แรงงานข้ามชาติ : คุณภาพชีวิตและการสร้างคุณค่าบนประสบการณ์ ณ ถิ่นปลายทาง กรณีศึกษาจังหวัดนครศรีธรรมราช
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาคุณภาพชีวิตของแรงงานข้ามชาติ และ 2) เพื่อศึกษาการสร้างคุณค่าของแรงงานข้ามชาติ ทำการศึกษาแบบผสานวิธีทั้งการศึกษาเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แรงงานข้ามชาติ จำนวน 360 คน โดยใช้แบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมสำเร็จรูปหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสัมภาษณ์เชิงลึกแรงงานข้ามชาติ ผู้ประกอบการ/นายจ้างของแรงงานข้ามชาติ และเจ้าหน้าที่ภาครัฐ รวมทั้งสิ้น 24 คน เลือกแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลโดยพรรณนาวิเคราะห์
ผลการศึกษาพบว่า
- คุณภาพชีวิตของแรงงานข้ามชาติ ในด้านการบริโภคอาหาร เครื่องนุ่งห่ม บ้านเรือน
ที่อยู่อาศัย สุขภาพ รายได้ และความสัมพันธ์ในสังคม ผลการศึกษาพบว่า แรงงานข้ามชาติมีคุณภาพชีวิตทุกด้านโดยเฉลี่ยอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน โดยเรียงลำดับตามค่าเฉลี่ยจากมากไปหาน้อย ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงสุด คือ ด้านการบริโภคอาหาร อยู่ในระดับมาก ส่วนด้านอื่น ๆ อยู่ในระดับปานกลาง ทั้งนี้ ด้านที่มีค่าเฉลี่ยปานกลางที่ต่ำสุดเมื่อเปรียบเทียบกับด้านอื่น คือ ด้านบ้านเรือนที่อยู่อาศัย
2. การสร้างคุณค่าของแรงงานข้ามชาติ ผลการศึกษาพบว่า 1) ความเข้ากันได้ทางวัฒนธรรมเป็นความความเข้ากันได้ภายใต้การอยู่อาศัยร่วมกันที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ที่สัมพันธ์กันในด้านภาษา อาหาร การแต่งกาย ความเชื่อและประเพณี รวมถึงศาสนาและนันทนาการ เพื่อให้เห็นว่าเป็น “คนบ้านใกล้เรือนเคียง” อีกทั้งการแสดงตน “ไม่เป็นพิษภัย” 2) มีการพัฒนาความรู้และวิธีคิด พัฒนาเครือข่ายในการปฏิบัติงาน ฝึกฝีมือ ความรู้ความสามารถและทัศนคติที่ดีในการทำงานเพื่อเพิ่ม “ศักยภาพ” จากการ “ลงมือทำ” และปฏิบัติมาอย่างยาวนาน อีกทั้งรู้หน้าที่ มีน้ำใจ ความรับผิดชอบ และตั้งใจทำงานจนมีรายได้ และการออมเงิน เพื่อเป็น “หลักประกัน”ในอนาคต หรือในลักษณะ “การก่อร่างสร้างตัว” 3) ทักษะและอาชีพ มีการส่งเสริมเพื่อเพิ่มศักยภาพในการทำงานสร้างการยอมรับ และเชื่อมประสานเครือข่ายในการทำงาน ฝึกฝนจนชำนาญ และสามารถ “สาธิตเป็นตัวอย่าง” ได้ เพราะลงมือปฏิบัติจริงอยู่เสมอ ไม่เลือกงานและทำด้วยความเต็มใจเรียกได้ว่าเป็นการสร้างคุณค่าในลักษณะ “การก่อรูปของชุมชนนักปฏิบัติ” 4) โอกาสและเป้าหมายร่วมกัน ซึ่งก่อประโยชน์ที่ได้รับร่วมกันเพื่อรักษาความสามารถในการแข่งขันไว้หรือทดแทนแรงงานไทยที่ขาดแคลนในลักษณะที่ยอมรับว่า แรงงานข้ามชาติก็เป็นผู้ใช้แรงงานเหมือนกัน หรือ “คนทำมาหากิน” เช่นเดียวกัน และ 5) ความเป็นธรรมทางสังคมที่สะท้อนถึงความยุติธรรมที่ควรได้รับ ปกป้องสิทธิแรงงานข้ามชาติเมื่อเห็นว่า “ถูกละเมิดสิทธิ” หรือ “ไม่ถูกต้องและไม่เป็นธรรม” ในขณะเดียวกันก็ให้สิทธิประโยชน์ทางสังคมที่ “ปราศจากการเลือกปฏิบัติ และการกดขี่” อีกทั้งมี “กองทุนสวัสดิการ” ที่ภาครัฐจ่ายเงินประโยชน์ทดแทนแก่ลูกจ้างแรงงานข้ามชาติ
Article Details
เอกสารอ้างอิง
กัลยา วานิชย์บัญชา. (2549). สถิติสำหรับงานวิจัย. กรุงเทพมหานคร : ภาควิชาสถิติ คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย.
กิตติกาญจน์ หาญกุล. (3 พฤศจิกายน 2560). จริยธรรมการอยู่ร่วมกันของชุมชนพหุวัฒนธรรม กรณีศึกษา ปฏิบัติการทางสังคมของชุมชนคลองหก ในเขตชลประทานทุ่งรังสิต จังหวัดปทุมธานี. เข้าถึงได้จาก https://voicelabour.org/คนไทยกับแรงงานข้ามชาติ/
กีรติ เชาว์ตฤษณาวงษ์. (2556). วิถีชีวิตและการดำรงอยู่ของแรงงานข้ามชาติในสังคมไทยเขตเทศบาลตำบลอ้อมใหญ่อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วิทยานิพนธ์หลักสูตรปริญญาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิตสาขาวิชาการประกอบการ มหาวิทยาลัยศิลปากร.
จำรัส อึ้งศรีวงษ์ วัชระ ยาคุณ พลศักดิ์ จิรไกรศิริ และกรเอก กาญจนาโภคิน. (2557). การจัดการแรงงานเพื่อคุณภาพชีวิตการทำงานของแรงงานข้ามชาติสัญชาติพม่าในจังหวัดสมุทรสาคร. วารสารมหาวิทยาลัยนครพนม. 4 (3), 33.
ทิชากร อินต๊ะสืบ. (2 กรกฎาคม 2561). บทความอาเซียน ตอน แรงงานข้ามชาติกับประชาคมอาเซียน. เข้าถึงได้จาก https://region3.prd.go.th/prlampang/showarticle.php?id=150706091651
นภาพร อติวานิชยพงศ์. (3 พฤศจิกายน 2560). การอยู่ร่วมกันระหว่างแรงงานข้ามชาติ และบทบาทของสหภาพแรงงาน. เข้าถึงได้จาก https://www.hfocus.org/content/2017/02/14340
แรงงานต่างด้าวทรัพยากรมนุษย์ที่ไร้ค่าไม่น่าไว้ใจแต่ต้องกอบโกย. (25 ธันวาคม 2560). เข้าถึงได้จาก https://blogazine.pub/blogs/ong/post/1632
วรากรณ์ สามโกเศศ. (1 กรกฎาคม 2561). แรงงานข้ามชาติคือทรัพย์สินที่มีค่า. เข้าถึงได้จาก https://www.aidsrightsthailand.com/look-news.php?lang=&news=800023
วิทวัส ขุนหนู และประสพชัย พสุนนท์. (2558). ผลกระทบของแรงงานข้ามชาติในเขตเทศบาลนครสุราษฎร์ธานี. วารสารมนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ.10(1), 75.
ส่งศรี ชมภูวงศ์. (2554). ระเบียบวิธีวิจัยทางสังคมศาสตร์. นครศรีธรรมราช : มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย.
สร้อยมาศ รุ่งมณี. (2560). จริยธรรมในการอยู่ร่วมกันและการจ้างงานแรงงานเพื่อนบ้านของผู้ประกอบการขนาดเล็ก-กลางในชุมชนริมแม่น้ำแม่กลอง. มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์. 34 (2), 193-216.
สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์. (1 กรกฎาคม 2559). สถิติแรงงานข้ามชาติ.กรุงเทพมหานคร : สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์. เข้าถึงได้จาก สำนักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย์: https://www.rininspired.com/blog/ทฤษฎีเสื่อผืนหมอนใบ-จากผู้ยากไร้กลายเป็นพญา
อดิศร เกิดมงคล. (2 กรกฎาคม 2561). รายงาน : แรงงานข้ามชาติในสังคมไทย (1) : การย้ายถิ่นของผู้ลี้ภัยความผูกพันกับสังคมไทย. เข้าถึงได้จาก รายงาน : แรงงานข้ามชาติในสังคมไทย (1): https://prachatai.com/journal/2007/10/14573