แนวคิดเรื่องสิทธิที่จะตายตามหลักพระพุทธศาสนา

บทคัดย่อ

          เรื่องของ “ความตาย” นั้น โดยทั่วไปแล้วจะพบว่าเป็นเรื่องที่ไม่ค่อยได้รับความสนใจและไม่ได้รับการพิจารณามากนัก ซึ่งอาจจะเนื่องมาจากการที่เรื่องของความตายนั้นเป็นเรื่องของการสิ้นสุด เป็นเรื่องอัปมงคล และเป็นเรื่องที่นำมาซึ่งความเศร้าโศกเลียใจแก่บุคคลรอบข้าง ความตายจึงเป็นเรื่องที่ไม่ควรได้รับการกล่าวถึงบุคคลทั่วไปจึงมักให้ความสนใจและให้ความสำคัญกับเรื่องของการมีชีวิตอยู่มากกว่า ความตายเป็นปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นปกติตามธรรมชาติ ดังนั้น ตามหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา การฆ่าตัวตายไม่ว่าจะด้วยเพราะต้องการหนีความเจ็บปวด หรือเพราะถือว่ามีสิทธิในชีวิตจึงไม่ควรกระทำในทุกกรณี

          แนวคิดเรื่องสิทธิที่จะตายตามหลักพระพุทธศาสนามนุษย์มีสิทธิที่จะตาย เพราะพระพุทธศาสนาเห็นว่า มนุษย์มีสิทธิในชีวิตของตนอีกทั้งยังเป็นผู้ที่รักและรับผิดชอบตนยิ่งกว่าผู้ใด อย่างไรก็ตามสิทธินี้ไม่ได้ครอบคลุมถึงอัตวินิบาตกรรมและการุณยฆาตทุกชนิด อัตวินิบาตกรรมที่ร้องขอให้ผู้อื่นเป็นผู้กระทำ (Assisted Suicide) และการุณยฆาตทางตรง (Active Euthanasia) เป็นสิ่งที่ไม่สามารถกระทำได้เพราะเป็นการกระทำที่เข้าข่ายการละเมิดสิทธิของผู้อื่น เฉพาะอัตวินิบาตกรรมชนิดที่กระทำด้วยตนเองและการุณยฆาตทางอ้อมแบบสมัครใจ (Voluntary Passive Euthanasia) เท่านั้นที่จัดเป็นสิทธิที่สามารถกระทำได้ แนวคิดสิทธิที่จะตายภายใต้กรอบคิดของพระพุทธศาสนามีความใกล้เคียงกับแนวคิดแบบเสรีนิยม (Liberalism) อนึ่งแนวคิดเรื่องสิทธิที่จะตายในทางพระพุทธศาสนานี้เป็นเพียงแนวคิดที่ยืนยันอำนาจของผู้กระทำเท่านั้นซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับประเด็นเรื่องการตายดีหรือไม่ดีตามหลักการของพระพุทธศาสนา