ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสามารถในการทำงานของผู้ช่วยการพยาบาลในโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่ง ในกรุงเทพมหานคร

ศศินา จิตรอักษร; บุศราวดี แสงสุวรรณ; กฤติณัฎฐ์  นวพงษ์ปวีณ; อารีฟ  เจะเซ็ง

doi:10.60027/iarj.2025.288171

ผู้แต่ง

ศศินา จิตรอักษร คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี https://orcid.org/0000-0003-3000-5016
บุศราวดี แสงสุวรรณ คณะวิทยาศาสตร์สุขภาพและการกีฬา มหาวิทยาลัยทักษิณ https://orcid.org/0009-0002-2237-2799
กฤติณัฎฐ์ นวพงษ์ปวีณ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี https://orcid.org/0009-0001-8456-2830
อารีฟ เจะเซ็ง คณะวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและการเกษตร มหาวิทยาลัยราชภัฎยะลา https://orcid.org/0009-0004-2854-5464

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.288171

คำสำคัญ:

ความสามารถในการทำงาน, ผู้ช่วยการพยาบาล, โรงพยาบาลเอกชน

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การศึกษาความสามารถในการทำงานจะทำให้ทราบถึงแนวโน้มของการเปลี่ยนแปลงของบุคคล และกลุ่มที่มีความเสี่ยงที่จะมีประสิทธิภาพในการทำงานลดลงในกลุ่มผู้ช่วยการพยาบาลที่มีสภาพการทำงานที่ไม่เหมาะสมเพื่อนำผลไปสู่การส่งเสริมความสามารถในการทำงานได้อย่างทันท่วงที โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความสามารถในการทำงาน และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล และสภาพการทำงานกับความสามารถของผู้ช่วยพยาบาลในโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งในกรุงเทพมหานคร

ระเบียบวิธีการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ช่วยการพยาบาลที่มีประสบการณ์ทำงาน 1 ปีขึ้นไป จำนวนทั้งสิ้น 123 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ แบ่งออกเป็น 3 ส่วน ประกอบด้วย ปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยด้านสภาพการทำงาน และแบบสอบถามเกี่ยวกับความสามารถในการทำงาน (work ability index: WAI) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์หาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยสภาพการทำงาน กับความสามารถในการทำงาน โดยใช้การวิเคราะห์ใช้สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05

ผลการวิจัย: ผู้ช่วยการพยาบาลที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลเอกน มีความสามารถในการทำงานอยู่ในระดับปานกลาง มีค่าเฉลี่ย 32.86 ร้อยละ 73.9 รองลงมามีระดับดี ร้อยละ 17.9 และระดับต่ำ ร้อยละ 8.9 ด้านปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการทำงาน พบว่า การไม่มีโรคประจำตัว ชั่วโมงในการทำงานกับมีความสัมพันธ์กับความสามารถในการทำงานของผู้ช่วยพยาบาล (p-value = 0.01, p-value = 0.44 ตามลำดับ) ปัจจัยด้านสภาพการทำงาน ได้แก่ ลักษณะงาน สภาพแวดล้อมในการทำงาน พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ ความสัมพันธ์หัวหน้างานกับเพื่อนร่วมงาน มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการทำงานของผู้ช่วยพยาบาลมีความสัมพันธ์เชิงบวก ในระดับต่ำ (p-value = 0.001, 0.007, 0.004 และ 0.001 ตามลำดับ)

สรุปผล: ผู้ช่วยการพยาบาลที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลเอกชน มีระดับความสามารถในการทำงานระดับปานกลาง โดยปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ ได้แก่ ปัจจัยการไม่มีโรคประจำตัว ปัจจัยชั่วโมงในการทำงานที่มากเกิน 8 ชั่วโมงต่อวัน ปัจจัยสภาพการทำงาน ประกอบด้วย ลักษณะงาน สภาพแวดล้อมในการทำงาน พฤติกรรมการดูแลสุขภาพ และความสัมพันธ์กับเพื่อนร่วมงาน ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานต่อบุคลากรและผู้ป่วย ดังนั้น การส่งเสริมความสามารถในการทำงานของบุคลากร เพื่อลดอัตราการลาออก และเพิ่มขวัญกำลังใจและสร้างสมดุลระหว่างชีวิตและการทำงานให้เหมาะสม

เอกสารอ้างอิง

กันต์ฤทัย ตั้งสุรเสฎฐ์, แสงอรุณ อิสระมาลัย, ชนนท์ กองกมล, สุมาลี วังธนากร, ดำรงศักดิ์ ร่มเย็น, อาระญา นิยมเดช, ชุติมา พันละม้าย, & ธรรมสินธ์ อิงวิยะ. (2024). ความสามารถในการทำงานและปัจจัยที่เกี่ยวข้องของบุคลากรพยาบาลวิชาชีพหอผู้ป่วยในของโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในประเทศไทย. วารสารการแพทย์และสาธารณสุขเขต 4, 14(2), 81–95.

กุณฑลิย์ บังคะดานรา, สุนิสา ชายเกลี้ยง, & วิวัฒน์ เอกบูรณะวัฒน์. (2555). ความสามารถในการทำงานและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการทำงานของพนักงานโรงงานอุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนอิเล็กทรอนิกส์แห่งหนึ่งในจังหวัดปทุมธานี. วารสารความปลอดภัยและสุขภาพ, 5(18), 20–31.

ณัฐพัชร์ ทองสุวรรณ์. (2563). ปัจจัยที่ส่งผลต่อความสามารถในการทำงานของบุคลากรในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดยะลา. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้, 7(3), 58–69.

นงลักษณ์ พะไกยะ. (2564). การคาดการณ์ความต้องการกำลังคนด้านสุขภาพในระบบบริการสุขภาพของประเทศไทย. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 15(3), 310–322.

ประสพชัย พสุนนท์. (2558). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการทำงานของบุคลากรในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล จังหวัดยะลา. [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยราชภัฎสงขลา.

พรทิภา ซาบุตร. (2557). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการปฏิบัติงานของพยาบาลวิชาชีพโรงพยาบาลรัฐ เขตกรุงเทพมหานคร. วารสารพยาบาลทหารบก, 15(3), 412–420.

พรพิมล เบียดกระโทก, วิภาวี เอี่ยมวรเมธ, & ศิริพร ครุฑกาศ. (2566). ความวิตกกังวลและภาวะซึมเศร้าของบุคลากรทางการแพทย์ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. วารสารการพยาบาลและการศึกษา, 15(1), 90–104.

พิชญพร พูนนาค. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการทำงานของบุคลากรในโรงพยาบาลเจ้าพระยายมราช. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ, 39(2), 158–167.

ศรศิลป์ โอสถศิลป์, พงษ์เดช สารการ, & จำลอง โพธิ์บุญ. (2563). ปัจจัยที่มีผลต่อความสามารถในการทำงานของบุคลากรทางการแพทย์สูงอายุ. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 29(6), 1063–1074.

สภาการพยาบาล. (2561). แนวทางการปฏิบัติงานของผู้ช่วยพยาบาล. กรุงเทพฯ: สภาการพยาบาล.

สุดารัตน์ สัตย์ซื่อ, สุรินธร กลัมพากร, & ทัศนา ทวีคูณ. (2560). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความสามารถในการทำงานของพยาบาลวิชาชีพหน่วยงานหัวใจและหลอดเลือด. วารสารพยาบาลสาธารณสุข, 31(3), 137–151.

อรพันธ์ อันติมานนท์. (2560). การดำเนินงานทางด้านอาชีวอนามัยและเวชศาสตร์สิ่งแวดล้อม. ศูนย์พัฒนาวิชาการอาชีวอนามัยและสิ่งแวดล้อม จังหวัดสมุทรปราการ.

อรวรรณ แก้วบุญชู, & เกรียงไกร ประการแก้ว. (2541). การแปลและปรับแบบสอบถาม Work Ability Index. [ต้นฉบับอ้างอิงในงานของ กุณฑลิย์ บังคะดานรา et al., 2555].

Bloom, B. S. (1971). Handbook on formative and summative evaluation of student learning. McGraw-Hill.

Centre for SDG Research and Support. (2021). Working conditions and occupational health of nursing assistants: A global perspective. Journal of Healthcare Management, 66(4), 278–291.

Garzaro, G., Clari, M., Ciocan, C., Grillo, E., Mansour, I., Godono, A., Borgna, L. G., & Sottile, A. (2022). Work ability and its determinants in healthcare workers in a large Italian hospital: A cross-sectional study. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(3), 1474.

Hanvoravongchai, J., Laochindawat, M., Supapong, S., & Ratanachina, J. (2024). Association of physical fitness with the work ability of aging workers with physically demanding jobs in a university hospital in Thailand. Safety and Health at Work, 15(3), 345–351. https://doi.org/10.1016/j.shaw.2024.06.003

Hasselhorn, H. M., Tackenberg, P., & Müller, H. (2003). Work conditions and intent to leave the profession among nursing staff in Europe. SALTSA Project.

Ilmarinen, J. (2001). Aging workers. Occupational and Environmental Medicine, 58, 546–552.

Ilmarinen, J. (2009). Work ability: A comprehensive concept for occupational health research and prevention. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, (1), 1–5.

Ilmarinen, J. (2019). Work ability and aging: Challenges and solutions. Occupational Health Journal, 71(3), 134–141.

Ilmarinen, J., Gould, R., Järvikoski, A., & Järvisalo, J. (2008). Diversity of work ability results of the health 2000 survey. Finnish Centre for Pensions.

Likert, R. (1967). The human organization: Its management and value. McGraw-Hill.

Smrekar, M., Ledinski Fičko, S., Hošnjak, A. M., & Ilić, B. (2024). Work ability among healthcare professionals: A systematic review. Work, 67(1), 213–224.

Snyder, M., Smith, K., Fu, R., & Carlson, K. (2023). Challenges and stressors affecting nursing assistants in healthcare settings: A qualitative study. Journal of Nursing Management, 31(2), 405–413.

Tuomi, K., Huuhtanen, P., Nykyri, E., & Ilmarinen, J. (2001). Promotion of work ability, the quality of work and retirement. Occupational Medicine, 51(5), 318–324.