ภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร

Main Article Content

พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต พุ่มพวง)

บทคัดย่อ

          ภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร ได้นำเสนอให้เห็น คุณค่า ความสำคัญ หลักธรรมของจิตรกรรมฝาผนังและซึมซับความงาม ด้านศิลปะสุนทรียศาสตร์ ในจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร ต้องทราบความหมาย คุณค่า ความสำคัญ และหลักธรรมได้อย่างชัดเชน แจ่มแจ้งนั้นต้องอาศัยความเข้าใจบริบทของคำศัพท์ รากศัพท์ และความหมายคำศัพท์ เป็นพื้นฐานอันดับแรก มิเช่นนั้น ถ้าไม่ทราบก็จะไม่เข้าใจถึงแก่นแห่งธรรมที่เป็นประโยขน์ต่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในสังคมไทย โดยวิเคราะห์คุณค่า ความสำคัญ และหลักธรรม ที่ปรากฎอยู่ในจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชร เพื่อที่จะได้ซึมซับในมุมของความงามด้านศิลปกรรม สุนทรียศาสตร์ และด้านหลักธรรมวิทยา ตามคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้า ที่ปรากฎในภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร ซึ่งมี 1) ภาพชุมนุมเทพยดา 2) ภาพพุทธประวัติตอนโปรดพุทธมารดา 3) ภาพทศชาติชาดก ตอนสุวรรณสามชาดก 4) ภาพพระภิกษุปลงอสุภกรรมฐาน 10 หรือพิจารณาซากศพ 5) ภาพ “เสือกัดพระ” สื่อถึงการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน และภาพอื่นๆอีกมากมาย ที่มีเรื่องราวและหลักธรรมที่สื่อไว้ในภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร เพื่อสื่อให้เข้าใจถึงเจตนารมณ์ของผู้ต้องการถ่ายทอดเพื่อให้เป็น ธรรมทาน แก่ทุกท่านที่ได้ชมภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร หากได้ชมภาพเข้าใจหลักธรรม แล้วนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ เมื่อท่านมาชมภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชรท่านจงถามว่าตัวท่าน ได้พบความงดงามทางสายตา ได้คุณค่าทางหลักธรรม ได้น้อมนำชีวิตก้าวสู่นิพพาน แล้วหรือยัง

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
พระเทพคุณาภรณ์ (โสภณ โสภณจิตฺโต พุ่มพวง). (2021). ภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดเทวราชกุญชร วรวิหาร. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 8(5), 58–72. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/252201
ประเภทบทความ
บทความวิชาการ

เอกสารอ้างอิง

กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรส. (2505). พระปฐมสมโพธิกถา. กรุงเทพมหานคร: กรมการศาสนา.

ปฏิสังขรณ์วัดเทวราชกุญชร. (2458). ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 32 หน้า 1433 (26 กันยายน พ.ศ. 2458).

ประยูร อุลุชาฏะ. (2530). พจนานุกรมศิลปะ. (พิมพ์ครั้งที่ 3 โดย น.ณ ปากน้ำ (นามแฝง)). กรุงเทพมหานคร: ศูนย์การพิมพ์พลชัย.

ประเสริฐ ศีลรัตนา. (2526). จิตรกรรม. กรุงเทพมหานคร: โอเดียนสโตร์.

พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์. (2543). สุวรรณสามชาดก. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: อักษรเจริญทัศน์.

พระธรรมกิตติวงศ์ (ทองดี สุรเตโช). (2548). ราชบัณฑิต พจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ชุดคำวัด. กรุงเทพมหานคร: วัดราชโอรสาราม.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2543). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

. (2551). พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ (ชำระ เพิ่มเติม ช่วงที่ 1). (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. (2547). ประชุมพระราชนิพนธ์ภาษาไทย ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. กรุงเทพมหานคร: มหาเถรสมาคม.

พระพุทธโฆสเถระ. (2562). พระวิสุทธิมรรค เล่มเดียวจบ, แปลโดยวงศ์ ชาญบาลี. กรุงเทพมหานคร: เลี่ยงเซียงจงเจริญ.

พระมหานิยม อุตฺตโม. (2523). หลักสูตรย่อบาลีไวยากรณ์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ เลี่ยงเชียง.

พระมหาสมใจ ปญฺญาทีโป. (2526). พระพุทธัปปิยะ, ปทรูปสิทฺธิ. กรุงเทพมหานคร: เฉลิมชาญการพิมพ์.

พระมหาสมปอง มุทิโต. (2545). มูลนิรุตติ กัจจายนสูตร ธาตวานุกรม. (พิมพ์ครั้งที่ 3). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ ธรรมสภา.

พระโสภณ มหาอำมาตย์ตรี พระยาโชฎึกราชเศรษฐี (ผ่อง โชติพุกกณะ) เจ้ากรมท่าซ้ายกระทรวงมหาดไทย. (247). อักษรกิจพิมพ์ช่วยในงานยืนชิงช้า. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงมหาดไทย.

พัสวีสิริ เปรมกุลนันท์. (2552). จิตรกรรมฝาผนัง: พระราชประสงค์รัชกาลที่ 4 เรื่องจริยวัตรสงฆ์. ใน วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

พัสวีสิริ เปรมกุลนันท์. (2554). ภาพเทวดาในรัชกาลที่ 4: ความสืบเนื่องทางงานช่าง. ใน ประมวลผลงานด้านประวัติศาสตร์ศิลปะของ ศาสตราจารย์ ดร. สันติ เล็กสุขุม ภาควิชาประวัติศาสตร์ศิลปะ คณะโบราณคดี. มหาวิทยาลัยศิลปากร.

มหามกุฏราชวิทยาลัย. (2530). พระสูตรและอรรถกถาแปล ทีฆนิกาย มหาวรรค เล่มที่ 2 ภาคที่ 2. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งมหามกุฏราชวิทยาลัย.

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. (2563). อสุภ. เรียกใช้เมื่อ 18 มกราคม 2563 จาก https://th.wikipedia.org/wiki/

วิไลเลขา ถาวรธนสาร. (2545). ชนชั้นนำไทยกับการรับวัฒนธรรมตะวันตก. กรุงเทพมหานคร: เมืองโบราณ.

สนุกกูรู. (2556). จิตรกรรมไทย. เรียกใช้เมื่อ 18 มกราคม 2563 จาก https://guru.sanook.com/2313/

สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมพระยาดำรงราชานุภาพ. (247). อธิบายเครื่องบูชา. พระนครศรีอยุธยา: โสภณพิพรรฒธนากร.

สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส. (2537). ปฐมสมโพธิ (ภาษาบาลี) ฉบับคัดลอกจากคัมภีร์ใบลานอักษรขอม. กรุงเทพมหานคร: คณะสงฆ์วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามวรมหาวิหาร.

สุปราณี พณิชยพงศ์. (2556). ร่องรอยธรรมกายในคัมภีร์จตุรารักขา. ใน รายงานการวิจัย. สถาบันวิจัยนานาชาติธรรมชัย (DIRI).

สุภีร์ ทุมทอง. (2555). มรณสติในพระไตรปิฎก. กรุงเทพมหานคร: ห้างหุ้นส่วนจำกัดภาพพิมพ์.