แนวทางการเสริมสร้างเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนและการแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวหอมมะลิอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

         งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาแนวทางการเสริมสร้างเครือข่ายวิสาหกิจชุมชนและการแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวหอมมะลิอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม 2) พัฒนาสื่อนวัตกรรมการเพิ่มรายได้ของเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน  งานวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา แบ่งการดำเนินงานออกเป็น 2 ระยะ ได้แก่ ระยะที่ 1 วิธีวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวเป้าหมาย คือ ผู้ทรงคุณวุฒิแบบเฉพาะเจาะจง จํานวน 12 คน ได้จากการเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือวิจัย คือ แบบบันทึกข้อมูลและประเด็นคำถามเพื่อการวิจัย  วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการสัมภาษณ์แบบกลุ่มจากกิจกรรมประชุมเชิงปฏิบัติการอย่างมีส่วนร่วมกลุ่มเกษตรกรผู้ผลิตข้าวหอมมะลิอินทรีย์ การวิเคราะห์ข้อมูลโดยวิธีการวิเคราะห์เนื้อหาจากผู้ที่มีส่วนได้ส่วนเสีย ระยะที่ 2 วิธีวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง คือประชาชนในจังหวัดสุรินทร์ จำนวน 400 คน ได้จากการเลือกแบบบังเอิญ เครื่องมือวิจัย คือ แบบสอบถามความพึงพอใจของกลุ่มตัวอย่างที่มีต่อการใช้สื่อนวัตกรรมการเพิ่มรายได้ของเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยให้กลุ่มตัวอย่างตอบแบบสอบถามความพึงพอใจสื่อนวัตกรรมผลิตภัณฑ์แปรรูปข้าวหอมมะลิอินทรีย์ การวิเคราะห์ข้อมูลสถิติเป็นสถิติพื้นฐาน ได้แก่ ความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการดำเนินการวิจัย มีดังนี้ 1) ผลการศึกษาแนวทางการยกระดับเครือข่ายและแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวหอมมะลิอินทรีย์อย่างมีส่วนร่วม กลุ่มมีการขยายผลการจัดตั้งกลุ่มระดับชุมชนเป็นระดับตำบล โดยมีการวางวิสัยทัศน์ร่วมกัน คือ “เกษตรกรตำบลกุดหวายสร้างสุขเพิ่มรายได้ ด้วยเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม” การจัดทำโครงสร้างกลุ่มในรูปแบบคณะกรรมการ มีการยกระดับเครือข่ายโดยสร้างภาคีเครือข่ายในระดับอำเภอและจังหวัด ในด้านการแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวหอมมะลิอินทรีย์ ชุมชนเกิดกระบวนการเรียนรู้การแปรรูปข้าวเม่าเป็นข้าวเกรียบปรุงรส 2) ผลการพัฒนาสื่อนวัตกรรมการเพิ่มรายได้ของเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน พบว่า สื่อนวัตกรรมประกอบด้วย โลโก้ สื่อวิดีทัศน์ และสื่อแผ่นพับอินโฟกราฟิกผสานเทคโนโลยีความจริงเสริม และผลการศึกษาความพึงพอใจที่มีต่อสื่อนวัตกรรมผลิตภัณฑ์แปรรูปข้าวหอมมะลิอินทรีย์ โดยรวมอยู่ในระดับมาก (𝑥̅ = 4.41)