การเมืองของสิทธิทางวัฒนธรรมในการปกป้องวิถีดำรงชีพ ปกาเกอะญอภาคเหนือตอนบน

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษากระบวนการสร้างความหมายของสิทธิทางวัฒนธรรม เพื่อการต่อสู้ ต่อรอง เจรจา การอนุรักษ์วิถีดำรงชีพ 2) เพื่อศึกษาปฏิบัติการกลไกภาครัฐในการตอบโต้การเคลื่อนไหวและสิทธิทางวัฒนธรรมของปกาเกอะญอ 3) เพื่อศึกษาผลกระทบที่เกิดจากการเคลื่อนไหวด้านสิทธิทางวัฒนธรรมในการอนุรักษ์วิถีดำรงชีพปกาเกอะญอ จากการจัดการฐานทรัพยากรรูปแบบแนวใหม่ร่วมกับภาครัฐ ผู้ให้ข้อมูลหลัก 6 กลุ่มประกอบไปด้วย ประชาชนที่ได้รับผลกระทบเดือดร้อนจากนโยบายรัฐบาล กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน นายกอบต, ผู้นำชุมชนธรรมชาติทางจิวิญญาณในชุมชน, หัวหน้าองค์กรพัฒนาเอกชนทำงานด้านฐานทรัพยากร, ผู้นำจิตวิญญาณทางศาสนาพระสงฆ์และผู้นำคริสต์ศาสนาจารย์ จำนวน 32 คน ผู้นำองค์กรภาครัฐ, และนักวิชาการศูนย์ชาติพันธุ์และการพัฒนา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ จำนวน 8 คน รวม 40 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บข้อมูลรวบรวมข้อมูล จึงใช้แนวทางแบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือการเก็บรวบรวมข้อมูล จาก 1) การสัมภาษณ์เชิงลึก 2) การเข้าร่วมเวทีทางวิชาการและองค์กรเครือข่ายภาคประชาชน 3) การสังเกตการณ์ในเหตุการณ์ต่าง ๆ 4) การสนทนากลุ่ม เป็นรายบุคคล เป็นรายกลุ่ม นำข้อมูลดังกล่าวมาวิเคราะห์ สังเคราะห์และสรุปโดยอธิบายความ

          ผลการวิจัยพบว่า

สิทธิทางวัฒนธรรมเป็นกระบวนการขั้นพื้นฐานในการเข้าถึงฐานทรัพยากร การเคารพธรรมชาติ การเคารพผู้อื่นมีความเสมอภาคและความเท่าเทียมกัน การเคลื่อนไหวสิทธิทางวัฒนธรรมเพื่อการต่อสู้ ต่อรอง ตอบโต้กับการปฏิบัติการกลไกในภาครัฐ มีข้อเด่นแนวคิดนี้คือ เป็นการประสานเชื่อมต่อกับภาครัฐได้ดี เพราะมีการประนีประนอม ด้วยถ้อยทีถ้อยอาศัยกันได้สูงและปราศจากความรุนแรง จึงเป็นทางเลือกการจัดการฐานทรัพยากร มิติสิทธิทางวัฒนธรรม ป้องกัน ดูแล คุ้มครองสิ่งแวดล้อม อนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และใช้ประโยชน์จากป่า มีกฎระเบียบหมู่บ้าน มีขอบเขตที่ทำกินที่จัดเจน โดยการจับพิกัด ด้วย GPS มีขอบเขตป่าอนุรักษ์ ป่าชุมชน ที่อยู่อาศัย พื้นที่ทำกิน มีรายละเอียดของเจ้าของแปลง ป้องกันการบุกรุกป่าใหม่    ลดความขัดแย้งเพิ่มความร่วมมือป้องกันที่ดินถูกเปลี่ยนมือไปสู่บุคคลภายนอกได้ดีกว่า  ส่วนข้อจำกัดแนวคิดนี้คือทางนโยบายของรัฐยังไม่เข้าใจและนำไปปฏิบัติในเชิงนโยบาย