การสื่อสารของสมาคมคนทามในการอนุรักษ์แม่น้ำมูล

Main Article Content

อาภาพรรณ ทองเรือง
อลงกรณ์ อรรคแสง

บทคัดย่อ

บทความฉบับนี้มีความมุ่งหมายเพื่อศึกษาวิเคราะห์การสื่อสารของสมาคมคนทาม     ในการอนุรักษ์แม่น้ำมูลและศึกษาปัญหาและข้อจำกัดของการสื่อสารของสมาคมคนทามใน       การอนุรักษ์แม่น้ำมูล โดยเป็นการวิจัยด้วยวิธีการเชิงคุณภาพ ด้วยวิธีการวิเคราะห์ข้อมูลการสื่อสาร และรูปแบบการเคลื่อนไหวผ่านกระบวนการสื่อสาร และการสัมภาษณ์เชิงลึก กลุ่มผู้ให้ข้อมูล โดยใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง ผลการศึกษาพบว่า กระบวนการสื่อสารของสมาคมคนทามในประเด็นการอนุรักษ์แม่น้ำมูล ประกอบไปด้วย 1) ผู้ส่ง 2) ข้อมูลข่าวสาร 3) ช่องทางในการส่ง 4) ผู้รับ โดยผู้ส่งสารจะมีความแม่นยำในด้านข้อมูล มีระดับความรู้ในเชิงพื้นที่ ซึ่งข้อมูลข่าวสารที่ถูกนำเสนอมีความหลากหลายตามสถานการณ์ และประเด็นของผู้ส่งสารทั้งเป็นการรายงานสถานการณ์ทั่วไปที่เกิดขึ้นกับลุ่มแม่น้ำมูลหรือนำเสนอข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับทรัพยากรธรรมชาติ วิถีชีวิต วัฒนธรรม ในเชิงสัญลักษณ์ รวมถึงการแสดงถึงพลังเครือข่าย และเรื่องราวของการเคลื่อนไหว ผ่านการนำเสนอในรูปแบบต่าง ๆ ผ่านพื้นที่สาธารณะ โดยกลุ่มผู้รับสาร แบ่งเป็น 3 กลุ่ม คือ 1) กลุ่มผู้รับสารที่เป็นประชาชนในพื้นที่ 2) กลุ่มผู้รับสารที่ต้องการข้อมูลและเปิดรับสารนั้นจริง 3) กลุ่มผู้รับสารที่เปิดรับเนื้อหาเฉพาะในบางประเด็น   ด้านปัญหาและข้อจำกัดพบว่าในการผลิตสื่อที่หลากหลายให้ตรงตามความสนใจของผู้รับสารที่ต้องการ รับสารในรูปแบบที่แตกต่างกัน ต้องอาศัยการเข้าถึงพื้นที่สื่อ ทั้งสื่อทางเลือกและสื่อกระแสหลักเพื่อการนำเสนอประเด็นสู่กระแสสังคมอย่างกว้างขวางและมีความต่อเนื่องโดยกลไกในการขับเคลื่อนการสื่อสารในรูปแบบดังกล่าว ยังมีข้อจำกัดด้านกำลังคน อุปกรณ์ในการผลิตสื่อ งบประมาณที่เพียงพอ รวมถึงกระบวนการพัฒนานักสื่อสารรุ่นใหม่ที่ต้องใช้ระยะเวลาและการพัฒนาอย่างเป็นขั้นตอน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
ทองเรือง อ. ., & อรรคแสง อ. . (2020). การสื่อสารของสมาคมคนทามในการอนุรักษ์แม่น้ำมูล. วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 7(8), 120–133. สืบค้น จาก https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JMND/article/view/246267
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กาญจนา แก้วเทพ. (2552). การวิเคราะห์สื่อ: แนวคิดและเทคนิค คณะนิเทศศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: ศูนย์หนังสือจุฬาลงกรณ์.

จุมพล หนิมพานิช. (2556). สิทธิชุมชนในการเคลื่อนไหวเพื่อการจัดการทรัพยากรที่ดิน ป่า และน้ำที่ยั่งยืน: กรณีศึกษาขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมแนวใหม่ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือในช่วง 2531 – 2553. วารสารสุโขทัยธรรมาธิราช, 31(1), 58–70.

ไชยรัตน์ เจริญสินโอฬาร. (2540). ขบวนการเคลื่อนไหวทางสังคมรูปแบบใหม่/ขบวนการเคลื่อนไหวประชาสังคมในต่างประเทศ: บทสำรวจพัฒนาการสถานภาพและนัยยะเชิงความคิด/ทฤษฎีต่อการพัฒนาประชาธิปไตย. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพมหานคร: ศูนย์วิจัยและผลิตตำรามหาวิทยาลัยเกริก.

ดำรงศักดิ์ จันทร์วิไล และวราลักษณ์ ไชยทัพ. (2561). ป่าทาม ป่าไทย วิถีชีวิต คุณค่าและการเปลี่ยนแปลงของพื้นที่ชุ่มน้ำอีสาน. กรุงเทพมหานคร: บจก.เอที วัฒนาเอ็นจิเนียริ่ง แอนด์ ซัพพลาย ร่วมกับส. ไพบูลย์การพิมพ์.

ปฐม หงส์สุวรรณ. (2557). ดงภูดิน: เรื่องเล่าศักดิ์สิทธิ์กับปฏิบัติการสร้างความหมายว่าด้วยสิทธิชุมชน. วารสารสังคมลุ่มน้ำโขง, 10(3), 167–192.

ปาจารีย์ พวงศรี. (2555). การสื่อสารผ่านพื้นที่สาธารณะของคนชายขอบในรายการนักข่าวพลเมือง สถานีโทรทัศน์ไทยพีบีเอส. ใน วิทยานิพนธ์วารสารศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาสื่อสารมวลชน. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

วรวิทย์ ไชยทอง. (2553). พลวัตการเคลื่อนไหวด้านการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในสังคมไทย: ข้อสังเกตเชิงอุดมการณ์. เรียกใช้เมื่อ 25 กรกฎาคม 2561 จาก https://armworawit.wordpress.com

สุวิดา ธรรมมณีวงค์. (2544). การเคลื่อนไหวทางสังคม. วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร, 23(2), 32–54.

อุบลรัตน์ ศิริยุวศักดิ์ และคณะ. (2547). สื่อสารมวลชนเบื้องต้น สื่อมวลชน วัฒนธรรม และสังคม. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ไอยรา สังฆะ. (2553). ปฏิบัติการอารยะขัดขืนของขบวนการต่อต้านเขื่อนราศีไศล. ใน วิทยานิพนธ์รัฐศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการปกครอง. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.