ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษากับองค์กรแห่งการเรียนรู้ ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาปราจีนบุรี นครนายก

ชิดชนก   เรืองฤทธิ์; รัตนา  กาญจนพันธุ์

doi:10.60027/iarj.2025.285560

ผู้แต่ง

ชิดชนก เรืองฤทธิ์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง https://orcid.org/0009-0003-8285-181X
รัตนา กาญจนพันธุ์ คณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง https://orcid.org/0009-0005-1140-5438

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.285560

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำเชิงดิจิทัล, องค์กรแห่งการเรียนรู้, การบริหารสถานศึกษา

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามามีบทบาทสำคัญในทุกด้านของสังคม ระบบการศึกษาจึงต้องปรับตัวเพื่อให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว ภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาจึงเป็นหัวใจสำคัญในการขับเคลื่อนองค์กรแห่งการเรียนรู้ เพื่อให้สามารถพัฒนาผู้เรียนให้มีความรู้และทักษะที่เหมาะสมกับศตวรรษที่ 21 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การวิจัยมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาการรับรู้ของครูเกี่ยวกับภาวะผู้นำเชิงดิจิทัล 2) เพื่อศึกษาการรับรู้ของครูเกี่ยวกับองค์กรแห่งการเรียนรู้ และ 3) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษากับองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาปราจีนบุรี นครนายก

ระเบียบวิธีการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ คือ ครูในโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาปราจีนบุรี นครนายก ปีการศึกษา 2567 จำนวน 285 คน จากการกำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่าง โดยการเปิดตารางสำเร็จรูปของโคเฮน (Cohen et al, 2011) ที่ค่าความเชื่อมั่น 95% และเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบหลายขั้นตอน ได้แก่ การสุ่มแบบยกกลุ่ม และการสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ แบบสอบถาม มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.99 สถิติที่ใช้ในการวิจัย คือ ค่าเฉลี่ย ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์เพียร์สัน

ผลการวิจัย: ผลการวิจัยพบว่า 1) ภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหาร โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก 2) องค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก 3) ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารกับองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา มีความสัมพันธ์เชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01

สรุปผล: ผลการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษากับองค์กรแห่ง การเรียนรู้ของสถานศึกษา สรุปได้ 3 ประเด็น ดังนี้ 1) ครูมีการรับรู้เกี่ยวกับภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา ภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุด คือ ความเป็นมืออาชีพด้านดิจิทัล รองลงมา คือ การมีวิสัยทัศน์ดิจิทัล และการสร้างวัฒนธรรมดิจิทัล ด้านที่มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด คือ การพัฒนาทักษะการสื่อสารดิจิทัล 2) ครูมีการรับรู้เกี่ยวกับองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก เมื่อพิจารณาเป็นรายด้าน พบว่า ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุด คือด้านการเรียนรู้เป็นทีม รองลงมา คือ ด้านการคิดอย่างเป็นระบบ และด้านที่มีค่าเฉลี่ยน้อยที่สุด คือด้านการจัดการความรู้ 3) ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษากับองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา พบว่า ภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษามีความสัมพันธ์ทางบวกกับองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา โดยภาพรวมอยู่ในระดับปานกลาง ซึ่งตัวชี้วัดของภาวะผู้นำเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาที่มีความสัมพันธ์กับองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา มีความสัมพันธ์มากที่สุด คือ ด้านการมีวิสัยทัศน์ร่วม รองลงมาคือด้านการเรียนรู้เป็นทีม

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2559). แผนแม่บทเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเพื่อการศึกษากระทรวงศึกษาธิการ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2567). นโนบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567. https://www.moe.go.th/360policy-and-focus-moe-fiscal-year-2024/

กะรัต ทองใสพร และคณะ. (2566). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร, 6(2), 263 - 264.

ฉัตรกนก สหพัฒนสมบัติ (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำแบบเปลี่ยนสภาพของผู้บริหารกับองค์การแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาฉะเชิงเทราเขต 1.วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตร์มหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยเกริก.

ฉัตรพงศ์ ชูแสงนิล (2563). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงเทคโนโลยีของผู้บริหารสถานศึกษากับการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษาในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานราธิวาส เขต 2. การศึกษาค้นคว้าอิสระหลักสูตรปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

ต่วนฮัสนะห์ ลาดอ. (2566). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำการเรียนรู้ของผู้บริหารกับการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษาสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานราธิวาสเขต 2. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตปัตตานี, 35(1), 107-121.

นภัทร ธัญญวณิชกุล, ทิพย์พาพร มหาสินไพศาล, และ ทิวัตถ์ มณีโชติ. (2565). แนวทางการพัฒนาภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 1. วารสารการวัดผลการศึกษา, 38(104), 2564 - 235.

ประกาย เขียวพันธ์. (2560). ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยเชิงบริหารกับความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาชลบุรีเขต 1. ปริญญานิพนธ์หลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต (การบริหารการศึกษา) : มหาวิทยาลัยบูรพา

ปารวี บุญเพชร. (2564). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำเชิงนวัตกรรมของผู้บริหารสถานศึกษากับความเป็นองค์การแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา ในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครศรีธรรมราช. วารสารศึกษาศาสตร์ มสธ., 14(1), 29 - 44.

ปิยภัทร เสลาวรรณ์. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างการใช้พลังอำนาจของผู้บริหารสถานศึกษากับแรงจูงใจในการปฏิบัติงานของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานคร เขต 1. การค้นคว้าอิสระตามหลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

พีรวัฒน์ ศีติสาร. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารสถานศึกษากับความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษาขั้นพื้นฐานในกลุ่มเครือข่ายแกลงบูรพา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาระยอง เขต 2. วิทยานิพนธ์ ปริญญามหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยบูรพา.

ภูรีรัตน์ สุกใส. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษากับความเป็นองค์กรแห่งนวัตกรรมของสถานศึกษาระดับมัธยมศึกษาในจังหวัดอุตรดิตถ์. การศึกษาค้นคว้าอิสระหลักสูตรปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยนเรศวร.

วรวรรณ อินทร์ชู และ จิติมา วรรณศรี. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นําดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษากับการใช้เทคโนโลยีในการจัดการเรียนรู้ ของโรงเรียนในสังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากําแพงเพชร เขต 2. Journal of Roi Kaensarn Academi, 7(6), 300 - 311.

วราภรณ์ ปานเพ็ชร์ และ มัทนา วังถนอมศักดิ์. (2562). องค์การแห่งการเรียนรู้ของโรงเรียนวัดดอนมะนาว. วารสารการบริหารการศึกษา มหาวิทยาลัยศิลปากร, 10(2), 725 - 736.

วราภรณ์ พวงสำเภา และชนมณี ศิลานุกิจ. (2566). ภาวะผู้นําเชิงดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาโรงเรียนในกลุ่มกรุงเทพตะวันออก สังกัดกรุงเทพมหานคร. การศึกษาค้นคว้าอิสระปริญญาศึกษาศาสตร มหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

วันชนก อาจปรุ. (2564). แนวทางการพัฒนาความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยในเขตภาคกลาง. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยราชมงคลธัญบุรี.

วิโรจน์ นามโส , ธีระวัฒน์ เยี่ยมแสง, และ จำเนียร พลหาญ. (2558). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของผู้บริหารกับการพัฒนาความเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 24. วารสารบัณฑิตศึกษา, 12(59), 133 - 145.

ศุภาวณีย์ ระคนจันทร์, พงษ์ศักดิ์ ทองพันชั่ง และ จิตติมาภรณ์ สีหะวงษ์ (2567). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นํายุคดิจิทัลกับองค์การแห่งการเรียนรู้ของสถานศึกษา สังกัดสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏศรีสะเกษ, 18(1), 95 - 108.

สมศักดิ์ ดลประสิทธิ์. (2564). แนวทางการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนากำลังคนในศตวรรษที่ 21. คุรุสภาวิทยาจารย์, 2(1), 1–16. https://ph02.tci-thaijo.org/index.php/withayajarnjournal/article/view/243655

สำนักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). กรอบสมรรถนะดิจิทัลสำหรับพลเมืองไทย. กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม.

สุชญา โกมลวานิช. (2563). ภาวะผู้นำดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อสมรรถนะครูในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 23. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2011). Research Method in Education (7th ed.). New York: Morrison.