หาดดอนทราย : การฟื้นฟูสภาพแวดล้อมอย่างมีส่วนร่วม กรณีศึกษา : ชุมชนบ้านดอนทราย หมู่ที่ 4 ตำบลดอนทราย อำเภอไม้แก่น จังหวัดปัตตานี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้ เพื่อศึกษาสภาพปัญหาสิ่งแวดล้อมชายฝั่งทะเล และแนวทางการฟื้นฟูสภาพแวดล้อมชายฝั่งทะเลอย่างมีส่วนร่วม กรณีศึกษา ชุมชนบ้านดอนทราย หมู่ที่ 4 ตำบลดอนทราย อำเภอไม้แก่น จังหวัดปัตตานี โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ

          ผลการวิจัยพบว่า                                                    

1. สภาพปัญหาสิ่งแวดล้อมชายฝั่งทะเลหาดดอนทราย โดยรวมทุกด้าน พบว่า 1. ปัญหาสำคัญของการสูญเสียพื้นที่ชายหาดดอนทรายดั้งเดิม เนื่องมาจากการบุรุกพื้นที่ทำประโยชน์ โดยกลุ่มนายทุน ส่งผลให้หาดดอนทรายถูกกัดเซาะ และทำลายกำแพงกั้นน้ำทะเลตามธรรมชาติ สร้างความเดือดร้อนให้กับชุมชนดอนทราย เช่น ด้านที่อยู่อาศัย ด้านการประกอบอาชีพ ด้านการสัญจร และรายได้เสริมของชุมชน เป็นต้น 2. ชุมชนบ้านดอนทรายส่วนใหญ่ยังขาดสำนึกร่วมใช้ประโยชน์จากทรัพยากรชายฝั่งทะเลอย่างเหมาะสม เช่น การทิ้งอุปกรณ์ที่ใช้ในการประมง และการทิ้งขยะมูลฝอย เป็นต้น


2. แนวทางการฟื้นฟูสภาพแวดล้อมชายฝั่งทะเลอย่างมีส่วนร่วม พบว่า 1. กลุ่มองค์กรชุมชนหาดดอนทรายร่วมกับหน่วยงานของรัฐ ร่วมกันสร้างกำแพงกั้นน้ำ เพื่อบรรเทาการกัดเซาะของชุมชนหาดดอนทราย 2. ชุมชนริเริ่มจัดทำแผนปฏิบัติร่วมกันในการฟื้นฟูสภาพแวดล้อมของพื้นที่ชายหาดดอนทราย

สรุปได้ว่า สภาพปัญหาสิ่งแวดล้อมชายฝั่งทะเล และแนวทางการฟื้นฟูหาดดอนทราย สามารถนำไปสู่รูปแบบวิธีการฟื้นฟูปัญหาสภาพแวดล้อมชายฝั่งทะเลอย่างมีส่วนร่วม ซึ่งเกิดจากชุมชน โดยชุมชน และเพื่อชุมชนได้อย่างแท้จริงในอนาคต