสวน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาถึงสภาพปัญหาในทางกฎหมายเกี่ยวกับการจัดหาล่ามในชั้นสอบสวน 2) ศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายเกี่ยวกับการจัดหาล่ามในชั้นสอบสวนของไทยกับต่างประเทศ 3) สร้างกฎหมายเพื่อแก้ไขเพิ่มเติมตัวบทกฎหมายเกี่ยวกับการจัดหาล่าม การวิจัยนี้เป็นการวิจัยทางเอกสาร โดยศึกษาค้นคว้าจากเอกสารต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง ผลการวิจัยพบว่า แม้มีประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 13 อยู่แล้วแต่ยังพบปัญหาจากตัวบทกฎหมายที่บัญญัติไม่ครอบคลุม ได้แก่ ประเด็นคุณสมบัติล่าม ไว้ว่า “กรณีไม่สามารถพูดหรือเข้าใจภาษาไทยและไม่มีล่าม” ซึ่งหากคู่กรณีจัดหาล่ามกันเองถือว่ามีล่ามตามกฎหมาย แต่ถ้าเป็นล่ามที่ขาดความรู้ความสามารถด้านการล่ามอย่างดีพอ ถือว่าล่ามนั้นไม่มีคุณสมบัติเพียงพอในการเป็นล่ามในชั้นสอบสวนได้ ก่อให้เกิดความเสียหายในกระบวนการสอบสวนเป็นอย่างยิ่ง ส่งผลให้การสอบสวนคดีอาญานั้นมิชอบด้วยกฎหมาย ส่วนประเด็นการจัดหาล่าม ตัวบทกฎหมายกำหนดแต่เพียง “ให้พนักงานสอบสวนจัดหาล่ามให้โดยมิชักช้า” ไม่ครอบคลุมว่าจะจัดหาล่ามได้จากที่ใด โดยวิธีการใด ยังเป็นปัญหาต้องแก้ไขให้ครบถ้วนสมบูรณ์เช่นเดียวกัน จากการเปรียบเทียบกฎหมายของแต่ละประเทศ ถึงคุณสมบัติและการจัดหาล่าม ได้แก่ สหรัฐอเมริกา มีสภาตุลาการทำหน้าที่กำหนดคุณสมบัติล่ามและสำนักงานบริหารศาลมีหน้าที่คัดเลือกและรับรองล่าม อังกฤษ มีหน่วยงานบริหารสังคมท้องถิ่นค่อยให้บริการล่ามตลอดจนล่ามต้องผ่านการตรวจสอบประวัติอาชญากรรมทุกคน ส่วนออสเตรเลีย มีประมวลจริยธรรมและประมวลจรรยาบรรณล่าม และมีหน่วยงานรับรองวิทยฐานะล่ามแห่งชาติ ทำหน้าที่กำหนดคุณสมบัติและรับรองวิทยฐานะล่าม สามารถนำมาประยุกต์เพื่อแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายของไทยให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้น