บทบาทพยาบาลในการส่งเสริมภาวะโภชนาการ ในผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การส่งเสริมภาวะโภชนาการในผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดสามารถลดการเกิดภาวะทุพโภชนาการที่สัมพันธ์กับอาการไม่พึงประสงค์จากการรักษา ตัวอย่างเช่น การเกิดแผลในช่องปาก อาการคลื่นไส้อาเจียน เบื่ออาหาร และน้ำหนักลด ซึ่งส่งผลให้ผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดเกิดภาวะขาดสารอาหารได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระยะการดำเนินของโรค ตำแหน่งที่เกิด และวิธีการรักษา การรักษาโรคมะเร็งด้วยยาเคมีบำบัดส่งผลกระทบต่อสุขภาพกาย และเกิดภาวะแทรกซ้อนหลายอย่าง ดังนี้ เกิดการตายของเม็ดเลือดขาวทำให้ภูมิคุ้มกันของร่างกายลดลง เกล็ดเลือดต่ำทำให้เลือดออกง่าย เยื่อบุช่องปากอักเสบทำให้เจ็บปาก สูญเสียการรับรสอาหารทำให้เบื่ออาหารรับประทานอาหารได้น้อย กระเพาะอาหารอักเสบ ถ่ายเหลว และมี Metabolic abnormalities ดังนั้นพยาบาลวิชาชีพผู้เป็นหน้าด่านสำคัญในการจัดการภาวะโภชนาการของผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับยาเคมีบำบัด จึงต้องเริ่มจากการประเมินภาวะสุขภาพ โดยการซักประวัติ ติดตามสอบถามอาการ ตรวจร่างกาย สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับผู้ป่วยและการติดตามผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ เพื่อเป็นข้อมูลในการวางแผนการพยาบาลผู้ป่วยให้ได้รับอาหารที่เหมาะสมและเพียงพอ พร้อมทั้งมีการประเมินผลการให้การพยาบาลในการส่งเสริมภาวะโภชนาการของผู้ป่วยโรคมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดเพื่อเป็นแนวทางในการส่งต่อข้อมูลในทีม สหสาขาวิชาชีพที่ร่วมในการดูแลผู้ป่วย พยาบาลวิชาชีพจึงควรมีความรู้ความเข้าใจใน การประเมินภาวะโภชนาการ และให้ความสำคัญกับปัญหาด้านโภชนาการของผู้ป่วยที่ได้รับ ยาเคมีบำบัด มุ่งเน้นให้การพยาบาลโดยใช้กระบวนการพยาบาล เพื่อลดความทุกข์ทรมานจากภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากการรักษา
Article Details
เอกสารอ้างอิง
ขนิษฐา อยู่เพ็ชร์ และคณะ. (2563). การจัดการทางการพยาบาลด้านโภชนาการสำหรับผู้ป่วยโรคมะเร็ง. เวชบันทึกศิริราช, 13(2), 133-140.
จินตนา สุวิทวัส. (2563). การประเมินภาวะโภชนาการผู้ป่วยโรคมะเร็ง. ศรีนครินทร์เวชสาร, 35(5), 632-638.
ณัชนรี ลพสุนทร และคณะ. (2561). โปรแกรมการจัดการอาการเหนื่อยล้าด้วยการเดินออกกำลังกายร่วมกับการสวดมนต์บำบัดต่อคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยโรคมะเร็งเต้านม. วารสารทหารบก, 19 (ฉบับพิเศษ), 88-99.
ประสาร เปรมะสกุล. (2562). คู่มือแปลผล Lab ตรวจเลือด เล่มแรก. กรุงเทพมหานคร: หจก.อรุณการพิมพ์.
พวงทอง จินดากุล และคณะ. (2561). ประสิทธิผลของโปรแกรมการสนับสนุนและให้ความรู้ต่อความสามารถในการดูแลตัวเอง การรับรู้ความรุนแรงของ อาการข้างเคียงจากเคมีบำบัดและความวิตกกังวลในผู้ป่วยมะเร็งเต้านมระยะแรกทีเข้ารับการรักษาเสริมด้วยเคมีบำบัด. วารสารโรคมะเร็ง, 38(3), 105-116.
พิจิตรา เล็กดำรงกุล และคณะ. (2563). ผลของโปรแกรมให้ข้อมูลเชิงรูปธรรม-ปรนัยต่อความวิตกกังวลและภาวการณ์ทำหน้าที่ในผู้ป่วยมะเร็งต่อมน้ำเหลืองที่ได้รับยาเคมีบำบัด. Nursing Science Journal of Thailand, 38(1), 19-34.
มานิตย์ แซ่เตียว และคณะ. (2561). การประเมินภาวะทุพโภชนาการในผู้ป่วยมะเร็งที่รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดร่วมกับรังสีรักษา ณ โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี. วารสารเภสัชศาสตร์อีสาน, 14(3), 44-55.
วิบูลย์ ตระกูลฮุน และบุชชา พราหมณสุทธิ. (2563). การประเมิน-คัดกรองภาวะทุพโภชนาการในผู้ป่วย (ผู้ใหญ่) ตามแนวความคิดเห็นใหม่ของสากล จากแบบฟอร์ม BNT 2000 เป็น NT 2013. Royal Thai Air Force Medical Gazette, 66(2), 14-32.
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ. (2563). ทะเบียนมะเร็งระดับโรงพยาบาล พ.ศ.2562. เรียกใช้เมื่อ 9 พฤศจิกายน 2563 จาก http://www.nci.go.th/th/File_download/Nci%20 Cancer%20Registry/
สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2560). คู่มือมาตรฐานการทำงานเกี่ยวกับยาเคมีบำบัดและการดูแลผู้ป่วยหลังได้ยา. เรียกใช้เมื่อ 21 พฤภาคม 2564 จาก https://www.nci.go.th/th/File_download/drug/NCI-Standard% 20FOR%20PDF.pdf
สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2561). หุ่นดี สุขภาพดี ง่าย ๆ. เรียกใช้เมื่อ 28 มิถุนายน 2564 จาก http://nutrition.anamai.moph.go.th/images/files /HLworkingage.pdf
อภิญญา คารมปราชญ์ และคณะ. (2560). การจัดการอาการและผลลัพธ์การจัดการอาการของผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับ. ศรีนครินทร์เวชสาร, 32(4), 326-331.
Chu, E. (2018). Cancer Chemotherapy. In K.G.Bertram(Ed.) Basic & Clinical Pharmacology(14th ed.,pp.948-976). United States of America: McGraw-Hill Education.
Clayton, B. D. & Willihnganz, M. J. (2013). Basic Pharmacology for nurse. (12th ed). Philadephia: Elsevier Mosby.
Fu Z. Z. et al. (2017). Efficacy and toxicity of different concurrent chemoradio therapy regimens in the treatment of advanced cervical cancer: A network meta-analysis. Medicine (Baltimore), 96(2), 58-53.
Nestle Health Science. (2564). อาหารที่ดีต่อการรักษามะเร็ง. Retrieved พฤษภาคม 22, 2564, from https://www.nestlehealthscience-th.com/health-manage ment/critical-care-and-surgery/cancer
Patricia A. W. & Deborah H. A.. (2018). Nutrition Care: Managing Symptoms From Cancer. The Journal for Nurse Practitioners – JNP, 14(4), 267-275.
World Health Organization. (2021). Thailand Source: Globocan 2020. Retrieved 2021 11, June, from http:// https://www.who.int/health-topics/cancer #tab=tab_1
World Health Organization. (2021). World Source: Globocan 2020. Retrieved June 11, 2021, from http:// https://www.who.int/health-topics/cancer #tab=tab_1
