การสร้างแนวทางเพื่อการพัฒนาการศึกษาท้องถิ่นบูรณาการความรู้ สู่ความยั่งยืนบนฐานชุมชน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การพัฒนาการศึกษาท้องถิ่นในสังคมไทยปัจจุบันจำเป็นต้องอาศัยกระบวนการบูรณาการความรู้ จากหลายสาขา ตลอดจนความร่วมมือของทุกภาคส่วนในชุมชน เพื่อสร้างการเรียนรู้ที่มีคุณภาพและนำไปสู่ความยั่งยืนอย่างแท้จริง บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสังเคราะห์แนวคิด ทฤษฎี และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง กับการพัฒนาการศึกษาท้องถิ่น และนำมาออกแบบเป็นแนวทางเชิงบูรณาการที่สอดคล้องกับแผนพัฒนาการศึกษาท้องถิ่น พ.ศ. 2566 - 2570 และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 โดยมุ่งเน้น การยกระดับคุณภาพผู้เรียน การสร้างเครือข่ายความร่วมมือทางการศึกษา และการส่งเสริมชุมชนให้มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนการศึกษาอย่างมีทิศทาง บทความอาศัยวิธีการวิเคราะห์ สังเคราะห์เอกสาร และเปรียบเทียบนโยบายระดับชาติและท้องถิ่น เพื่อนำมาจัดทำเป็นกรอบแนวคิดการพัฒนาเชิงบูรณาการที่ครอบคลุม 4 ด้าน ได้แก่ 1) การบริหารจัดการศึกษาโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน 2) การยกระดับคุณภาพวิชาการของผู้เรียน 3) การส่งเสริมคุณลักษณะอันพึงประสงค์ และ 4) การพัฒนาเครือข่ายทางการศึกษา ทั้งนี้ ยังได้เสนอกระบวนการบูรณาการ 4 ขั้น ประกอบด้วย การวางแผน การจัดการศึกษา การติดตาม และการประเมินผล เพื่อให้การดำเนินงานเป็นระบบและสามารถตรวจสอบได้อย่างชัดเจน ผลการสังเคราะห์ พบว่า การบูรณาการความรู้กับบริบทของชุมชนจะช่วยเสริมสร้างความเข้มแข็งทางการศึกษา เพิ่มโอกาสการเรียนรู้ และสร้างพลังขับเคลื่อนสู่ความยั่งยืนในระยะยาว บทความจึงเสนอแนวทางเชิงนโยบายเพื่อใช้เป็นกรอบในการพัฒนาการศึกษาท้องถิ่น และเพื่อให้เกิดผลลัพธ์ที่ตอบสนองต่อการพัฒนาชุมชนอย่างแท้จริง บทความนี้ จึงสะท้อนให้เห็นว่า การศึกษาท้องถิ่นที่ไม่เพียงแต่ยกระดับคุณภาพของผู้เรียน แต่ยังเป็นแนวทางในการสร้างความเข้มแข็งของชุมชน อันนำไปสู่การพัฒนาท้องถิ่นที่มั่นคงและยั่งยืนต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์. (2563). การคิดเชิงวิเคราะห์. (พิมพ์ครั้งที่ 7). กรุงเทพมหานคร: ซัคเซส.
กรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น. (2565). แผนพัฒนาการศึกษาท้องถิ่น พ.ศ. 2566 - 2570. กรุงเทพมหานคร: กรมส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่น.
กัญญารัตน์ แก้วกมล และคณะ. (2564). การใช้ทุนทางวัฒนธรรมเพื่อการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 11(1), 75-91.
กิริญณภา หนูอินทร์. (2562). การบริหารโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน School-Based Management. วารสารสมาคมพัฒนาวิชาชีพการบริหารการศึกษาแห่งประเทศไทย, 1(4), 33-39.
จงรักษ์ แสนแอ่น และคณะ. (2563). ระบบการจัดการศึกษาขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นของประเทศไทย: กรณีศึกษาเทศบาลเมืองแก่งคอย จังหวัดสระบุรี และเทศบาลนครนครปฐม จังหวัดนครปฐม. Journal of Administrative and Management Innovation, 8(3), 78-93.
ชาญวิทย์ หมุนอุดม. (2565). การพัฒนาแนวทางการเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของนักเรียนโรงเรียนเมืองกลางประชานุกูล สำานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 28. วารสารบัณฑิตสาเกตปริทรรศน์, 7(1), 103-114.
ธีรศักดิ์ สุขสันติกมล และพีชาณิกา เพชรสังข์. (2568). ผลของการจัดการเรียนรู้โดยใช้ชุมชนเป็นฐานที่มีต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน วิชาสังคมศึกษาและความตระหนักในการอนุรักษ์วัฒนธรรมท้องถิ่น ของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 5. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 16(1), 223-237.
นพรัตน์ ชัยเรือง. (2565). องค์ประกอบระบบติดตามและประเมินการนำผลการประเมินคุณภาพไปในการพัฒนาคุณภาพของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สำหรับหน่วยงานต้นสังกัด. วารสารนาคบุตรปริทรรศน์, 14(1), 207-217.
นิคม นาคอ้าย. (2565). การศึกษาสภาพการบริหารตามแผนพัฒนาการศึกษาระดับปฐมวัยของศูนย์พัฒนาเด็กเล็กสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นระดับเทศบาลตำบล จังหวัดพิษณุโลก. วารสารวิจยวิชาการ, 5(4), 59-70.
บุญเพิ่ม สอนภักดี. (2559). รูปแบบเครือข่ายความร่วมมือเพื่อพัฒนาการจัดการศึกษา ของโรงเรียนในสังกัดเทศบาล. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 18(4), 99-113.
พิมพันธ์ เดชะคุปต์. (2562). การพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนในศตวรรษที่ 21. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
วิจารณ์ พานิช. (2564). ชุมชนแห่งการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพผู้เรียน. กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสยามกัมมาจล.
ศศิญามล เจริญผล และอภิชาติ สังข์ทอง. (2563). ผลการใช้สื่อดิจิทัลประกอบการจัดการเรียนรู้โดยใช้โครงงานเป็นฐานในรายวิชาฟิสิกส์สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. วารสารวิทยาศาสตร์และวิทยาศาสตร์ศึกษา, 3(1), 19-29.
สมพงษ์ จิตระดับ. (2563). การพัฒนารูปแบบ กลไก และแนวโน้มผลกระทบ ของนโยบายพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาในจังหวัดสตูล. ใน รายงานการวิจัย. สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม.
สวัสดิ์ วันภูงา. (2564). การพัฒนารูปแบบการใช้ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพสำหรับสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. ใน ดุษฎีนิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาการศึกษา. มหาวิทยาลัยมหาสารคาม.
สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2565). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 พ.ศ. 2566 - 2570. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.
สุวิมล ว่องวาณิช. (2563). การวิจัยการออกแบบทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
Aburizaizah, S. J. (2021). Data-Informed Educational Decision Making to Improve Teaching and Learning Outcomes of EFL. Journal of Education and Learning, 10(5), 17. https://doi.org/10.5539/jel.v10n5p17
Bandura, A. (2020). Social Cognitive Theory: An Agentic Perspective. Psychology the Journal of the Hellenic Psychological Society, 12(3), 313. https://doi.org/10.12681/psy_hps.23964
Caldwell, B. J. & Harris, J. (2021). School-based management and educational outcomes. London: Routledge.
Darling-Hammond, L. (2020). The right to learn: A blueprint for creating schools that work. San Francisco, California: Jossey-Bass.
Epstein, J. (2020). School, family, and community partnerships: Preparing educators and improving schools. New York: Westview Press.
Fullan, M. (2021). The new meaning of educational change. (6th ed.). New York: Teachers College Press.
OECD. (2020). Education 2030: The future of education and skills. Paris: OECD Publishing.
UNESCO. (2020). Education for sustainable development: A roadmap. Paris: UNESCO Publishing.
UNESCO. (2022). Reimagining our futures together: A new social contract for education. Paris: UNESCO.
