รูปแบบการส่งเสริมทุนทางสังคมสู่ชุมชนจัดการตนเองด้านยาเสพติด

บทคัดย่อ

งานวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพทุนทางสังคม ที่เกี่ยวกับลักษณะ ประเภท การทำหน้าที่ของทุนทางสังคมในชุมชน 2) กำหนดรูปแบบการส่งเสริมทุนทางสังคมสู่ชุมชนจัดการตนเองด้านยาเสพติด และ 3) ยืนยันรูปแบบการส่งเสริมทุนทางสังคมสู่ชุมชนจัดการตนเองด้านยาเสพติด การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน พื้นที่ในการศึกษาเชิงคุณภาพ คือ ชุมชนบ้านทุ่งโปร่ง ตำบลกุดจิก อำเภอเมือง จังหวัดหนองบัวลำภู โดยใช้แนวทางการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ส่วนการศึกษาเชิงปริมาณพื้นที่ในการศึกษา คือ จังหวัดหนองบัวลำภู โดยใช้แบบสอบถามเก็บข้อมูลประชากรทั้งหมด 8,244 คน ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 390 คนที่ได้จากการคำนวณสูตร Taro Yamaneการสุ่มแบบหลายขั้นตอน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนาและสถิติสมการความสัมพันธ์เชิงโครงสร้าง (LISREL)

          ผลการวิจัยพบว่า

          ทุนทางสังคมมีลักษณะเป็นทุนที่ยึดติดอยู่ในโครงสร้างสังคมในชุมชน ประเภททุนมนุษย์ ทำหน้าที่นำความรู้ประสบการณ์มาแก้ไขปัญหายาเสพติด ประเภททุนทางสังคมในสถาบัน ได้แก่ ทุนทางสังคมในครอบครัวทำหน้าที่สร้างภูมิคุ้มกันยาเสพติด ทุนทางสังคมในชุมชนทำหน้าที่สร้างความไว้เนื้อเชื่อใจกันร่วมแรงร่วมใจกันในการต่อต้านยาเสพติด ทุนทางสังคมในโครงสร้างทำหน้าที่สร้างวิถีชุมชนบนแบบแผนที่ดีในการดำเนินชีวิตให้ห่างไกลยาเสพติด ประเภททุนทางปัญญาและวัฒนธรรมทำหน้าที่สร้างความกลมเกลียว หลอมรวมความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของคนในชุมชนให้มีวิถีชีวิตที่ดีงาม จะเห็นได้ว่าทุนทางสังคมได้ผสมผสานนำไปสู่การจัดการตนเองของชุมชนด้านยาเสพติดทั้งนั้น ชุมชนจัดการตนเองด้านยาเสพติดได้รับอิทธิพลทางตรงจากทุนทางสังคมในครอบครัว (β=1.34) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 รูปแบบการส่งเสริมทุนทางสังคมสู่ชุมชนจัดการตนเองด้านยาเสพติด จำเป็นต้องอาศัยทุนทางสังคมทุนทางสังคมในครอบครัว ทุนทางสังคมในชุมชน ทุนทางสังคมในโครงสร้าง ทุนทางปัญญาและวัฒนธรรมโดยการสร้างภูมิคุ้มกันให้สมาชิกในครอบครัว