พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลลำเพียก อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา

ผู้แต่ง

  • สมรัตน์ อินสำราญ คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ บุรีรัมย์ https://orcid.org/0009-0000-9207-7344
  • ธัญญรัตน์ พุฑฒิพงษ์ชัยชาญ คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ https://orcid.org/0009-0002-1122-6227
  • สถาพร วิชัยรัมย์ คณะมนุษย์ศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ https://orcid.org/0009-0009-0103-0758

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2025.280776

คำสำคัญ:

พฤติกรรม, ขยะมูลฝอย, การจัดการขยะมูลฝอย

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การจัดการขยะเป็นสิ่งสำคัญต่อการปกป้องสิ่งแวดล้อม เนื่องจากช่วยลดมลพิษและอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ นอกจากนี้ยังส่งเสริมสุขภาพของประชาชนด้วยการกำจัดและรีไซเคิลขยะอย่างถูกต้อง จึงป้องกันการแพร่กระจายของโรคได้ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1)  เพื่อศึกษาระดับพฤติกรรมเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยในพื้นที่ตำบลลำเพียก อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา และ 2) เพื่อศึกษาความคิดเห็นและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขต องค์การบริหารส่วนตำบลลำเพียก อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา

ระเบียบวิธีการวิจัย: ประชากร ได้แก่ ประชาชนผู้มีรายชื่อทะเบียนราษฎร์ในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลลำเพียก 12 หมู่ จำนวน 7,094 คน โดยกำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างตามตารางของทาโร ยามาเน่ (Taro Yamane) กลุ่มตัวอย่างจำนวน 378 คน แล้วทำการสุ่มให้กระจายไปตามหมู่บ้านต่าง ๆ ตามสัดส่วน โดยวิธีสุ่มอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสอบถาม สถิติพื้นฐานที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล คือ ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน

ผลการวิจัย: พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนของประชาชนในองค์การบริหารส่วนตำบลลำเพียก อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา โดยภาพรวมอยู่ในระดับมาก (= 3.96) เมื่อพิจารณารายด้านพบว่าทุกด้านอยู่ในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ยสูงสุดไปต่ำสุด ได้แก่ ด้านการลดการใช้ (REDUCE) รองลงมา คือ ด้านการใช้ซ้ำ (REUSE) ส่วนด้านที่มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด คือ ด้านการนำกลับมาใช้ใหม่ (RECYCLE) ตามลำดับ ข้อเสนอแนะจากประชาชนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลลำเพียก ควรจัดหาถังหรือภาชนะเพื่อรองรับขยะหลายประเภท รวมถึงควรจัดหาบ่อขยะหรือหลุมทิ้งขยะสำหรับประชาชนในแต่ละชุมชน และจัดอบรมให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับความสำคัญของการจัดการขยะมูลฝอยอย่างถูกต้อง

สรุปผล: ผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าแม้ว่าชาวตำบลลำเพยจะจัดการขยะได้ดีโดยทั่วไป แต่ก็ยังมีช่องว่างในการปรับปรุง โดยเฉพาะการรีไซเคิล พวกเขาได้เสนอโครงสร้างพื้นฐานการกำจัดขยะที่ดีขึ้นและริเริ่มการศึกษาเพื่อปรับปรุงแนวทางการจัดการขยะมูลฝอย

เอกสารอ้างอิง

กรมควบคุมมลพิษ. (2559). คู่มือประชาชน การคัดแยกขยะมูลฝอยอย่างถูกวิธีและเพิ่มมูลค่า. พิมพ์ครั้งที่ 8. สำนักพิมพ์อีซ์ จำกัด.

กรมควบคุมมลพิษ. (2564). แผนปฏิบัติการด้านการจัดการขยะของประเทศ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2565 - 2570). Retrieved on January 10, 2024 from: https://www.pcd.go.th/publication/28745.

ฐิติรัตน์ มานิพารักษ์. (2563). การบริหารจัดการขยะมูลฝอยตามหลัก3R ของพื้นที่เขตกรุงเทพฯตะวันออก. วารสารการบริหารการปกครองและนวัตกรรมท้องถิ่น, 4(1), 157-169.

นภัส น้ำใจตรง และนรินทร์ สังข์รักษา. (2562). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของชุมชนในตำบลกระทุ่มล้ม อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม. วารสารชุมชนวิจัย, 13(2), 179 – 190.

นิภาภรณ์ จงวุฒิเวศย์ และชุลีวรรณ ปราณีธรรม. (2564). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือน ตำบลหนองปลิง อำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยราชภัฏกาญจนบุรี, 10(2), 269-280.

นุชนาท ด้วงมะดัน. (2567, มกราคม 28). ผู้อำนวยการกองสาธารณสุขเเละสิ่งเเวดล้อม. สัมภาษณ์.

บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น ฉบับปรับปรุงใหม่. (พิมพ์ครั้งที่ 10). กรุงเทพมหานคร: สุวีริยาสาสน์

ประสิทธิ์ สุวรรณรักษ์. (2555). ระเบียบวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสดร์. พิมพ์ครั้งที่ 10. ภาควิชาทดสอบและวิจัย คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์.

ยุวัลดา ชูรักษ์, จิรัชยา เจียวก๊ก, สันติชัย แย้มใหม่, ยุทธกาน ดิสกุล, และฉัตรจงกล ตุลนิษกะ. (2560). รูปแบบการจัดการขยะมูลฝอยในครัวเรือนของเทศบาลตำบลเขาหัวช้าง อำเภอตะโหมด จังหวัดพัทลุง. การประชุมหาดใหญ่วิชาการระดับชาติ ครั้งที่ 8 วันที่ 22 มิถุนายน 2560 ณ มหาวิทยาลัยหาดใหญ่, มหาวิทยาลัยหาดใหญ่. 755-767

สุรศักดิ์ โตประสี. (2563). ความสัมพันธ์ของความตระหนักเกี่ยวกับการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกับการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะในรูปแบบ 3R ที่ส่งผลต่อความเต็มใจที่จะแบกรับค่าใช้จ่ายในการกำจัดขยะตามหลักการผู้ก่อมลพิษเป็นผู้จ่ายของประชาชนในเขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร : กรณีศึกษา ค่าธรรมเนียมการจัดการและค่าธรรมเนียมผลิตภัณฑ์. วารสารวิชาการ มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี, 3(3), 46-64

องค์การบริหารส่วนตำบลลำเพียก. (2566). แผนพัฒนาท้องถิ่น (พ.ศ. 2566-2570). องค์การบริหารส่วนตำบลลำเพียก.

อนันท์ ทวันเวทย์. (2560). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของผู้พักอาศัยในบ้านพักข้าราชการค่ายกรมหลวงชุมพร จังหวัดชลบุรี. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต: บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา.

เอกรัตน์ เลิศอาวาส และนิตยา สินเธาว์. (2562). การจัดการขยะมูลฝอยขององค์การบริหารส่วนตำบลหนองกะปุอำเภอบ้านลาด จังหวัดเพชรบุรี ตามหลักการของ 3R. วารสารบัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม, 14(1), 89-98.

Yamane, T. (1967). Statistics: An Introductory Analysis. 2nd Edition, Harper and Row, New York.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-01-12

รูปแบบการอ้างอิง

อินสำราญ ส., พุฑฒิพงษ์ชัยชาญ ธ. ., & วิชัยรัมย์ ส. . (2025). พฤติกรรมการจัดการขยะมูลฝอยของประชาชนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลลำเพียก อำเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 5(1), 781–790. https://doi.org/10.60027/iarj.2025.280776

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ