การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชนในชุมชนตามกระบวนการยุติธรรมทางเลือกโดยยึดหลักนิติธรรมและหลักการมีส่วนร่วม

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: กระบวนการยุติธรรมทางเลือกเกิดขึ้นจากความต้องการในการยุติข้อพิพาทโดยไม่เข้าสู่กระบวนการยุติธรรมด้วยการใช้วิธีการไกล่เกลี่ยหรือประนีประนอมยอมความหรือระบบอนุญาโตตุลาการนอกศาล ซึ่งจากเจตนารมณ์ของกฎหมายดังกล่าวจึงส่งผลต่อการไกล่เกลี่ย ระงับหรือยุติข้อพิพาทของประชาชนในชุมชนอย่างยั่งยืน การศึกษาครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาลักษณะและองค์ประกอบของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชนในชุมชนตามกระบวนการยุติธรรมทางเลือกโดยยึดหลักนิติธรรมและหลักการมีส่วนร่วม และ 2) เพื่อหาแนวทางส่งเสริมการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชนในชุมชนตามกระบวนการยุติธรรมทางเลือกโดยยึดหลักนิติธรรมและหลักการมีส่วนร่วม เพื่อสร้างการรับรู้และความเข้าใจ รวมถึงการยอมรับของประชาชน ชุมชน

ระเบียบวิธีการศึกษา: โดยการศึกษาการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชนในชุมชน เป็นการศึกษาหลักการ ความเป็นมาของกระบวนการยุติธรรมทางเลือก กระบวนการยุติธรรมเชิงสมานฉันท์ แนวคิดยุติธรรมชุมชน องค์ประกอบการบริหารจัดการของศูนย์ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชนตามหลักธรรมาภิบาล โดยเฉพาะหลักนิติธรรม และหลักการมีส่วนร่วม

ผลการศึกษา: การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชาชนจำเป็นที่จะต้องยึดหลักข้อกฎหมาย หลักสิทธิมนุษยชนและความเสมอภาค โดยอาศัยหลักนิติธรรม และหลักการมีส่วนร่วมของชุมชน เป็นกลไกหลักสำคัญในการส่งเสริมกระบวนการยุติธรรมทางเลือกของศูนย์ไกล่เกลี่ยข้อพิพาทภาคประชานสามารถดำเนินกิจกรรมตามพระราชบัญญัติไกล่เกลี่ยข้อพิพาท พ.ศ. 2562 ให้มีประสิทธิภาพ เป็นที่เชื่อมั่นของประชาชน และเพื่อให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ของกฎหมายด้านกระบวนการยุติธรรมทางเลือก ในการลดข้อพิพาทตั้งแต่ต้นทาง และลดปัญหาความขัดแย้งภายในชุมชน อันเป็นประโยชน์ต่อระบบกระบวนการยุติธรรม สังคม และประชาชน

สรุปผล: การศึกษาครั้งนี้เน้นย้ำถึงความสำคัญของการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทของภาครัฐในการส่งเสริมความเสมอภาค สิทธิมนุษยชน และการปฏิบัติตามกฎหมาย ด้วยการมีส่วนร่วมของชุมชนและการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทปี 2019 พยายามหลีกเลี่ยงความขัดแย้งและลดความขัดแย้งโดยการนำแนวทางปฏิบัติด้านความยุติธรรมทางเลือกมาใช้ ซึ่งจะเป็นประโยชน์ต่อระบบกฎหมาย สังคม และประชาชนทั่วไป