การพัฒนาสูตรผลิตภัณฑ์ข้าวพองจากข้าวสายพันธุ์ปทุมธานี 1 สู่ซอฟต์พาวเวอร์ จังหวัดปทุมธานี

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: จังหวัดปทุมธานีเป็นจังหวัดที่มีมิติทางธรรมชาติ เช่น ดินที่เหมาะสมกับการปลูกข้าว แหล่งน้ำ และพันธุ์ข้าวที่เหมาะสม มิติทุนทางเศรษฐกิจเช่น ศูนย์การกระจ่ายสินค้าวัตถุดืบทางการเกษตรและประมงที่มีจนาดใหญ่ ตลาดไท และตลาดสี่มุมเมือง พร้อมทั้งแหล่งนิคมอุตสหกรรม ที่ดึงดูแรงงานทุกภาคมารวมตัวกันสู่มิติทุนทางวัฒนธรรม เช่น ภูมิปัญญาอันเป็นอัตลักษณ์ ที่ได้รับอิทธิพลจากการรวมตัวของทุกภาคในประเทศไทย ดังนั้น ผู้วิจัยจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อศึกษาซอฟต์พาวเวอร์ จังหวัดปทุมธานีสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์ (2) เพื่อการพัฒนาสูตรผลิตภัณฑ์ข้าวพองจากข้าวสายพันธุ์ปทุมธานี 1    
ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยครั้งนี้เป็นการเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยผู้ให้ข้อมูลภายในจังหวัดปทุมธานี ได้แก่ 3 ผู้ประกอบการ ใน 3 อำเภอ ได้แก่ อำเภอธัญบุรี อำเภอเมืองปทุมธานี และอำเภอลำลูกกา ด้วยวิธีการสนทนากลุ่ม และการวิจัยครั้งนี้ทดสอบเชิงปริมาณด้วยวิธีการทดสอบความชื้นสัมพัทธ์ ด้วยเครื่อง AND ModMX50 Moisture     การทดสอบความหวาน Refractometer และการทดสอบผิวสัมผัส หรือแรงกด TA XTplustexture analyser ด้วยระยะการกด  
ผลการวิจัย: จากผลการพัฒนาสูตรผลิตภัณฑ์ข้าวพองจากข้าวสายพันธุ์ปทุมธานี 1 ในจังหวัดปทุมธานี พบว่า
1) ผลการศึกษาซอฟต์พาวเวอร์ จังหวัดปทุมธานีสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์ข้าวพอง ถือได้ว่าเป็นซอฟต์พาวเวอร์ของจังหวัดปทุมธานีโดยถอดมาจากมิติทางวัฒนธรรม จากร่องรอยของภูมิปัญญาระหว่างชาวไทยและชาวมอญ สู่การแปรรูปผลิตภัณฑ์ข้าวพอง 2) ผลการพัฒนาสูตรผลิตภัณฑ์ข้าวพองจากข้าวสายพันธุ์ปทุมธานี 1 โดยในแต่ละอำเภอมีสูตรการผลิตและจุดเด่นเฉพาะตัวที่แตกต่างกัน เช่น ในอำเภอธัญบุรีใช้ข้าวหอมมะลิพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 และไม่มีการพัฒนาสูตรใหม่ อำเภอเมืองปทุมธานีใช้ข้าวไรซ์เบอร์รี่และมีการพัฒนาสูตรอย่างต่อเนื่อง และอำเภอลำลูกกาใช้ข้าวหอมมะลิพันธุ์ขาวดอกมะลิเก่าพร้อมได้รับการสนับสนุนจากภาครัฐ และผลการทดสอบคุณภาพทางกายภาพพบว่าปริมาณน้ำเคลือบมีผลต่อความชื้นและเนื้อสัมผัสของข้าวพอง โดยการเพิ่มน้ำเคลือบทำให้เนื้อสัมผัสแข็งขึ้นและความชื้นสูงขึ้นผลการเปรียบเทียบสูตรพบว่าสูตรที่ใช้ข้าวสายพันธุ์ปทุมธานี 1 กับข้าวหอมมะลิพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ไม่มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และเหมาะสมในการผลิตภัณฑ์ข้าวพองจากข้าวสายพันธุ์ปทุมธานี 1 ต่อไป 
สรุปผล จากการวิจัยชิ้นนี้เห็นได้ว่าข้าวสายพันธุ์ปทุมธานี 1 สามารถยกระดับผลิตภัณฑ์ข้าวพอง ให้เป็นซอฟต์พาวเวอร์ขอจังหวัดปทุมธานี โดยผ่านกระบวนการส่งเสริมให้ใช้วัตถุดิบท้องถิ่นที่เชื่อมกับแนวคิดซอฟต์พาวเวอร์ที่ประกอบไปด้วยมิติทางวัฒนธรรม มิติทางธรรมชาติ และมิติทางเศรษฐกิจ โดยผ่านกระบวนการแปรรูปผลิตภัณฑ์ สู่ผลิตภัณฑ์ปัจจัย 4 ประกอบไปด้วย อาหาร ที่อยู่อาศัย ยารักษาโรค และเครื่องนุ่งห่ม เพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์ซอฟต์พาวเวอร์ที่ยังยื่นต่อไป