รูปแบบพัฒนาการสร้างเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และวัฒนธรรมถ้ำนาคา อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: งานวิจัยครั้งนี้เรื่อง รูปแบบพัฒนาการสร้างเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และวัฒนธรรม,ถ้ำนาคา อำเภอบึงโขง หลง จังหวัดบึงกาฬ รายงานความก้าวหน้างวดนี้เรื่อง พัฒนากิจกรรมการท่องเที่ยวในแหล่งท่องเที่ยวที่มีศักยภาพพื้นที่ถ้ำนาคา กิจกรรมการสนทนากลุ่ม (Focus Group) ในด้านการจัดการ การท่องเที่ยวถ้ำนาคา ณ อุทยานแห่งชาติภูลังกา ตำบลโพธิ์หมากแข้ง อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ เก็บข้อมูลโดยการใช้แบบสัมภาษณ์ ทำการสัมภาษณ์แบบเจาะลึกทั้งผู้ประกอบกิจการ ท่องเที่ยวพื้นที่ถ้ำนาคา วัดถ้ำชัยมงคล อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ

ระเบียบวิธีการวิจัย: ใช้วิธีการวิจัยวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Method) และวิจัยเชิงปริมาณ การตรวจสอบข้อมูล และการแปลผล การวิเคราะห์ข้อมูล ในงานวิจัยนี้ ใช้วิธีวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ ขอบเขตด้านประชากร ผู้ที่เกี่ยวข้องทางการท่องเที่ยวทั้งภาครัฐและเอกชน ผู้ประกอบการธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องกับการท่องเที่ยว เจ้าหน้าที่ท่องเที่ยว นักท่องเที่ยวชาวไทยและนักท่องเที่ยวต่างชาติ ปราชญ์ชาวบ้านและผู้ที่มีความรู้ด้านประวัติศาสตร์ชุมชน ด้านภูมิปัญญาท้องถิ่นในพื้นที่ ผู้นำชุมชน ได้แก่ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ผู้ช่วยผู้ใหญ่บ้าน ประธานกลุ่มท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ และ ประธานกลุ่มด้านวัฒนธรรม และประธานกลุ่มผู้นำร่องในการจัดการที่พักโฮมสเตย์ในเส้นทางท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และ วัฒนธรรมพื้นที่ถ้ำนาคา วัดถ้ำชัยมงคล อำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ รายงานความก้าวหน้าจากการวิจัย

ผลการวิจัย: ความคิดเห็นเป็นรายบุคคลผู้ที่เกี่ยวข้องทางการท่องเที่ยวทั้งภาครัฐปลัดอำเภอบึงโขงหลง นายกองค์การ บริหารส่วนตำบลโพธิ์หมากแข้ง (นายนิมนต์ ชานุชิต) และ ปลัดองค์การบริหารส่วนตำบลโพธิ์หมากแข้ง (จ่าเอกเศกสรรค์ ศักขิ นาดี) มีความคิดเห็นว่า ควรเน้นด้านการจัดการ และด้านสิ่งแวดล้อม ซึ่งในด้านการจัดการจะเน้นในการใช้ แอปพลิเคชั่น Que Q ของกรมอุทยานแห่งชาติ เพื่อรองรับนักท่องเที่ยวจำนวน 700 คนต่อวัน ปัจจุบันมีผลสะท้อนต่อการขึ้นถ้ำนาคาจาก นักท่องเที่ยวเพิ่มมากขึ้น ทั้งเรื่องของการจองขึ้นถ้ำและจำนวนผู้มาเที่ยวในแต่ละวันสำหรับผู้นำเที่ยวท้องถิ่นเพื่อขึ้นถ้ำนาคา ควรมีมาตรฐานเดียวกันในการนำเที่ยว สามารถคัดกรองบุคคลที่จะมาเป็นผู้นำเที่ยวท้องถิ่น เช่น มีบุคลิกภาพ ลักษณะที่ดี เหมาะสมกับการให้บริการแก่นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ เป็นต้น และอาจเพิ่มเติมด้านภาษาอังกฤษเพื่อความ ประทับใจต่อนักท่องเที่ยวได้ ทั้งนี้ไกด์ท้องถิ่นต้องมีการลงทะเบียนกับทางกรมอุทยานแห่งชาติและหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อ สามารถติดตามได้สะดวกขึ้นคำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในพื้นที่ถ้ำนาคา ซึ่งประกอบด้วยประชาชนในท้องที่และกรมอุทยาน แห่งชาติ โดยในสมัยก่อนประชาชนสามารถขึ้นไปบนพื้นที่ป่าได้ พอมีกฎหมายว่าด้วยอุทยานแห่งชาติบังคับใช้จึงทำให้พื้นที่ ดังกล่าวมีเจ้าหน้าของกรมอุทยานแห่งชาติเข้ามาดูแลเน้นการแก้ปัญหาด้านการนำเที่ยวบนถ้ำนาคา, ด้านสาธารณสุข, และเรื่อง ของการกู้ชีพ โดยในด้านการนำเที่ยวจะเกิดปัญหาในความแตกต่างระหว่างผู้นำเที่ยวทั่วไปและผู้นำเที่ยวท้องถิ่น ข้อแตกต่างคือ ผู้นำเที่ยวท้องถิ่นจะได้รับการอบรมหลักสูตร 3 วัน จากกระทรวงการท่องเที่ยวและการกีฬา ด้านความปลอดภัยของ นักท่องเที่ยวทุกกรณีเป็นหลัก การจัดการเชิงระบบ มีทั้งภายใน และภายนอก Focus เน้นด้านการพัฒนาศักยภาพการท่องเที่ยว โดยมีส่วนร่วมจากกระทรวงการท่องเที่ยวและการกีฬา, กรมอุทยานแห่งชาติ, ไกด์ท้องถิ่น ประมาณ 700 คน จะทำให้เกิดการ เปลี่ยนแปลงพัฒนาให้ดีขึ้น ทั้งนี้การบริหารจัดการเกิดจากชุมชนประมาณ 70% จากท้องถิ่นประมาณ 30% นำข้อเสนอแนะ จากผลประเมินความพึงพอใจของผู้ใช้บริการมาปรับปรุงพัฒนาการบริหารจัดการให้เป็นรูปธรรม ถือเป็นการบริหารจัดการเชิง นโยบาย ประกอบด้วย 1) การวิเคราะห์ปัจจัยภายใน (จุดแข็ง, จุดอ่อน) และการวิเคราะห์ปัจจัยภายนอก (โอกาส, อุปสรรค) ของหน่วยงาน 2) ข้อเสนอเชิงนโยบาย จากองค์การบริหารส่วนตำบล(อบต.) เน้นด้านคนและการจัดการ ส่วนที่สำคัญคือ คณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับอำเภอ (พชอ.) ที่เกิดจากการบูรณาการระหว่างหน่วยงานภาครัฐ ภาคเอกชน และภาค ประชาชน อีกทั้ง สำนักงานสาธารณสุขอำเภอ (สสอ.) ที่มีโครงการช่วยเหลือและพัฒนาหลายฝ่าย

สรุปผล: ผลสรุปของการศึกษาจะนำเสนอต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย รวมถึงหน่วยงานของรัฐและหน่วยงานท้องถิ่น เพื่อหาแหล่งทุนสำหรับกลยุทธ์การจัดการการท่องเที่ยว ประธานองค์การบริหารส่วนตำบลเน้นย้ำถึงการเพิ่มจำนวนนักท่องเที่ยวและการพัฒนามัคคุเทศก์ โดยได้รับการสนับสนุนจากแหล่งทุนต่างๆ ความร่วมมือจากทุกภาคส่วนมีความสำคัญอย่างยิ่ง รวมถึงการใช้กฎบัตรด้านสุขภาพเพื่อสนับสนุนโครงการ การประสานงานกับกรมอุทยานแห่งชาติและผู้นำท้องถิ่นจะช่วยให้เกิดการดำเนินการอย่างมีประสิทธิผลและการพัฒนาอย่างยั่งยืน