บทบาทของของชุมชนในกระบวนการส่งเสริมจัดการจัดทำแผนด้านสุขภาพในองค์การบริหารส่วนตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง จังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

         การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาระดับบทบาทของชุมชนในกระบวนการส่งเสริมการจัดทำแผนด้านสุขภาพ เพื่อเปรียบเทียบบทบาทของชุมชนในกระบวนการส่งเสริมการจัดทำแผนด้านสุขภาพ โดยจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล และเพื่อเป็นแนวทางในการสร้างบทบาทของชุมชนในกระบวนการส่งเสริมการจัดทำแผนด้านสุขภาพในองค์การบริหารส่วนตำบลมะบ้า อำเภอทุ่งเขาหลวง จังหวัดร้อยเอ็ด การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสาน (Mixed Method) ระหว่างการวิจัยเชิงปริมาณ(Quantitative Research) และการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ผู้วิจัยใช้วิธีการสุ่มเพื่อให้ได้มาซึ่งกลุ่มตัวอย่างที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณ คือ หัวหน้าครัวเรือนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลมะบ้า จำนวน 325 คน กำหนดระดับค่าความเชื่อมั่นที่ 95% โดยการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้นภูมิ (Stratified Random Sampling) ด้วยการแบ่งสัดส่วนกลุ่มตัวอย่างออกเป็น 10  กลุ่มจาก 10 ชุมชน ตามสัดส่วนจำนวนหัวหน้าครัวเรือนแต่ละชุมชน ซึ่งมีกลุ่มตัวอย่างที่มีลักษณะต่างกัน จากนั้นคำนวณหาขนาดตัวอย่างจาก 10 ชุมชน กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยการใช้สูตรของยามาเน่ เก็บข้อมูลโดยการใช้แบบสอบถาม และกลุ่มเป้าหมายโดยการเลือกแบบเจาะจง เพื่อใช้เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยวิธีการสัมภาษณ์ จำนวน 35 คน  ประกอบด้วย ตัวแทนอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จำนวน 10 คน ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จำนวน 2 คน  ผู้ใหญ่บ้าน/ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน/กำนัน/ผู้ช่วยกำนันจาก 10 ชุมชน จำนวน 20 คน และตัวแทนกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม จำนวน 3 คน  สถิติที่ใช้วิเคราะห์ข้อมูล คือ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน t-test (Independent Sample) และ F-test (One Way ANOVA)

         ผลการวิจัย พบว่า บทบาทของชุมชนในกระบวนการจัดทำแผนด้านสุขภาพโดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก  ผลการวิเคราะห์เปรียบเทียบบทบาทของชุมชนในกระบวนการจัดทำแผนด้านสุขภาพ โดยจำแนกตามปัจจัยส่วนบุคคล พบว่า  หัวหน้าครัวเรือนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลมะบ้าที่มีเพศ ระดับการศึกษา และอาชีพต่างกัน มีบทบาทในกระบวนการส่งเสริมการจัดทำแผนด้านสุขภาพแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05  และแนวทางในการสร้างบทบาทของชุมชนในกระบวนการส่งเสริมการจัดทำแผนด้านสุขภาพ พบว่า ควรจัดเวทีการประชุมขึ้นภายในหมู่บ้านเพื่อให้ได้แนวทางในการจัดทำแผนแก้ไขปัญหาสาธารณสุข ระดมความคิดเห็นและเสนอแนวทางแก้ไขปัญหาสาธารณสุขของหมู่บ้าน และควรให้ประชาชนได้แสดงความคิดเห็นและให้ข้อเสนอแนะหรือเพิ่มเติมข้อมูลต่างๆ