ปัญหาการคุ้มครองสิทธิในการลาของผู้ตั้งครรภ์ในระหว่างการทำงาน

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการคุ้มครองความเป็นมารดาของแรงงานหญิงตามกฎหมายไทย โดยจะวิเคราะห์เปรียบเทียบกับมาตรฐานการคุ้มครองความเป็นมารดาตามอนุสัญญาขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ คือ อนุสัญญาขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ ฉบับที่ 183 ว่าด้วยการคุ้มครองความเป็นมารดา ค.ศ. 2000 และข้อแนะฉบับที่ 191 ว่าด้วยความคุ้มครองมารดา ค.ศ. 2000 และกฎหมายต่างประเทศ ได้แก่ สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี สหราชอาณาจักร และสาธารณรัฐฟิลิปปินส์ ซึ่งจากการศึกษาพบว่า กฎหมายไทยยังมีปัญหาในเรื่องดังต่อไปนี้

1. ระยะเวลาการลาคลอดที่ไม่เหมาะสม กฎหมายไทยยังไม่ได้กำหนดระยะเวลาบังคับลาหลังคลอดและการขยายระยะเวลาการลาคลอดกรณีคลอดบุตรหลายคนในคราวเดียวกัน จึงเห็นควรแก้ไขกฎหมาย โดยกำหนดให้แรงงานหญิงมีสิทธิลาคลอดครรภ์หนึ่งไม่น้อยกว่า 14 สัปดาห์ (98 วัน) โดยแบ่งระยะเวลาบังคับลาหลังคลอดไม่น้อยกว่า 6 สัปดาห์ (42 วัน) ขยายระยะเวลากาลาคลอดกรณีคลอดบุตรหลายคนใน คราวเดียวกัน และในส่วนที่ไม่ใช่ระยะเวลาบังคับลาหลังคลอดแรงงานหญิงควรมีสิทธิกำหนดระยะเวลาการลาได้เอง ทั้งนี้ เพื่อให้สอดคล้องกับมาตรฐานแรงงานขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ

2. สิทธิลาเพื่อตรวจครรภ์ แรงงานหญิงในกิจการภาครัฐยังไม่ได้รับความคุ้มครองตามกฎหมาย ให้มีสิทธิลาเพื่อตรวจครรภ์ไว้เฉพาะ สำหรับแรงงานหญิงในกิจการภาคเอกชนแม้ว่าจะได้มีการแก้ไขพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ให้มีสิทธิลาตรวจครรภ์ก่อนการคลอดแต่ก็มีลักษณะนำเอาวันลาตรวจครรภ์ก่อนการคลอดบุตรรวมกับวันลาคลอดบุตรและไม่ครอบคลุมการลาตรวจสุขภาพภายหลังการคลอดบุตร จึงเห็นควรแก้ไขกฎหมายให้แรงงานหญิงมีสิทธิหยุดงานเพื่อตรวจครรภ์หรือตรวจสุขภาพอันเนื่องมาจาก การตั้งครรภ์ตามที่ได้นัดหมายกับบุคลากรทางการแพทย์ครอบคลุมทั้งก่อนและหลังการคลอดบุตรและแยกออกจากสิทธิลาคลอดอย่างชัดเจน รวมถึงกำหนดให้มีสิทธิได้รับค่าจ้างในระหว่างที่ลาด้วย

3. กฎหมายไทยยังไม่คุ้มครองให้แรงงานหญิงมีสิทธิพักในระหว่างเวลาทำงานหรือลดชั่วโมง การทำงานเพื่อให้นมบุตร เมื่อสิ้นสุดระยะเวลาการลาคลอดและแรงงานหญิงได้กลับเข้าทำงานตามปกติแล้ว การที่แรงงานหญิงจะมีโอกาสเลี้ยงดูบุตรด้วยนมแม่ต่อเนื่องหรือไม่นั้น จึงขึ้นอยู่กับทัศนคติและนโยบายของผู้บริหารหรือเจ้าของสถานประกอบการเท่านั้น ดังนั้น จึงต้องมีการแก้ไขกฎหมายเพื่อให้แรงงานหญิงมีสิทธิพักในระหว่างเวลาทำงานหรือลดชั่วโมงการทำงานเพื่อให้นมบุตร รวมถึงกำหนดให้หน่วยงานหรือสถานประกอบการจัดให้มีสถานที่และสิ่งอำนวยความสะดวกสำหรับการให้นมบุตรด้วย