ปัญหาการใช้สิทธิเรียกร้องในการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ แห่งพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 และประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์ ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ได้กำหนดสิทธิเรียกร้องรวมถึงสิทธิไล่เบี้ยในมาตรา 193/9 ถึงมาตรา 193/13 อายุความการไล่เบี้ยมาตรา 193/30 ถึงมาตรา 193/34 และสิทธิเรียกร้องมาตรา 233 ถึงมาตรา 236 โดยกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ได้กำหนดอายุความการไล่เบี้ยไว้อย่างชัดเจน เมื่อพิจารณาแล้วจะเห็นได้ว่า พระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 มาตรา 9 ยังมิได้กำหนดระยะเวลาสิทธิไล่เบี้ยไว้ชัดเจน จึงวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความเป็นมาและความสำคัญของปัญหาที่เกี่ยวข้องกับหลักเกณฑ์ความรับผิดทางละเมิดเพื่อเปรียบเทียบการใช้สิทธิเรียกร้องหรือสิทธิไล่เบี้ยให้อีกฝ่ายหนึ่งชดใช้ค่าสินไหมทดแทนตามระยะเวลาที่กำหนดประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์

ระเบียบวิธีการศึกษา การศึกษาค้นคว้านี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยค้นคว้าจากตำรา หนังสือ งานวิจัย งานนิพนธ์ บทความ กฎหมายที่เกี่ยวข้อง คำวินิจฉัยขององค์กรตุลาการ และคณะกรรมการกฤษฎีกา ตลอดจนหนังสือราชการ และเอกสารเผยแพร่ของหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 โดยมุ่งเน้นประเด็นปัญหาเกี่ยวกับการใช้สิทธิเรียกร้องหรือการใช้สิทธิไล่เบี้ยของหน่วยงานของรัฐเพื่อเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 มาตรา 9 และประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ได้กำหนดสิทธิเรียกร้องหรือสิทธิไล่เบี้ยในมาตรา 193/9 ถึงมาตรา 193/13 อายุความการไล่เบี้ยมาตรา 193/30 ถึงมาตรา 193/34 และสิทธิเรียกร้องมาตรา 233 ถึงมาตรา 236

ผลการศึกษา การวิจัยในครั้งนี้พบว่า ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ได้กำหนดสิทธิเรียกร้องในมาตรา 193/9 ถึงมาตรา 193/13 อายุความการไล่เบี้ยมาตรา 193/30 ถึงมาตรา 193/34 และสิทธิเรียกร้องมาตรา 233 ถึงมาตรา 236 ซึ่งเจ้าหนี้มีสิทธิเรียกให้ลูกหนี้ปฏิบัติชำระหนี้ตามระยะเวลาที่กำหนด ส่วนพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 ยังไม่มีการกำหนดระยะเวลาการใช้สิทธิเรียกร้องหรือสิทธิไล่เบี้ยไว้ชัดเจน หากมีการแก้ไขพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 โดยการกำหนดระยะเวลาในการใช้สิทธิเรียกร้องหรือไล่เบี้ยให้หน่วยงานของรัฐเรียกให้เจ้าหน้าที่ผู้ทำละเมิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนภายในหนึ่งปี นับแต่วันที่หน่วยงานของรัฐหรือเจ้าหน้าที่ได้ใช้ค่าสินไหมทดแทนนั้นแก่ผู้เสียหายหรือขาดอายุความเมื่อพ้นปีหนึ่งนับแต่วันที่ผู้ต้องเสียหายรู้ถึงการละเมิดและรู้ตัวผู้จะพึงต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนหรือเมื่อพ้นสิบปีนับแต่วันทำละเมิดของเจ้าหน้าที่

สรุปผล การแก้ไขปัญหาในกรณีการใช้สิทธิเรียกร้องหรือสิทธิไล่เบี้ยตามพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 ยังไม่มีการกำหนดสิทธิเรียกร้องหรือสิทธิไล่เบี้ยให้แก่หน่วยงานของรัฐเพื่อเรียกให้เจ้าหน้าที่ทำละเมิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่หน่วยงานของรัฐนับแต่ที่ได้ใช้ให้แก่ผู้เสียหายซึ่งมีความแตกต่างจากประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ที่มีการกำหนดสิทธิเรียกร้องหรือสิทธิไล่เบี้ยไว้ในมาตรา 193/9 ถึงมาตรา 193/13 อายุความการไล่เบี้ยมาตรา 193/30 ถึงมาตรา 193/34 และสิทธิเรียกร้องมาตรา 233 ถึงมาตรา 236 หากมีการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติความรับผิดทางละเมิดของเจ้าหน้าที่ พ.ศ. 2539 โดยการกำหนดสิทธิเรียกร้องหรือสิทธิไล่เบี้ยขาดอายุความเมื่อพ้นปีหนึ่งนับแต่วันที่ผู้ต้องเสียหายรู้ถึงการละเมิดและรู้ตัวผู้จะพึงต้องใช้ค่าสินไหมทดแทนหรือเมื่อพ้นสิบปีนับแต่วันทำละเมิด หากผู้เสียหายหรือหน่วยงานของรัฐไม่ใช้สิทธิเรียกร้องภาในระยะเวลาที่กำหนดถือว่าขาดอายุความ