ปัญญาบำบัด: นวัตกรรมการพัฒนาจิตใจผู้ต้องขังอย่างยั่งยืน

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อประเมินผล และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการทำปัญญาบำบัด ที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางพฤติกรรมของผู้ต้องขังที่เข้าร่วมโครงการปัญญาบำบัด ว่ามีความยั่งยืนในการป้องกันการกลับมาทำผิดซ้ำของผู้ต้องขัง ภายหลังการสิ้นสุดโครงการฯ ด้วยวิธีวิจัยแบบผสานวิธี เก็บรวมรวมข้อมูล โดยใช้แบบสอบถาม การสัมภาษณ์เชิงลึก การประชุมกลุ่มย่อย วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณด้วยสถิติ และวิเคราะห์เชิงคุณภาพด้วยวิธีวิเคราะห์เนื้อหาแบบสร้างข้อสรุป ผลการศึกษาวิจัย พบว่า กระบวนการพัฒนาจิตใจผู้ต้องขังในเรือนจำด้วยการทำปัญญาบำบัด ทั้งก่อนและหลังเข้าร่วมโครงการฯ นั้นมีประสิทธิผล อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ซึ่งกระบวนการทำปัญญาบำบัด เป็นกระบวนการที่เน้นแก้ไขฟื้นฟูพื้นฐานทางความคิดของผู้ต้องขัง โดยเริ่มจาก “สติ” ไปสู่ “ปัญญา” เพื่อให้ผู้ต้องขังได้เริ่มรู้จักตัวเองและได้เห็นคุณค่าในตัวเอง จึงเกิดกระบวนการ “คิดใหม่ ทำใหม่” ใน“ชุดความรู้ ความคิดใหม่” เมื่อความคิดเปลี่ยน จิตใจ และพฤติกรรมก็จะเปลี่ยนไปในทางที่ดีขึ้น พร้อมสำหรับการเริ่มต้น “ชีวิตใหม่” ที่ส่งผลต่อพัฒนาการการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมของผู้ต้องขังหลังจากที่    เข้าร่วมโครงการปัญญาบำบัดทั้ง 5 ด้าน ประกอบด้วย 1) พัฒนาการด้านศีล 2) พัฒนาการด้านกาย 3) พัฒนาการด้านสังคม 4) พัฒนาการด้านจิตใจ และ 5) พัฒนาการด้านปัญญา ส่งผลให้มีภูมิคุ้มกันทางจิตใจที่จะไม่กระทำความผิดอีก ซึ่งเป็นกระบวนการสร้างความยั่งยืนในการป้องกันการกลับมาทำผิดซ้ำของผู้ต้องขัง ภายหลังการสิ้นสุดโครงการปัญญาบำบัดฯ ข้อเสนอแนะ ควรมีการติดตามประเมินผลผู้ต้องขังที่พ้นโทษออกไปแล้วอย่างต่อเนื่อง เพื่อเป็นการป้องกันการกลับมากระทำผิดซ้ำอีก