การพัฒนาแนวทางการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ จังหวัดหนองคาย

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: จากการดำเนินงานโครงการส่งเสริมสุขภาพในพระสงฆ์ จังหวัดหนองคาย มีการคัดกรองสุขภาพและการแก้ไขปัญหาด้านสุขภาพแก่พระสงฆ์ หนึ่งปัญหาด้านสุขภาพที่สำคัญที่พบคือ ปัญหาการตรวจพบสารเสพติดในปัสสาวะของพระสงฆ์ แสดงถึงการระบาดของยาเสพติดในกลุ่มพระสงฆ์ซึ่งเป็นกลุ่มบุคคลที่สำคัญที่มีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตของประชาชนชาวจังหวัดหนองคาย การวิจัยในเรื่องนี้มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อ พัฒนาแนวทางการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ จังหวัดหนองคาย

ระเบียบวิธีการวิจัย: เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม แบ่งออกเป็น 3 ระยะ ระยะที่ 1 ศึกษาบริบทการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร (Documentary Research) และเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) โดยคณะผู้วิจัย ระยะที่ 2 การพัฒนาแนวทางการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ เป็นการวิจัยแบบเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) กลุ่มเป้าหมายคือ ผู้รับผิดชอบงานยาเสพติดในระดับอำเภอและจังหวัด ตัวแทนจากพระสงฆ์ เจ้าคณะอำเภอ ทั้ง 9 อำเภอ จำนวน 50 คน ด้วยการจัดการประชุมปฏิบัติการ (Workshop) ระยะที่ 3 ศึกษาความคาดหวังผลสัมฤทธิ์แนวทางการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ เป็นการวิจัยแบบเชิงปริมาณ (Quantitative Research) ในกลุ่มตัวอย่างพระสงฆ์ผู้เป็นเจ้าอาวาส จำนวน 376 รูป

ผลการวิจัย: การวิจัยระยที่ 1 สามารถสังเคราะห์ได้ร่างแนวทางการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์จังหวัดหนองคาย 5 ประเด็น การวิจัยระยะที่ 2 ผลจากการประชุมเชิงปฏิบัติการ ได้เพิ่มกิจกรรมการคัดกรองบุคคลโดยการตรวจหาสารเสพติดก่อนที่จะบวชเป็นพระสงฆ์ หรือสามมเณร ทำให้ได้แนวทางการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ จังหวัดหนองคาย มี 6 กิจกรรมหลัก ได้แก่ 1) การคัดกรองผู้เสพยาเสพติดในพระสงฆ์ 2) การคัดกรองบุคคลก่อนที่จะบวชเป็นพระสงฆ์ หรือสามมเณร 3) บำบัดฟื้นฟูสมรรถภาพแก่พระภิกษุ สามเณรที่ตรวจพบสารเสพติดในปัสสาวะ โดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวและชุมชน 4) กิจกรรมการถวายความรู้แด่พระวินยาธิการในการเฝ้าระวังปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ 5) วัดสีขาวปลอดยาเสพติด 6) การแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ การวิจัยระยที่ 3 จากวิเคราะห์ความคาดหวังผลสัมฤทธิ์แนวทางการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ ด้วยสถิติการวิเคราะห์การถดถอย พบว่า จำนวนพรรษา และอำเภอ อิทธิพลปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีผลต่อความคาดหวังผลสัมฤทธิ์แนวทางการแก้ปัญหาปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ จังหวัดหนองคาย อย่างมีนัยสำคัญระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05 สามารถอธิบายความคาดหวังผลสัมฤทธิ์แนวทางการป้องกันปัญหายาเสพติดในพระสงฆ์ จังหวัดหนองคาย ได้ร้อยละ 7.10 โดยมีค่าความความเคลื่อนมาตรฐาน ± 0.466 ดังสมการ Y = 4.320 – 0.007 จำนวนพรรษา + 0.145 อำเภอ

สรุปผล: การมีส่วนร่วมของพระสงฆ์ การมีส่วนร่วมของภาครัฐ การมีส่วนร่วมของภาคเอกชน การมีส่วนร่วมของชุมชน และการมีส่วนร่วมของครอบครัว เป็นปัจจัยสำคัญในการส่งเสริมในการดำเนินงานตามแนวทางการป้องกันยาเสพติดในพระสงฆ์ จังหวัดหนองคาย ทั้ง 6 กิจกรรม