ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในยุคดิจิทัล

ผู้แต่ง

  • ฤทัยรัตน์ เวียงจันดา มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ https://orcid.org/0009-0009-4516-1813
  • จิรศักดิ์ สุรังคพิพรรธน์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ https://orcid.org/0009-0006-7330-1906
  • ละมุล รอดขวัญ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลรัตนโกสินทร์ https://orcid.org/0009-0008-1398-9264

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2024.278859

คำสำคัญ:

ความเหลื่อมล้ำ, การศึกษา, ยุคดิจิทัล

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การทำความเข้าใจและจัดการกับช่องว่างที่เพิ่มขึ้นในการเข้าถึงการศึกษาคุณภาพสูงอันเนื่องมาจากปัจจัยทางเศรษฐกิจและสังคมจำเป็นต้องมีการศึกษาความแตกต่างทางการศึกษาในยุคดิจิทัล ข้อมูลนี้สนับสนุนการพัฒนามาตรการและนโยบายที่รับประกันว่านักเรียนทุกคน โดยไม่คำนึงถึงภูมิหลัง จะสามารถเข้าถึงการศึกษาได้อย่างเท่าเทียมกัน บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ความแตกต่างทางการศึกษาในยุคดิจิทัล

ระเบียบวิธีการศึกษา: การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเอกสารทางวิชาการที่เกี่ยวข้องแล้วนำเสนอเชิงพรรณนาความตามวัตถุประสงค์การศึกษา

ผงการศึกษา: ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษา คือความไม่เท่าเทียมกันของคุณภาพและมาตรฐานของการจัดการศึกษา เป็นจุดเน้นที่ปรากฏทั้งในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 และ พุทธศักราช 2550 ตลอดจนพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542  แผนพัฒนาการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579 แต่อย่างไรก็ตามต้องยอมรับว่าความเสมอภาคทางการศึกษายังไม่บรรลุตามเป้าหมายที่ตั้งไว้ และยังคงเกิดความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาอยู่ในสังคมปัจจุบัน ในช่วงของการปรับวิถีชีวิตใหม่ในยุคดิจิทัล ที่มีการเรียนการสอนแบบออนไลน์ ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจและสังคม จึงเป็นผลกระทบโดยตรงต่อผู้เรียนที่มาจากครอบครัวที่มีรายได้น้อย และไม่มีโอกาสในการเข้าถึงเทคโนโลยีสารสนเทศสมัยใหม่ จากสถานการณ์ COVID-19 จะเห็นได้ว่าเด็กกลุ่มที่มีครอบครัวฐานะดีสามารถเรียนรู้ที่บ้านได้อย่างไม่ติดขัด มีเทคโนโลยีพร้อมใช้และเข้าถึงสื่อการศึกษาได้ทุกเวลา แต่ในเวลาเดียวกันกลุ่มที่มีครอบครัวฐานะยากจนต้องเผชิญกับความยากลำบาก ทำให้ไม่มีโอกาสในการเข้าถึงเทคโนโลยีและการสื่อสารทางการศึกษา ทำให้เกิดความไม่เสมอภาคทางการศึกษาขึ้นในสังคมปัจจุบัน

สรุปผล: บทบัญญัติตามรัฐธรรมนูญของไทยและนโยบายการศึกษาระดับชาติยังคงแก้ไขปัญหาความไม่เท่าเทียมกันทางการศึกษาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเน้นย้ำถึงความไม่เท่าเทียมกันในมาตรฐานและคุณภาพการศึกษา ความเท่าเทียมกันทางการศึกษาที่แท้จริงยังคงไม่บรรลุผลสำเร็จแม้จะมีความพยายามเหล่านี้ และสิ่งนี้เห็นได้ชัดโดยเฉพาะอย่างยิ่งในขณะนี้ว่าการเรียนรู้ออนไลน์ได้กลายเป็นบรรทัดฐานในยุคดิจิทัล ความไม่เท่าเทียมกันทางการศึกษาจะยังคงอยู่ต่อไปเมื่อเด็กที่มีฐานะร่ำรวยต้องดิ้นรน ในขณะที่เด็กด้อยโอกาสสามารถเข้าถึงเทคโนโลยีการศึกษาได้อย่างไม่จำกัด ดังที่เห็นได้จากการระบาดใหญ่ของโควิด-19 และความแตกต่างทางเศรษฐกิจและสังคมอื่นๆ

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2549). แนวทางการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์. กรุงเทพมหานคร : สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). แผนยุทธศาสตร์กระทรวงศึกษาธิการ (พ.ศ. 2563-2565). ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร : สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ.

กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (2561).พระราชบัญญัติ กองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา พ.ศ. 2561. Retrieved from: https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2561/A/033/1.PDF

กันต์กมล วราสุนันท์. (2562). การศึกษาคุณลักษณะภาวะผู้นำในยุคดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาในโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดอุตรดิตถ์. วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต. สาขาวิชาการบริหารการศึกษา หลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยนเรศวร, พิษณุโลก.

จิณณวัตร ปะโคทัง. (2561). ภาวะผู้นำยุคดิจิทัล สำหรับผู้บริหารสถานศึกษามืออาชีพ. มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี.

ณปภัช บรรณาการ และสิวะโชติ ศรีสุทธิยากร. (2562). ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาของนักเรียนในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา กรุงเทพมหานคร. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ทางการศึกษา, 14 (2), 1-11.

ธีรภัทร์ ถิ่นแสนดี และภิญญา อนุพันธ์. (2564). ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019. ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธบริหารการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย วิทยาเขตร้อยเอ็ด, ร้อยเอ็ด.

นันทิพร ฉัตรแก้วและคณะ. (2562). ยุทธศาสตร์โรงเรียนประชารัฐกับการบริหารการศึกษาในยุคดิจิทัล. Veridian E-Journal, 12(2), 257 -274.

เปรื่อง กิจรัตนภร. (2555). ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาไทย: ที่มาและทางออก. Retrieved from: http://rajabhatnetwork.com/upload/images/Document/Doc%20Preang.pdf, 7 เมษายน 2567.

พระเขมทัต สีลสาโร (รื่นส้าราญ). (2560). การวิเคราะห์นโยบายและยุทธศาสตร์เพื่อลดปัญหาความเหลื่อมล้ำในสังคมไทยอย่างยั่งยืน. วิทยานิพนธ์ปริญญาพุทธศาสรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย, พระนครศรีอยุธยา.

วิโรจน์ ณ ระนอง และคณะ. (2560). โครงการทบทวนตัวชี้วัดศักยภาพชุมชนเพื่อการติดตามยุทธศาสตร์การสร้างความเป็นธรรมและลดความเหลื่อมล้ำในสังคมภายใต้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12. รายงานการวิจัย. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สงบ อินทรมณี. (2562). การบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยการจัดการและเทคโนโลยีอีสเทิร์น, 16(1), 354-355.

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.). (2562). เผยแพร่ข้อสอบ PISA-LIKE ด้านวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์. Retrieved from: http://www.ipst.ac.th /index.php/news-and-announcements/training-seminar/item/1576-pisa-like, 17 มิถุนายน 2567.

สำนักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2566). แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566 - 2570). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สิทธิพร ประวัติรุ่งเรือง. (2556). สิทธิมนุษยชนทางด้านการศึกษาของเด็กไร้สัญชาติ. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ.

สุกัญญา แช่มช้อย. (2562). การบริหารสถานศึกษาในยุคดิจิทัล. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุรศักดิ์ ปาเฮ. (2562). การศึกษาภควันตภาพเรียนได้ทุกหนทุกแห่งและทุกเวลา. แพร่: แพร่ไทยอุตสาหการพิมพ์.

สุริยานนท์ พลสิม. (2563). แนวคิดและทฤษฎีการศึกษานโยบายสังคม. ขอนแก่น: โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

สุวภา บุญอุไร. (2565). การพัฒนาเกณฑ์การประเมินความเหลื่อมล้ำในการศึกษาของเด็กปฐมวัยแบบออนไลน์, ดุษฎีนพนธ์ การวิจัยและสถิติทางวิทยาการปัญญา มหาวิทยาลัยบูรพา, ชลบุรี.

อารีย์ น้ำใจดี และพิชญาภา ยืนยาว. (2562). ผู้นำกับการบริหารสถานศึกษายุคดิจิทัล. งานประชุมวิชาการระดับชาติ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม ครั้งที่ 11. 11-12 กรกฎาคม 2562, หน้า 1647-1648. นครปฐม: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.

เอกชัย กี่สุขพันธ์. (2559). การบริหารสถานศึกษายุคดิจิทัล (School Management in Digital Era). Retrieved from: https://n9.cl/jpmlv, 20 พฤษภาคม 2567.

Bank, A. (2017). Leadership in the digital age. Retrieved January 16, 2024, from http://farrukhiqbal.iba.edu.pk/pdfs/BankAlfalahLeadershipintheDigitalAge.pdf

LEAD Research Series. (2015). Beyond easy answers: New leadership practice for the digital age. Berlin: Mercator Capacity Building Center for Leadership and Advocacy.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2024-12-06

รูปแบบการอ้างอิง

เวียงจันดา ฤ. ., สุรังคพิพรรธน์ จ. ., & รอดขวัญ ล. . (2024). ความเหลื่อมล้ำทางการศึกษาในยุคดิจิทัล. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 4(6), 481–492. https://doi.org/10.60027/iarj.2024.278859

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ