แนวทางและกลยุทธ์การพัฒนาเศรษฐกิจในแหล่งท่องเที่ยวชุมชน ตำบลบางสวรรค์ อำเภอพระแสง จังหวัดสุราษฎร์ธานี

บทคัดย่อ

         การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา (1) สภาพเศรษฐกิจด้วยพลวัตของการเปลี่ยนแปลงบริบทพื้นที่จากอดีตปี 2509 ถึงปัจจุบัน (2) เศรษฐกิจชุมชนภายหลังส่งเสริมหมู่บ้านแหล่งท่องเที่ยวชุมชน (3) ปัญหาและข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาเศรษฐกิจแหล่งท่องเที่ยวชุมชน และ (4) แนวทางกลยุทธ์พัฒนาสภาพเศรษฐกิจแหล่งท่องเที่ยวชุมชนของตำบลบางสวรรค์ ใช้รูปแบบการวิจัยผสมผสานเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถามจากกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักท่องเที่ยว 400 คน  และสัมภาษณ์แบบไม่มีโครงสร้างผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 30 คน วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ ได้แก่ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์เชิงเนื้อหา วิเคราะห์  SWOT Analysis และหาแนวทางกลยุทธ์ด้วย TOWS Matrix

         ผลการศึกษาพบว่า (1) พลวัตของการเปลี่ยนแปลงสภาพเศรษฐกิจ สภาพสังคม และการเมืองการปกครอง จากอดีตถึงปัจจุบัน ทำให้บริบทพื้นที่ ทรัพยากรธรรมชาติ สภาพอากาศที่แปรปรวน มีผลกระทบต่อระบบนิเวศน์และสภาพสิ่งแวดล้อม เมื่อมีเทคโนโลยีและระบบการสื่อสารทันสมัย วิถีชีวิตของผู้คนต้องพึ่งพาจากภายนอก ราคาผลผลิตยางพาราและปาล์มน้ำมันตกต่ำ เกิดโรคระบาดโควิค 19 มีผลกระทบต่อรายได้และการประกอบอาชีพอื่น ๆ และแหล่งท่องเที่ยวในพื้นที่ (2) เศรษฐกิจชุมชนภายหลังส่งเสริมหมู่บ้านแหล่งท่องเที่ยวเชิงชุมชนภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง รายด้านอยู่ในระดับมาก คือ ด้านสินทรัพย์ที่เป็นตัวเงินและไม่ใช่ตัวเงิน รองลงมาอยู่ในระดับปานกลาง คือ ด้านหนี้สินในระบบ ด้านรายได้ ด้านหนี้สินนอกระบบ และด้านรายจ่าย (3) ปัญหาเศรษฐกิจแหล่งท่องเที่ยวชุมชน เกิดจากความเหลื่อมล้ำทางรายได้และสิ่งแวดล้อม ซึ่งข้อเสนอแนะ คือ เน้นการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน ส่งเสริมอาชีพและกระจายรายได้ และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม โดยสรุปการพัฒนาเศรษฐกิจแหล่งท่องเที่ยวชุมชนควรให้ความสำคัญกับการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนและสิ่งแวดล้อม เพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน และ (4) แนวทางการพัฒนาเศรษฐกิจแหล่งท่องเที่ยวชุมชนควรเน้นการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน การพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการท่องเที่ยว การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน และฟื้นฟูสิ่งแวดล้อม เพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่างยั่งยืน