รูปแบบการสร้างสังคมพหุวัฒนธรรมไร้รอยต่อทางศาสนา

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพบริบท วิถีการดำเนินชีวิตการอยู่รวมกันของชุมชนที่มีความหลากหลายทางศาสนาและวัฒนธรรม 2) เพื่อเสนอรูปแบบการสร้างสังคมพหุวัฒนธรรมไร้รอยต่อทางศาสนา เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ พื้นที่ศึกษาเป็นชุมชนในจังหวัดนครศรีธรรมราช 5 ชุมชน คือ ชุมชนในถุ้ง ชุมชนโมคลาน ชุมชนปากพยิง ชุมชนโพธิ์เสด็จ และชุมชนตลาดแขก ผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 60 รูป/คน ซึ่งได้มาจากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึกและแบบสังเกต ผลการวิจัย พบว่า 1) สภาพบริบทวิถีการดำเนินชีวิตการอยู่ร่วมกัน ทั้ง 5 ชุมชน แตกต่างกันไปตามบริบทของพื้นที่มีความเป็นพหุวัฒนธรรมสามารถอยู่ร่วมกันได้อย่างสันติสุข มีความรักสามัคคี และเข้าใจบริบทความเชื่อทางศาสนาที่แตกต่างแต่ไม่แตกแยก ให้เกียรติเคารพซึ่งกันและกัน รู้วิถีที่พึงปฏิบัติต่อกันที่ไม่ขัดต่อหลักศาสนาและสร้างสัมพันธ์ในชุมชนจากรุ่นสู่รุ่น และ 2) รูปแบบการสร้างสังคมพหุวัฒนธรรมไร้รอยต่อทางศาสนา มี 4 องค์ประกอบเรียกว่า PALC คือ 1) กระบวนทัศน์พื้นฐาน (Paradigms of Community) ความรู้สึกไม่แบ่งแยก เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ไร้รอยต่อทางศาสนา 2) ผู้นำทางศาสนาและปราชญ์ชาวบ้าน (Leader and Local Wisdom Scholars) มีวิสัยทัศน์ มีคุณธรรม เป็นต้นแบบที่ดีให้กับชุมชน 3) กิจกรรมและการดำเนินชีวิต (Activities and Lifestyles) มีกิจกรรมจิตอาสา อยู่บนพื้นฐานของหลักการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน และ 4) ปัญหาและการแก้ไขความขัดแย้งในชุมชน (Conflict Resolution) เป็นชุมชนที่มีความรักสามัคคี ให้ความเสมอภาค เคารพในสิทธิ ให้เกียรติ และปฏิบัติตามกฎกติกาของชุมชนโดยใช้ “มรรควิธี” เป็นแนวทางหรือวิธีการในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง