ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดวัณโรคปอดในผู้ป่วยรายใหม่ อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาแบบภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาปัจจัยที่เกี่ยวข้องและระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ โดยกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ในอำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี ที่ได้รับการคัดกรองจากโครงการค้นหาผู้ป่วยวัณโรคเชิงรุกในปี พ.ศ. 2562 และมีผลการตรวจเสมหะด้วยกล้องจุลทรรศน์พบเชื้อวัณโรคที่อยู่ในเสมหะ ตั้งแต่ 1+ ขึ้นไป กลุ่มตัวอย่างถูกสุ่มสลากอย่างง่าย จำนวน 113 คน เก็บรวบรวมข้อมูล ด้วยแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา และหาความสัมพันธ์ด้วยสถิติไคสแควร์
ผลการวิจัยพบว่า: กลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ด้านสุขภาพในระดับปานกลางหรือพอใช้ เป็นผู้ที่สามารถปฏิบัติเพื่อการมีสุขภาพที่ดีแก่ตนเองได้ถูกต้องบ้าง สามารถหาข้อมูลและบริการสุขภาพจากหลายแหล่งที่น่าเชื่อถือได้แต่ยังไม่ถูกต้องทั้งหมด รู้และเข้าใจข้อมูลสุขภาพของตนเองบ้าง หากต้องตัดสินใจเกี่ยวกับสุขภาพสามารถทำได้ในบางเรื่อง โดยที่ยังไม่กล้าซักถามบุคลากรทางสุขภาพเพื่อความเข้าใจของตนเองมากขึ้น มีการวางแผนในการปรับเปลี่ยนสุขภาพไว้บ้าง ตลอดจนมีการแลกเปลี่ยนความรู้ด้านสุขภาพและสามารถชักนำผู้อื่นทำตามได้บางครั้ง โดยมีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ อายุ อาชีพ ระดับการศึกษาและการเจ็บป่วยจากโรคเบาหวานร่วมที่สัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ .05 ดังนั้น ความรอบรู้ด้านสุขภาพของกลุ่มตัวอย่างจึงควรได้รับการพัฒนา โดยจัดกิจกรรมการป้องกันวัณโรคเชิงรุกให้สอดคล้องตามวิถีชุมชน ควรพัฒนาชุดความรู้หรือสื่อให้มีตัวอักษรขนาดใหญ่และมองเห็นชัดเจน ใช้ภาษาที่เข้าใจง่ายและใช้แผนภาพประกอบ ตลอดจนควรเพิ่มพูนความรู้ด้านวัณโรคในกลุ่มเสี่ยงอื่น ๆ นอกเหนือจากผู้ป่วยเบาหวาน
Article Details
เอกสารอ้างอิง
เสถียร เชื้อลี. (2561). สาเหตุการเสียชีวิตของผู้ป่วยวัณโรครายใหม่ในเขตสุขภาพที่ 10. วารสารสำนักงาน ป้องกันควบคุมโรคที่ 10, 16(1), 16-24.
แสงเดือน กิ่งแก้ว และนุสรา ประเสริฐศรี. (2559). ความสัมพันธ์ระหว่างความฉลาดทางสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพของผู้สูงอายุที่เป็นโรคเรื้อรังหลายโรค. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 25(3), 43-54.
กมล แก้วกิติณรงค์ และคณะ. (2019). การศึกษาความชุกของวัณโรคแฝงและการให้ยาไอโซไนอะซิดเพื่อป้องกันการเกิดวัณโรคในเรือนจำของประเทศไทย. ใน รายงานวิจัย. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข (สวธส.).
กองนวัตกรรมและวิจัย (กนว.). (2562). แผนงานวิจัยด้านการป้องกันควบคุมโรคและภัยสุขภาพ ปี 2562-2564. กรุงเทพมหานคร: กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. (2562). โปรแกรมสุขศึกษาเพื่อการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพสำหรับอาสาสมัครสาธารณสุขและประชาชนกลุ่มวัยทำงาน. นนทบุรี: กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ.
กิจปพน ศรีธานี. (2560). ความสัมพันธ์ระหว่างความฉลาดทางสุขภาพกับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนกลาง. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 11(1), 26-36.
จิราภรณ์ ชูวงศ์ และคณะ. (2562). ผลกระทบจากการตีตราและแนวทางการกำกับการกินยาแบบมีพี่เลี้ยงสำหรับผู้ป่วยวัณโรคในสังคมไทย. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 6(1), 237-245.
ชินตา เตชะวิจิตรจารุ และคณะ. (2561). ปัจจัยคัดสรรที่มีความสัมพันธ์กับความฉลาดทางสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. วารสารพยาบาลทหารบก, 19 (ฉบับพิเศษ). 320-322.
บุญใจ ศรีสถิตนรากูร. (2553). ระเบียบวิธีการวิจัยทางการพยาบาลศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: ยูแอนด์ไอ อินเตอร์ มีเดีย.
พเยาว์ พงษ์ศักดิ์ชาติ และคณะ. (2562). ความรอบรู้ทางสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพตามภูมิปัญญาท้องถิ่นของนักศึกษาพยาบาลวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นพรัตน์วชิระ. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 28(ฉบับพิเศษ), 20-32.
วรรณรัตน์ รัตนวรางค์ และวิทยา จันทร์ทา. (2018). ความฉลาดทางสุขภาพด้านพฤติกรรมการดูแลตนเองกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 จังหวัดชัยนาท. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี นครราชสีมา, 24(2), 34-51.
สมพร ขามรัตน์ และคณะ. (2015). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการป่วยเป็นวัณโรคปอดในผู้ป่วยเบาหวาน จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น, 22(1), 22-32.
สมสุข ภาณุรัตน์ และคณะ. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความฉลาดทางสุขภาพของผู้สูงอายุ อำเภอปากพลี จังหวัดนครนายก. วารสารพยาบาลตำรวจ, 11(1), 86-94.
สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค. (2559). แนวทางการป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายเชื้อวัณโรค. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
. (2561). แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2561. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
อัจฉรา รอดเกิด. (2562). สาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของการเสียชีวิตในผู้ป่วยวัณโรค จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารวิชาการแพทย์เขต 11, 33(1), 91-102.
อารีย์ แร่ทอง. (2562). ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ 3อ 2ส ของอาสาสมัครสาธารณสุข ประจำหมู่บ้าน กรณีศึกษาตำบลหินตกอำเภอร่อนพิบูลย์ จังหวัดนครศรีธรรมราช. วารสารวิชาการกรมสนับสนุนบริการสุขภาพ, 15(3), 62-70.
Alavi-Naini, R. et al. (2013). Factors associated with mortality in tuberculosis patients. Journal of research in medical sciences: the official journal of Isfahan University of Medical Sciences, 18(1), 52.
Davis, S. N. et al. (2020). Demographic and psychosocial factors associated with limited health literacy in a community – based sample of older Black Americans. Patient education and counseling, 103(2), 385-391.
MacNeil, A. et al. (2019). Global Epidemiology of Tuberculosis and Progress Toward Achieving Global Targets - 2017. MMWR. Morbidity and mortality weekly report, 68(11), 263-266.
McDonald, M. & Shenkman, L. (2018). Health Literacy and Health Outcomes of Adults in the United States: Implications for Providers. The Internet Journal of Allied Health Sciences and Practice, 16(4), 1-5.
Muniyandi, M. et al. (2015). Health literacy on tuberculosis amongst vulnerable segment of population: Special reference to Saharia tribe in central India. The Indian journal of medical research, 141(5), 640-647.
Penaloza, R. et al. (2019). Health literacy and knowledge related to tuberculosis among outpatients at a referral hospital in Lima, Peru. Research and reports in tropical medicine, 10, 1-10.
