การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการในการดูแลสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ประกาศกองทุนพัฒนาไฟฟ้า จังหวัดสมุทรปราการ

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: จังหวัดสมุทรปราการเป็นจังหวัดอุตสาหกรรมในเขตปริมณฑล มีโรงงานผลิตไฟฟ้า ส่งผลกระทบต่อสุขภาพ และคุณภาพชีวิตของประชาชนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ตำบลที่อยู่รอบๆ โรงไฟฟ้า จำนวนถึง 13 แห่ง ซึ่งครอบคลุมพื้นที่ถึงร้อยละ 66 ของตำบลทั้งหมด ดังนั้นแนวทางการดูแลสุขภาพของประชาชนที่ครอบคลุม เหมาะสม ของหน่วยงานสาธารณสุข กองทุนพัฒนาไฟฟ้าซึ่งมีหน้าที่พัฒนาชุมชนในท้องถิ่นที่ได้รับผลกระทบจากการดำเนินงานของโรงไฟฟ้า และผู้เกี่ยวข้อง จะสร้างความเป็นธรรมในการเข้าถึงบริการ ด้านการดูแลสุขภาพ ยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่รอบโรงไฟฟ้าให้ดีขึ้น การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสถานการณ์แนวทางการดูแลสุขภาพประชาชนในพื้นที่ประกาศกองทุนพัฒนาไฟฟ้าจังหวัดสมุทรปราการ และ 2) พัฒนารูปแบบการบริหารจัดการในการดูแลสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ประกาศกองทุนพัฒนาไฟฟ้า จังหวัดสมุทรปราการ

ระเบียบวิธีวิจัย: รูปแบบการวิจัยเป็นการวิจัยแบบผสม (Mixed method) ประกอบด้วย การวิจัยเชิงปริมาณ และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ เพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการในการดูแลสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ประกาศกองทุนพัฒนาไฟฟ้าจังหวัดสมุทรปราการ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเชิงปริมาณ ได้แก่ คณะกรรมการพัฒนาชุมชนในพื้นที่รอบโรงไฟฟ้า (คพรฟ.) จำนวน 62 คน และผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล หรือผู้รับผิดชอบงานในพื้นที่ประกาศกองทุนพัฒนาไฟฟ้าทุกแห่ง จำนวน 43 คน เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบสำรวจสถานการณ์การการดูแลสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ประกาศกองทุนพัฒนาไฟฟ้า จังหวัดสมุทรปราการ และการวิจัยเชิงปฏิบัติการ เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบสนทนากลุ่ม แบบสัมภาษณ์เชิงลึก และแบบสังเกต

ผลการวิจัย: พบว่า 1) สถานการณ์แนวทางการดูแลสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ประกาศกองทุนพัฒนาไฟฟ้าจังหวัดสมุทรปราการ ให้ความสำคัญในด้านการรักษาพยาบาลมากที่สุดอยู่ในระดับดี รองลงมาได้แก่ ด้านการส่งเสริมสุขภาพ ด้านการป้องกันและควบคุมโรค และด้านการฟื้นฟูสภาพ ซึ่งอยู่ในระดับปานกลาง ปัญหาอุปสรรคที่ สำคัญได้แก่ 1) โครงการชุมชนในการดูแลสุขภาพของประชาชน เป็นโครงการระยะสั้น ทำเป็นครั้งๆ ไม่ส่งผลต่อเนื่องระยะยาว บางโครงการยังรองรับภาระงานประจำ ไม่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการใช้จ่ายเงินของกองทุนฯ ดังนั้น 2) การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการในการดูแลสุขภาพของประชาชน ได้เพิ่มขั้นตอนการดำเนินจากรูปแบบเดิม มีการประสานรวบรวมข้อมูลความต้องการการขอรับการสนับสนุนโครงการชุมชนจากสถานบริการสาธารณสุขในพื้นที่ พิจารณาความเหมาะสมของคำขอก่อนเสนอชุมชนในพื้นที่เพื่อพิจารณาตามขั้นตอนของกองทุนพัฒนาไฟฟ้าต่อไป และเพิ่มขั้นตอนในการส่งเสริมและผลักดันให้ส่งโครงการชุมชนเข้าประกวดชุมชนดีเด่นเพื่อต้นแบบต่อไป

สรุปผล: การพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการในการดูแลสุขภาพของประชาชนในพื้นที่ประกาศกองทุนพัฒนาไฟฟ้า จังหวัดสมุทรปราการ มีความสำคัญที่ต้องการให้ประชาชนที่ได้รับผลกระทบด้านสุขภาพจากโรงงานผลิตกระแสไฟฟ้า ได้รับการป้องกันและลดปัญหาสุขภาพได้อย่างเหมาะสม ต่อเนื่อง ยั่งยืน เป็นธรรม “ ไม่ทิ้งประชาชนที่ได้รับผลกระทบด้านสุขภาพไว้ข้างหลัง” และหน่วยงานด้านการผลิตไฟฟ้าได้แสดงถึงความรับผิดชอบต่อสังคม (CSR) ซึ่งเป็นกระแสหลักในการดำเนินธุรกิจที่ต้องรับผิดชอบต่อคุณภาพชีวิตของประชาชน