The Behavioral Leadership of School Administrators that Affects the Motivation in the Performance of Teachers under the Office of Saraburi Primary Educational Service Area 2

นิษรา  พรสุริวงษ์; วรรณิภา  กันทะเนตร

doi:10.60027/iarj.2025.286365

ผู้แต่ง

นิษรา พรสุริวงษ์ คณะคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ https://orcid.org/0009-0008-8167-6147
วรรณิภา กันทะเนตร คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ https://orcid.org/0009-0007-7265-0511

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.286365

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรม, ผู้บริหารสถานศึกษา, แรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การเปลี่ยนแปลงในยุค Digital Disruption กระทบต่อสังคม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และการศึกษา ผู้บริหารสถานศึกษาจำเป็นต้องปรับแนวคิดเพื่อให้การจัดการเรียนรู้มีคุณภาพ การใช้เทคโนโลยีต้องอาศัยความรู้และวิจารณญาณ พร้อมรับมือกับอุปสรรค การวางกลยุทธ์ที่เหมาะสมจะช่วยให้การบริหารการเรียนรู้ประสบความสำเร็จ วัตถุประสงค์ของการวิจัยครั้งนี้เพื่อศึกษา 1. ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษา 2. แรงจูงใจในการปฏิบัติของครู 3. ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู และ 4. ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรีเขต 2

ระเบียบวิธีการวิจัย: กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษาและครูผู้สอนจำนวน 405 คน โดยใช้สูตรยามาเน่เพื่อกำหนดกลุ่มตัวอย่างและสุ่มแบบชั้นภูมิ พร้อมสุ่มแบบง่ายด้วยการจับฉลาก เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ประกอบด้วยค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน และการวิเคราะห์สถิติการถดถอยพหุคูณแบบ Stepwise

ผลการวิจัย: ผลการวิจัยพบว่า 1. ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาอยู่ในระดับมาก 2. แรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูอยู่ในระดับมาก 3. มีความสัมพันธ์เชิงบวกระหว่างภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู โดยมีความสัมพันธ์สูง (r = .967) ที่มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 4. ตัวแปรที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู คือ พฤติกรรมผู้นำที่มุ่งความสัมพันธ์ มุ่งทางสายกลาง ทำงานเป็นทีม ตามสบาย และมุ่งผลผลิต โดยมีความสัมพันธ์สูงร่วมกันคิดเป็น 97.66% ของแรงจูงใจ โดยมีค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์พหุคูณ .977 ดังนี้

สมการพยากรณ์ในรูปคะแนนดิบ

Y = .093+.474X₅+.440X₁+.060X₂+.059X₃-.056 X₄

สมการพยากรณ์ในรูปคะแนนมาตรฐาน

ZY = .529X₅+.448X₁+.071X₂+.074X₃-.062 X₄

สรุปผล: การศึกษาพบว่ามีความสัมพันธ์เชิงบวกที่มีนัยสำคัญระหว่างภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู โดยมีความสัมพันธ์สูงมาก และตัวแปรที่พยากรณ์ร่วมกันสามารถอธิบายแรงจูงใจได้ถึง 97.66%

เอกสารอ้างอิง

กมลธพัชร พงค์เชียงใหม่. (2565). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ ๒๑ ที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

ขจรศักดิ์ ธรรมธัชกุล. (2564). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู ในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดเทศบาลในกลุ่มการศึกษาท้องถิ่นที่ 11. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

เจนจิรา ตัวลือ. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาลำปาง เขต 3. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยพะเยา.

ฉันทพัฒน์ จานเก่า (2565). ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่มีผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูกรณีศึกษาครูในโรงเรียนศูนย์เครือข่ายพัฒนาคุณภาพการศึกษาแม่พริก-ศรีถ้อย. วารสารครุศาสตร์วิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย, 7 (1), 127-158.

ณรินทร์นิตา อภัยรัตน์ และคณะ. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 กับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาญจนบุรี เขต 1. วารสารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์. 7(1),246-257.

ณัฐธิดา สุระเสนา. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำของผู้บริหารโรงเรียนกับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 21. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

ตวงสิทธิ์ พรหมมา. (2565). ภาวะผู้นำของผู้บริหารที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการบริหารงานโรงเรียน ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครพนม. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

นวรัตน์ อายุยืน.(2561). แรงจูงใจที่ส่งผลต่อการปฏิบัติงานตามหลักธรรมาภิบาลของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาระยอง เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรบัณฑิต สาขาวิชาบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี.

นารินทิพย์ สิงห์งอย. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับการจูงใจในการปฏิบัติงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนมเขต 1. ปริญญามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

นิติพล ภูตะโชติ. (2556). พฤติกรรมองค์การ. กรุงเทพฯ. สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นูรียห์ หะแว. (2564: 7). พฤติกรรมผู้นำของผู้บริหารสถาศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษายะลา เขต 2. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏยะลา.

บรรณสรณ์ นรดี. (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาและแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูในกลุ่มพัฒนาคุณภาพการศึกษาโคกเพชรดองกาเม็ดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3. วารสารนวัตกรรมการศึกษาและการวิจัย, 4(3), 305-317.

ปทิตตา บุญนาค และ โสภณ เพ็ชรพวง. (2566). ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูโรงเรียนในเครือสารสาสน์. คณะศึกษาศาสตร์และศิลปศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ.

ปริยานุช มูลมั่ง. (2565). ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเชียงราย เขต 2. การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยพะเยา.

พงศธรณ์ เชื้อชาติ และ พิภพ วชังเงิน. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาประจวบคีรีขันธ์ เขต 1. วารสารวิชาการ การจัดการภาครัฐและเอกชน. 5 (3), 147-161.

พรชัย อินทร์ตาโคตร, พิมพ์อร สดเอี่ยม. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมเชิงจริยธรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูสังกัดสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยจังหวัดเลย.วารสารวิชาการรัตนบุศย์, 5(1), 423-437.

พรรณี ศรีปราชญ์ และ พรศักดิ์ สุจริตรักษ์. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมผู้นําของผู้บริหารกับแรงจูงใจการปฏิบัติงานของครูในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการอาชีวศึกษาจังหวัดราชบุรี. วารสารสิรินธรปริทรรศน์. 22 (2), 52-66.

พีรดา เชื้อผู้ดี และ นันทิยา น้อยจันทร์. (2567). ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูในสถานศึกษา สำนักงานคณะกรรมการส่งเสริมการศึกษาเอกชนนนทบุรี. ครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

ภัทราลี แน่นอน. (2565). แรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูโรงเรียนขนาดเล็กสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาปทุมธานีเขต 2. วิทยานิพนธ์ หลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา วิทยาลัยครูสุริยเทพ มหาวิทยาลัยรังสิต.

รุ่งนภา คำไพ และ นิพิฐพนธ์ สนิทเหลือ. (2565). การใช้อำนาจของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1. วารสารวิชาการสถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ,9 (1),50-64.

วิภารัตน์ หนูสุด จุติพร อัศวโสวรรณ และ สุรพงศ์ เอื้อศิริพรฤทธิ์. (2567). ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครู สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช เขต 4.วารสารพุทธสังคมวิทยาปริทรรศน์. 9 (3), 1-17.

สมศักดิ์ คงเที่ยง. (2561). บทบาทและความสำคัญของผู้บริหารสถานศึกษา. ในเอกสารการประชุมวิชาการ (หน้า 68-70). กรุงเทพฯ. สถาบันการศึกษา.

สมศักดิ์ ยางเบือก. (2566). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2. ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา. มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

สมุทร ชำนาญ. (2556). ภาวะผู้นำทางการศึกษาทฤษฎีและปฏิบัติ. (พิมพ์ครั้งที่ 2).ระยอง: พี.เอส.การพิมพ์.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 2. (2567). ข้อมูลพื้นฐานอัตรากำลังข้าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา. สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 2.

สุจิตรา โอสถอภิรักษ์ และคณะ. (2565). การบริหารจัดการศึกษาในฐานะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษา. วารสารการศึกษาไทย, 12(3), 45-58.

แสงสุริยา ศรีพูน และวรพล คลองเชิงศร. (2563). การศึกษาภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่สงผลตอแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของบุคลากรในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษkประถมศึกษาหนองคาย เขต 1. วารสารวิชาการ สาขาการบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์ วิทยาลัยสันตพล, 6(2), 205-213.

อรุณรัตน์ สีหบุตร,สุรางคนา มัณยานนท์ และชญานิธิ แบร์ดี้. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูในกลุ่มพัฒนาคุณภาพการศึกษาตูมสวาย สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยการจัดการและเทคโนโลยีอีสเทิร์น. 20(1), 143-161.

อัศราวุธ หาญธงชัย และ นพพงษ์ บุญจิตราดุล. (2565). ภาวะผู้นำเชิงพฤติกรรมของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจในการปฏิบัติหน้าที่ของครูกลุ่มโรงเรียนหนองหาน 4 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุดรธานี เขต 3. วารสาร มจร อุบล ปริทรรศน์, 7(1), 37-50.

Blake, R., & Mouton, J. (1964). The Managerial Grid: The Key to Leadership Excellence. Houston: Gulf Publishing Co.

Du Brin, A. J. (1998). Principles of leadership. Cincinnati. OH: South-Western College Publishing.

Gilmer, B. (1970). Motivation: A Behavioral Perspective. New York: Houghton Mifflin.

Herzberg, F. (1959). The Motivation to Work. New York: John Wiley & Sons. of the Literature. In Research in Organizational Behavior (Vol.6). Greenwich, CT: JAI Press. Organizational Performance, New York: John Wiley and Sons.

House, R. J., & Mitchell, T. R. (1974). Path-Goal Theory of Leadership. Journal of Contemporary Business, 3(4), 81-97.

Lewin, K. (1960). Group Decision and Social Change. In T. Newcomb & E. Hartley (Eds.), Readings in Social Psychology. New York: Holt, Rinehart and Winston. Consumer Marketing. 20 (6): 536-541

Likert, M. (1961). New Patterns of Management. New York: McGraw-Hill.

Likert, R. (1967). The Human Organization: Its Management and Value. New York: McGraw-Hill.

Maslow. H. A. (1970). Motivation and Personality. New York: Haper and Row.

McClelland, D. C. (1962). The Achieving Society. Princeton, NJ: Van Nostrand.

Pigors, P., & Myers, C. A. (1981). Personnel Administration: A Point of View. New York: McGraw-Hill.

Robbins, S. P., & Coulter, M. (2005). Management. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.

Stogdill, R. M., & Shartle, C. L. (1948). Methods for determining patterns of leadership behavior in relation to organization structure and objectives. Journal of Applied Psychology, 32, 286 –291. http://dx.doi.org/10.1037/h0057264

Vroom, V. H. (1995). Management and Motivation. London: Penguin Books.

Yamane, T. (1973). Statistics: an introductory analysis. New York: Harper & Row.