ภาพแทนผู้หญิงจีนโต้ขนบในนวนิยายรักแนวจีนโบราณที่ประพันธ์โดยนักเขียนไทย

หยูนเหมย จั๋ย; จันทร์สุดา  ไชยประเสริฐ

doi:10.60027/iarj.2025.285343

ผู้แต่ง

หยูนเหมย จั๋ย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ https://orcid.org/0009-0009-1155-6155
จันทร์สุดา ไชยประเสริฐ คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ https://orcid.org/0009-0003-5703-3188

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.285343

คำสำคัญ:

ภาพแทน, ผู้หญิงจีน, โต้ขนบ, นวนิยายรักแนวจีนโบราณ

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: นวนิยายรักแนวจีนโบราณได้นำเสนอภาพแทนผู้หญิงจีนโต้ขนบธรรมเนียมต่าง ๆ ซึ่งเห็นได้จากทั้งชื่อเรื่องและเนื้อหาของเรื่อง การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาพแทนผู้หญิงจีนโต้ขนบในนวนิยายรักแนวจีนโบราณที่ประพันธ์โดยนักเขียนไทย พร้อมทั้งเพื่ออภิปรายให้เห็นถึงภาพแทนดังกล่าวที่นักเขียนไทยสร้างขึ้นมีความสอดคล้องกับภาพแทนผู้หญิงจีนในบริบทสังคมจีนหรือไม่ ผลการวิจัยช่วยเสริมสร้างความเข้าใจลึกซึ้งเกี่ยวกับการดัดแปลงวรรณกรรมข้ามวัฒนธรรมและส่งเสริมการอภิปรายเกี่ยวกับบทบาททางเพศในนวนิยายจีนโบราณอย่างกว้างขวาง

ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยครั้งนี้ใช้วิธีวิจัยเอกสารและการวิเคราะห์ตัวบทของนวนิยาย โดยกำหนดขอบเขตคือนวนิยายรักแนวจีนโบราณที่ประพันธ์โดยนักเขียนไทยจากฐานข้อมูล www.mebmarket.com จำนวน
12 เล่ม 11 เรื่อง ซึ่งมีเกณฑ์คัดเลือก ได้แก่ 1) ชื่อเรื่องมีความเกี่ยวข้องกับผู้หญิง 2) มีเกณฑ์ประเมิน
ความนิยมตั้งแต่ 4.80 ขึ้นไป (คะแนนเต็ม 5.0) และมีจำนวนผู้ประเมินตั้งแต่ 236 คนขึ้นไปที่เป็นร้อยละ 70 จากจำนวนผู้ประเมินสูงสุด (Examined on August 20: 2024) พบว่านวนิยายที่เข้าเกณฑ์เบื้องต้นมีจำนวนทั้งสิ้น 24 เล่ม จาก 22 เรื่อง จากนั้นเพื่อยกระดับคุณภาพของข้อมูลให้มีความเหมาะสมยิ่งขึ้นสำหรับการศึกษา ผู้วิจัยได้นำจำนวนผู้ประเมินของนวนิยายแต่ละเล่มมาเรียงลำดับจากมากไปหาน้อย และทำการคัดเลือกเฉพาะร้อยละ 50 แรกของจำนวนหนังสือทั้งหมดที่ผ่านการคัดกรองในขั้นตอนแรก ส่งผลให้ได้กลุ่ม นวนิยายที่ใช้ในการศึกษาจำนวนทั้งสิ้น 12 เล่ม 11 เรื่อง โดยใช้การวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ พร้อมทั้งนำเสนอผลการวิจัยในรูปแบบพรรณนาวิเคราะห์ (Descriptive Analysis)

ผลการวิจัย: ผลการวิจัยพบว่าภาพแทนผู้หญิงจีนโต้ขนบในนวนิยายรักแนวจีนโบราณมี 3 ด้านหลัก ได้แก่ ภาพแทนผู้หญิงจีนโต้ขนบในด้านตัวตน ตัวละครเอกหญิงเป็นผู้นำ มีความคิดของตนเอง ขาดทักษะ
งานครัวและศิลปะทั้งสี่ และท้าทายมาตรฐานความงาม ภาพแทนผู้หญิงจีนโต้ขนบในด้านความสัมพันธ์กับผู้อื่น ต้องการความเสมอภาคและกล้าตัดขาดความสัมพันธ์กับสามี และภาพแทนผู้หญิงจีนโต้ขนบในด้าน
เขตพื้นที่ ทำงานเป็นนักธุรกิจหรือแม่ทัพ ภาพแทนดังกล่าวล้วนสะท้อนถึงบทบาทที่ก้าวข้ามข้อจำกัดดั้งเดิมของสังคมจีนโบราณกำหนดไว้

สรุปผล: นักเขียนไทยนำเสนอภาพของสตรีจีนโบราณที่ท้าทายขนบธรรมเนียมดั้งเดิม ยกย่องความคิดอิสระและบทบาทที่ขัดต่อจารีตเดิม ทั้งยังเชื่อมโยงกับแนวคิดเรื่องสิทธิสตรีที่เริ่มก่อตัวขึ้นในสังคมไทยอย่างชัดเจน นอกจากนี้ การนำเสนอภาพสตรีจีนในลักษณะดังกล่าวยังสอดคล้องกับสังคมจีนโบราณ สะท้อนให้เห็นถึงความเข้าใจเชิงลึกในวัฒนธรรมจีนของนักเขียนไทย

เอกสารอ้างอิง

กรวิภา โพธิไหม และ สราวุฒิ เขียวพฤกษ์. (2563). ศึกษาภาพสะท้อนการคลุมถุงชน สถานภาพและบทบาทสตรีในนิทานพื้นบ้านจีน เรื่อง“ม่านประเพณี” (梁祝) ฉบับเดโช บุญชูช่วย. วารสารวิชาการคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร. 4(2), 27–48.

กวีหญิงกินปิ้งย่าง. (2563). ข้าเป็นบุตรีของตัวร้าย. กวีหญิงกินปิ้งย่าง. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ebook-133647-ข้าเป็นบุตรีของตัวร้าย

เกอเกอะและพรรณารา. (2563). ดวงใจแม่ทัพทมิฬ เล่ม 1. พิมพ์ดี. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ebook-122588-ดวงใจแม่ทัพทมิฬ-เล่ม-1

เจียง ฉียูน และ ธนพร หมูคำ (2566). ภาพแทนความเป็นจีนในนวนิยายเรื่อง คนตายยาก ของหยูหัว. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. 23(2), 318–341.

ฉลาดชาย รมิตานนท์. (2555). เล่าเรื่องเบื้องต้น สตรีศึกษา สตรีนิยม. กรุงเทพฯ: วนิดาการพิมพ์.

ชวาลิน เพ่งบุญ และคณะ. (2563). สตรีนิยมผ่านตัวละครเพศหญิง: กรณีศึกษา “ไป๋อิ๋นน่า หมู่บ้านลับลี้ริมฝั่งน้ำ” พระราชนิพนธ์แปลในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา. 8(1), 180-203.

ซิ่งจื่อ. (2564ก). เถ้าแก่เนี้ยสายลุย เล่ม 1. Xing Zhi. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ebook-149489-เถ้าแก่เนี้ยสายลุย-เล่ม-1.

ซิ่งจื่อ. (2564ข). เถ้าแก่เนี้ยสายลุย เล่ม 2 (จบ). Xing Zhi. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ebook-151551-เถ้าแก่เนี้ยสายลุย-เล่ม-2-จบ.

นุพงษ์ ภูศรี. (2567). บทบาทสตรีจีนในภาพยนตร์การ์ตูนเรื่อง “มู่หลาน” ของดิสนีย์. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม. 15 (1), 89-97.

ไพศาล สิทธิลิขิต. (2543). นัยทางการเมืองของการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการแต่งงานในสาธารณรัฐประชาชนจีน ค.ศ.1949-1980. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ภูเทพ ประภากร. (2564). ความฝันในห้องแดง: ภาพสะท้อนสถานะและบทบาทของสตรีจีนในสังคมศักดินา. วารสารวิจัยราชภัฏกรุงเก่า. 8 (1), 97-110.

มนต์มาลย์. (2566). เมื่อนางร้ายกลายเป็นดอกบัวขาว. Suriyakorn. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket. com/ebook-242012-เมื่อนางร้ายกลายเป็นดอกบัวขาว.

มนต์มิถุนา. (2562).พระชายาผู้เกียจคร้าน สถาพรบุ๊คส์. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ ebook-93364-พระชายาผู้เกียจคร้าน.

มนต์มิถุนา. (2563). ยอดรักทรราช. สถาพรบุ๊คส์. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ebook-117398-ยอดรักทรราช.

มนต์มิถุนา. (2565). เล่ห์ลายหงส์. สถาพรบุ๊คส์. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ebook-184752-เล่ห์ลายหงส์.

ล้านปีแสง. (2564). ชาตินี้ไม่ขอเป็นฮองเฮาอีก. At Novel. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket. com/ebook-176047-ชาตินี้ไม่ขอเป็นฮองเฮาอีก.

สุกัญญา ศิริสมบูรณชัย. (2562). ภาพตัวแทนนางเอกในละครโทรทัศนแนวยอนเวลา. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.

หลาน เฉี่ยว และจันทร์สุดา ไชยประเสริฐ. (2567). กลวิธีทางภาษาที่นำเสนอภาพแทนผู้หญิงในนวนิยายรางวัลชมนาด พ.ศ. 2563-2566. วารสารการบริหารและสังคมศาสตร์ปริทรรศน์. 7(4), 261-274.

หลิ่งชิง. (2566). เมื่อพระเอกเผลอรักนางร้าย. ฟู่ซินหงส์. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ ebook-253599-เมื่อพระเอกเผลอรักนางร้าย.

อะเมี้ยวโยโกะ. (2563). เป็นนางร้ายไม่ดีตรงไหน. Elite Book. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ebook-126897-เป็นนางร้ายไม่ดีตรงไหน.

อาเธน่า. (2562). พระชายาใบ้. Athena. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.mebmarket.com/ebook-96208-พระชายาใบ้.

แอนนี คำสร้อย. (2566). “เท้าดอกบัวทองคำ” ความงามบนความเจ็บปวด. Retrieved January 31, 2025 from: https://sclc.mfu.ac.th/en/sclc-5677/sclc-6265/detail/News/27191.html

Chang, J. (2006). Ancient women in and outside marriage. Beijing: Zhonghua Book Company.

Hall, S. (1997). Representation: Cultural Representations and Signifying Practices. London: SAGE Publications.

Lin, W. (2023). Chinese Folklore Series: Fujian Folklore. Lanzhou: Gansu People's Publishing House.

Meb. (2566). แบบแสดงข้อมูลรายงานประจำปี 2566 (แบบ 56-1 One Report 2566). Retrieved January 31, 2025, from: https://hub.optiwise.io/th/documents/109968/flipbook.

Meb. (2567). meb แอปพลิเคชันของไทยที่มียอดใช้จ่ายของผู้ใช้บริการมากที่สุด 7 ปีซ้อน จากข้อมูลของ Data.ai. Retrieved January 31, 2025 from: https://www.meb.co.th/newsroom/press-releases/54/meb-dataai.

Peng, M. (2560). การเปรียบเทียบภาพตัวแทนของผู้หญิงในภาพยนตร์จีนเรื่องนางพญางูขาวกับภาพยนตร์ไทยเรื่องแม่เบี้ย. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

Wen, X. (2013). Reading the Complete Works of the Four Books for Women 1 Reading the Complete Works of the Four Books for Women. Beijing: China Central Radio and Television University Press.

Wu, J. (2022). Four Books for Women. Beijing: Tuanjie Publishing House.

Wu, X. (2567). ภาพแทนของสตรีจีนระบอบศักดินาในวรรณกรรมแปลเรื่อง 100 ยอดหญิงแห่งประวัติศาสตร์จีน. วารสารวิชาการภาษาและวัฒนธรรมจีน, 11(2), 539-562.