การศึกษาเส้นทางและกิจกรรมทางพระพุทธศาสนากับการส่งเสริม การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมพระธาตุแดนใต้

บทคัดย่อ

            บทความวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษารูปแบบ กิจกรรม อัตลักษณ์ การท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของพระธาตุแดนใต้ 2) ศึกษาพฤติกรรมของนักท่องเที่ยวและการส่งเสริมการเรียนรู้และการสื่อสารคุณค่าของแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของพระธาตุแดนใต้ 3) นำเสนอเส้นทางและประเมินทรัพยากรการท่องเที่ยวทางพระพุทธศาสนา รวมทั้งแนวทางการส่งเสริมกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมของพระธาตุแดนใต้ การวิจัยแบบผสม ประกอบด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพ และการวิจัยเชิงปริมาณ โดยมีขอบเขตด้านเนื้อหาเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม มีแหล่งท่องเที่ยว ได้แก่ พระบรมธาตุไชยา พระบรมธาตุนครศรีธรรมราช พระมหาธาตุวัดเขียนบางแก้ว ในการศึกษาผู้วิจัยได้คัดเลือกพื้นที่พระธาตุแดนใต้ มีผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ตัวแทนคณะสงฆ์จำนวน 9 รูป นักวิชาการด้านประวัติศาสนาทางพระพุทธศาสนาจำนวน 9 คน ผู้นำท้องถิ่นจำนวน 9 คน ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการท่องเที่ยวจำนวน 9 คน นักท่องเที่ยวจำนวน 300 คน รวมจำนวนทั้งสิ้น 336 รูป/คน ผลการวิจัย พบว่า 1) แหล่งท่องเที่ยวทั้ง 3 แหล่งมีรูปแบบการท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ โบราณสถาน เน้นการรักษารูปแบบประเพณีวัฒนธรรมดั้งเดิม เน้นความสำคัญทางด้านศาสนา 2) กิจกรรมการท่องเที่ยว การทำบุญสาทรดือนสิบ รับตายาย นำผ้าขึ้นธาตุ อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรม มวยไชยา มโนราห์ หนังตะลุง ลิเกป่า สามารถกำหนดเส้นทางการท่องเที่ยวออกมาได้เป็น 3 เส้นทาง เส้นทางที่ 1 เส้นทางวันเดียว (ไม่ค้างคืน) เส้นทางที่ 2 เส้นทางวันเดียว (ค้างคืน) เส้นทางที่ 3 เส้นทาง 2 วัน 1 คืน และ 3) การเสนอเส้นทางและกิจกรรมทางพระพุทธศาสนากับการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมพระธาตุแดนใต้ ผู้วิจัยเสนอรูปแบบเส้นทางการท่องเที่ยวที่มีชื่อว่า “Source Dharma Model”