การพัฒนาเครื่องมือประเมินสมรรถนะหลักในการบริหารจัดการบริการสุขภาพของกำลังคนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่ถ่ายโอนไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัดโดยใช้เทคนิคเดลฟาย: กรณีศึกษาในจังหวัดพิษณุโลก
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเครื่องมือประเมินสมรรถนะหลักในการบริหารจัดการบริการสุขภาพของกำลังคนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่ถ่ายโอนไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัด โดยใช้เทคนิคเดลฟาย การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพัฒนา ผู้วิจัยสร้างเครื่องมือโดยใช้กรอบสมรรถนะหลักของสภาการเชื่อมโยงระหว่างการศึกษาและการปฏิบัติด้านสาธารณสุขร่วมกับผลการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ และประเมินคุณภาพด้วยการทำเดลฟาย สองรอบโดยมีผู้ประเมิน จำนวน 8 คน ได้แก่ ผู้อำนวยการ จำนวน 7 คน และผู้บริหารกองสาธารณสุข องค์การบริหารส่วนจังหวัด จำนวน 1 คน เพื่อพิจารณาความสอดคล้องและความเที่ยงตรงของเนื้อหาก่อนการทดลองใช้เครื่องมือกับกลุ่มตัวอย่าง ซึ่งเป็นกำลังคนในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่ถ่ายโอนฯ จำนวน 30 คน จากนั้นวิเคราะห์ค่าอำนาจจำแนกด้วยวิธีการหาสหสัมพันธ์ระหว่างข้อคำถามกับคะแนนรวมและวิเคราะห์ความเชื่อมั่นด้วยสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค ผลการวิจัยพบว่า เครื่องมือประเมินสมรรถนะหลักที่พัฒนาขึ้น ประกอบด้วย ข้อคำถามที่ครอบคลุม 8 องค์ประกอบ (56 ตัวบ่งชี้) ซึ่งการวิเคราะห์คุณภาพเครื่องมือแสดงความสอดคล้องสูงโดยทุกข้อมีคะแนนความสอดคล้องในระดับ 2 และ 3 รวมร้อยละ 100.00 โดยค่าดัชนีความเที่ยงตรงของเนื้อหาในแต่ละข้อ (I-CVI) อยู่ระหว่าง 0.88 - 1.00 ค่าดัชนีความเที่ยงตรงของเนื้อหาของชุดข้อคำถามทั้งหมด (S-CVI) เท่ากับ 0.97 ซึ่งมีความเที่ยงตรงสูง ค่าอำนาจจำแนกอยู่ระหว่าง 0.53 - 0.56 และค่า เท่ากับ 0.89 ซึ่งมีความเชื่อมั่นสูง ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าเครื่องมือที่พัฒนาขึ้นมีความเที่ยงตรง ความเชื่อมั่น และความสอดคล้องสูงจึงสามารถนำไปใช้ประเมินสมรรถนะหลักของกำลังคนในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลที่ถ่ายโอนได้อย่างเหมาะสม
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กระทรวงสาธารณสุข. (2565). สถิติการให้บริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ปี 2565. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงสาธารณสุข.
กฤษฎา เจริญรุ่งเรืองชัย และคณะ. (2566). การประเมินประสบการณ์ของบุคลากรต่อการถ่ายโอน "โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล" สู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ, 11(153), 1-4.
กองสาธารณสุข อบจ.พิษณุโลก. (2568). สถานะถ่ายโอน รพ.สต. สังกัด อบจ.พิษณุโลก. เรียกใช้เมื่อ 15 กันยายน 2568 จาก https://sites.google.com/view/phd-ppao/
คณะกรรมการจัดสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ. (2558). สมัชชาสุขภาพแห่งชาติครั้งที่ 8 หลัก 3 ร่าง 1 สุขภาวะเมือง. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ.
คณิดา นรัตถรักษา และคณะ. (2566). การศึกษาหน้าที่และอำนาจขององค์การบริหารส่วนจังหวัดพิษณุโลกในเรื่องการรับถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้องค์การบริหารส่วนจังหวัดพิษณุโลก กรณีศึกษาเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะเพื่อการปฏิรูปกฎหมายและแก้ไขอนุบัญญัติที่เกี่ยวข้อง. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
พิษนุ อภิสมาจารโยธิน. (2560). ความท้าทายในการบริหารระบบสุขภาพชุมชนของไทย: กรณีศึกษานำร่องในจังหวัดนครสวรรค์ ประเทศไทย. วารสาร มทร.อีสาน, 4(2), 61-76.
พิษนุ อภิสมาจารโยธิน. (2562). ชีวสถิติเชิงพรรณนาและเชิงอนุมานเบื้องต้นสำหรับการวิจัย. กรุงเทพมหานคร: ทริปเพิ้ล เอ็ดดูเคชั่น.
พิษนุ อภิสมาจารโยธิน. (2568). การสร้างเสริมสมรรถนะของครอบครัวและชุมชนในการพัฒนาคุณธรรมเชิงพฤติกรรมของวัยรุ่นใน สังคมยุคดิจิทัล: กรณีศึกษาใน 17 จังหวัดภาคเหนือ. วารสารศรีปทุมปริทัศน์ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 25(1), 59-75.
ไพโรจน์ พรหมพันใจ และคณะ. (2567). ผลกระทบการถ่ายโอนภารกิจโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัดต่อระบบการบริหารจัดการด้านการป้องกันควบคุมโรคของไทย. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น, 31(2), 1-16.
ระพีพงศ์ สุพรรณไชยมาตย์ และคณะ. (2567). ผลกระทบของการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต่อระบบสุขภาพปฐมภูมิกรณีศึกษานโยบายสามหมอ ใน 5 จังหวัด. นนทบุรี: มูลนิธิเพื่อการพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ.
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. (2560). ทิศทางการวิจัย/นโยบายการวิจัยของสถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. (เอกสารประกอบการทำแผนงานวิจัย). กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. (2567). การวิจัยประเมินผลนโยบายการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไปสู่องค์การบริหารส่วนจังหวัด ส่วนที่ 3 : ระบบข้อมูล/สารสนเทศ. เรียกใช้เมื่อ 13 มกราคม 2568 จาก https://shorturl.asia/A2OBl
สมธนึก โชติช่วงฉัตรชัย และคณะ. (2565). กลไกการประมวลสถานการณ์และการสนับสนุนงานวิชาการนโยบายและระบบสุขภาพ : กรณีการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไปยังองค์การบริหารส่วนจังหวัด. นนทบุรี: มูลนิธิเพื่อการพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ.
สสิธร เทพตระการพร และคณะ. (2567). ข้อเสนอเชิงนโยบาย โจทย์บนเส้นทางการพัฒนาระบบสุขภาพ ไขความคาดหวังประชาชนผู้รับบริการ เทียบเคียง รพ.สต. ถ่ายโอนแล้ว ยังไม่ถ่ายโอน. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี. (2564). แนวทางการดำเนินการถ่ายโอนภารกิจสถานีอนามัย เฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา นวมินทราชินีและโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลให้แก่องค์การบริหารส่วนจังหวัด. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรี.
องค์การบริหารส่วนจังหวัดพิษณุโลก. (2566). อบจ.พิษณุโลก จัดปฐมนิเทศและต้อนรับข้าราชการถ่ายโอนจาก รพ.สต. 10 แห่ง พร้อมข้าราชการและพนักงานจ้างบรรจุใหม่. เรียกใช้เมื่อ 31 ตุลาคม 2567 จาก https://shorturl.asia/OZ3xj
อติญาณ์ ศรเกษตริน และคณะ. (2567). ข้อเสนอเชิงนโยบายการบริหารอัตรากำลังคนด้านสุขภาพช่วงระยะเปลี่ยนผ่านจากการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสู่ อบจ. กรุงเทพมหานคร: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
Bhandari, S. et al. (2025). Development and validation of a tool to assess core competencies of public health professionals in low-income settings: Findings from Uttar Pradesh, India. Human Resources for Health, 23(29), 1-29.
Council on Linkages Between Academia and Public Health Practice. (2021). Core Competencies for Public Health Professionals. Washington: PHF.
Gruzieva, T. S. et al. (2021). Self-assessment of the content of the public health master's educational program for compliance with the European public health core competences programme. Wiadomosci Lekarskie, 74(3 cz 2), 713-717.
Iskandar, K. et al. (2022). Assessing self-reported core competencies of public health practitioners in Lebanon using the WHO-ASPHER validated scale: A pilot study. BMC Medical Education, 22(1), 882. https://doi.org/10.1186/s12909-022-03940-4
Izah, S. C. et al. (2024). Cronbach's alpha: A cornerstone in ensuring reliability and validity in environmental health assessment. ES Energy & Environment, 23(1057), 1-14.
Krasna, H. et al. (2025). The public health nurse is a distinct occupation: Contrasting skills, competencies, and job tasks between public health nurses and registered nurses. Nursing Outlook, 73(6), 102534. https://doi.org/10.1016/j.outlook.2025.102534
Lee, L. K. et al. (2025). Workforce readiness training: A comprehensive training model that equips community health workers to work at the top of their practice and profession. Frontiers in Public Health, 9(1), 673208. https://doi.org/10.1097/JAC.0000000000000320
Lenstra, N. et al. (2025). Assessing the readiness of rural public librarians to implement public health programs. Journal of Community Health, 50(1), 152-158.
Liang, Z. et al. (2013). Development and validation of health service management competencies. Journal of Health Organization and Management, 32(2), 157-175.
Misyak, S. et al. (2025). Development of core competencies for implementers of policy, systems, and environmental change initiatives. Journal of Nutrition Education and Behavior, 57(8), 778-786.
Polit, D. et al. (2007). Is the CVI an acceptable indicator of content validity? Appraisal and recommendations. Research in Nursing & Health, 30(4), 459-467.
Schifano, J. & Niederberger, M. (2025). How Delphi studies in the health sciences find consensus. Syst Rev, 14(14), 1-21.
Tungthongchai, O. et al. (2018). Integrating one health core competencies for multi-disciplines workforce program: A report. Kasetsart Educational Review, 33(2), 187-194.
United Nations. (2024). Sustainable Development Goals. Retrieved October 30, 2024, from https://sdgs.un.org/goals
Welton, J. (2007). Mandatory Hospital Nurse to Patient Staffing Ratios. The Online Journal of Issues in Nursing, 12(3), 1. https://doi.org/10.3912/OJIN.Vol12No03Man01
World Health Organization. (2017). Developing a framework for the implementation of the WHO Global Strategy on Human Resources for Health: Workforce 2030. Geneva: World Health Organization.
World Health Organization. (2022). Sustainable Development Goals (SDGs). Retrieved October 31, 2024, from https://www.who.int/data/gho/data/themes/sustainable-development-goals
