การสร้างการมีส่วนร่วมเพื่อการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ของชุมชนในเขตอำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี
DOI:
https://doi.org/10.60027/iarj.2024.276931คำสำคัญ:
การมีส่วนร่วมของชุมชน; , การท่องเที่ยวเชิงนิเวศ; , การรับรู้ข่าวสาร; , การพัฒนาอย่างยั่งยืนบทคัดย่อ
ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การท่องเที่ยวเชิงนิเวศได้รับความสนใจเพิ่มขึ้น เนื่องจากเป็นรูปแบบการท่องเที่ยวที่มุ่งเน้นการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่น ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างยั่งยืน งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ (1) ศึกษาระดับการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ณ อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี (2) ศึกษาลักษณะส่วนบุคคลที่ส่งผลต่อการมีส่วนร่วม และ (3) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้ข่าวสารกับการมีส่วนร่วมของชุมชน
ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยเชิงปริมาณนี้ใช้กลุ่มตัวอย่าง 400 คน จากประชากร 6,260 คน ในอำเภอบ้านแหลม ได้มาจากการสุ่มแบบบังเอิญ เครื่องมือคือแบบสอบถามที่มีความเชื่อมั่น 0.879 ข้อมูลถูกวิเคราะห์ด้วยสถิติพรรณนาและสถิติอนุมาน ได้แก่ t-test และ ANOVA
ผลการวิจัย: พบว่าระดับการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง โดยชุมชนมีส่วนร่วมมากในการหาสาเหตุปัญหา แต่ระดับการมีส่วนร่วมในขั้นตอนอื่น ๆ อยู่ในระดับปานกลาง นอกจากนี้ยังพบว่า ลักษณะส่วนบุคคลที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ อายุและอาชีพ ในขณะที่การรับรู้ข่าวสารไม่มีความสัมพันธ์กับการมีส่วนร่วมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
สรุปผล: ผลการวิจัยนี้ชี้ให้เห็นว่า การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างยั่งยืนนั้น ไม่เพียงแต่ต้องให้ความสำคัญกับการให้ข้อมูลข่าวสารเท่านั้น แต่ยังต้องสร้างความตระหนัก จิตสำนึก แรงจูงใจ และเสริมสร้างศักยภาพให้แก่ชุมชน โดยคำนึงถึงความแตกต่างของปัจจัยส่วนบุคคล เช่น อายุและอาชีพ เพื่อให้ทุกภาคส่วนในชุมชนสามารถมีบทบาทได้อย่างเหมาะสมและใช้ศักยภาพได้อย่างเต็มที่ในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ ซึ่งจะนำไปสู่ความยั่งยืนในระยะยาว
เอกสารอ้างอิง
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย กองอนุรักษ์. (2565). แนวคิดและพัฒนาการของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2564). แนวทางการจัดการการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. กรุงเทพฯ: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2565). การประชุม GLOBE 90 Conference กับแนวคิดการพัฒนาการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน. TAT Review, 21(1), 12-15.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2565-2566). ขอบเขตของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2566). รายงานสถิติการท่องเที่ยวประจำปี 2566. กรุงเทพฯ: การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย.
จิรวัฒน์ ฉายสุวรรณ, ชูเกียรติ สุขบท และนันทวรรณ ทิพยเนตร. (2565). ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของชุมชนในการอนุรักษ์แหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศในพื้นที่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย. Journal of Management Science Chiangrai Rajabhat University, 17(1), 17-36.
จุฑามาศ แก้วพิจิตร, สุวิมล เฮงพระนาม และณัฎฐพงษ์ มูลคำมา. (2564). ปัจจัยที่ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาการท่องเที่ยวโดยชุมชน. วารสารสังคมศาสตร์วิชาการ, 14(2), 157-173.
เฉลียว บุรีภักดี. (2564). การพัฒนาอย่างยั่งยืน: แนวคิดและหลักการ. วารสารการจัดการสิ่งแวดล้อม, 15(2), 25-38.
ดรรชนี เอมพันธุ์. (2567). หลักการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศอย่างยั่งยืน. วารสารวิชาการการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ, 14(1), 92-105.
ดวงกมล จงเจริญ. (2565). กลยุทธ์การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. วารสารการจัดการสมัยใหม่, 20(2), 15-28.
ทวีทอง หงษ์วิวัฒน์. (2566). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนา. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยมหิดล.
ธวัช เบญจาธิกุล. (2565). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการมีส่วนร่วมของชุมชน. วารสารสังคมศาสตร์, 20(2), 23-35.
นิรันดร์ จงวุฒิเวศย์. (2567). กลวิธี แนวทาง และเทคนิคการมีส่วนร่วมของประชาชนในงานพัฒนาชุมชน. กรุงเทพฯ: ศักดิ์โสภาการพิมพ์.
นิศาชล จำนงศรี. (2565). ปัจจัยที่มีผลต่อการมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 12(1), 221-235.
บุญเลิศ ตั้งจิตวัฒนา. (2565). การพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: บริษัท เพรส แอนด์ ดีไซน์ จำกัด.
ปิยวรรณ ศุภวิทิตพัฒนา. (2565). การสร้างการมีส่วนร่วมของชุมชนในการส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน. วารสารวิชาการการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ, 18(1), 22-35.
พัชนี เชยจรรยา, เมตตา วิวัฒนานุกูล, และ ถิรนันท์ อนวัชศิริวงศ์. (2565). แนวคิดพื้นฐานการสื่อสาร. พิมพ์ครั้งที่ 7. กรุงเทพฯ: ข้าวฟ่าง.
พิมพ์ลภัส พงศกรรังศิลป์. (2564). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการจัดการการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในพื้นที่ตำบลไม้ขาว อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต. วารสารสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์, 47(1), 93-112.
ไพรัตน์ เดชะรินทร์. (2564). นโยบายและกลวิธีการมีส่วนร่วมของชุมชนในยุทธศาสตร์การพัฒนาในปัจจุบัน. กรุงเทพฯ: ศักดิ์โสภาการพิมพ์.
มิศรา สามารถ. (2566). การพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน: บูรณาการมิติเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
ยศ สันตสมบัติ. (2565). การท่องเที่ยวเชิงนิเวศกับการพัฒนาอย่างยั่งยืนในชุมชนท้องถิ่น. เชียงใหม่: สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
ยุวัฒน์ วุฒิเมธี. (2564). หลักการพัฒนาชุมชน. พิมพ์ครั้งที่ 6. กรุงเทพฯ: บพิธการพิมพ์.
รำไพพรรณ แก้วสุริยา. (2564). ระบบนิเวศในแหล่งท่องเที่ยว. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
ศิริวรรณ เสรีรัตน์. (2564). พฤติกรรมผู้บริโภค. กรุงเทพฯ: Diamond In Business World.
สากล สถิตวิทยานันท์. (2565). การมีส่วนร่วมของประชาชนในการพัฒนา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). สถิติจำนวนประชากรและบ้าน. ข้อมูล ณ 31 ธันวาคม 2565. กรุงเทพฯ: สำนักงานสถิติแห่งชาติ.
สุภาภรณ์ ศรีดี. (2565). แนวทางการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนในการบริหารจัดการแหล่งท่องเที่ยวเชิงนิเวศ. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยราชภัฏภูเก็ต, 18(1), 55-69.
อุมาพร มุณีแนม. (2565). บทบาทของสื่อมวลชนในการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงนิเวศในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของไทย. วารสารการบริการและการท่องเที่ยวไทย, 17(1), 32-45.
อุไรวรรณ จอมซื่อตรง และเสาวลักษณ์ เลิศเจริญบัณฑิต. (2564). ความสำคัญของอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวต่อระบบเศรษฐกิจไทย. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยหอการค้าไทย, 41(2), 1-15.
Carvache-Franco, W., Carvache-Franco, M., Carvache-Franco, O., Villagómez-Buele, C., & Saltos-Layana, A. (2021). Community attachment and support for sustainable tourism development through the attitudes and perceptions of the local population. Sustainability, 13(5), 2795.
Cohen, J.M., & Uphoff, N.T. (1980). Participation's place in rural development: Seeking clarity through specificity. World Development, 8(3), 213-235.
Cronbach, L.J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16(3), 297-334.
Gannon, M., Rasoolimanesh, S. M., & Taheri, B. (2021). Assessing the mediating role of residents' perceptions toward tourism development. Journal of Travel Research, 60(1), 149-171.
Koffka, K. (1935). Principles of Gestalt psychology. New York: Harcourt, Brace and Company.
Laonamtha, S., Wongchantra, P., & Boonmee, S. (2022). Guidelines for promoting community participation in sustainable ecotourism management: A case study of Ban Pong Community, Sansai District, Chiang Mai Province. Psychology and Education Journal, 59(2), 2118-2127.
Lo, M.C., Chin, C.H., & Law, F.Y. (2022). Local communities' perceptions of and support for tourism development: The moderating role of community attachment. International Journal of Tourism Research, 24(2), 230-242.
Nunkoo, R., & Gursoy, D. (2017). Political trust and residents' support for alternative and mass tourism: An improved structural model. Tourism Geographies, 19(3), 318-339.
Nunkoo, R., Ribeiro, M.A., Sunnassee, V., & Gursoy, D. (2018). Public trust in mega event planning institutions: The role of knowledge, transparency and corruption. Tourism Management, 66, 155-166.
Rasoolimanesh, S.M., & Seyfi, S. (2021). Residents' perceptions and attitudes towards tourism development: A perspective article. Tourism Review, 76(1), 51-57.
Rasoolimanesh, S.M., Ramakrishna, S., Hall, C.M., Esfandiar, K., & Seyfi, S. (2021). A systematic scoping review of sustainable tourism indicators in relation to the sustainable development goals. Journal of Sustainable Tourism, 29(9), 1315-1339.
Wondirad, A., Tolkach, D., & King, B. (2021). Community participation in tourism development as a tool to foster sustainable development: Revisiting the Creole way of life in the Seychelles. Journal of Sustainable Tourism, 29(10), 1595-1614.
Yamane, T. (1967). Statistics: An introductory analysis. 2nd edition. New York: Harper and Row.
Zarei, M., Amrolahi, A., & Azimi, H. (2021). Designing a communication model for tourism development based on strategic analysis. Journal of Tourism and Services, 23(12), 106-125.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2024 Interdisciplinary Academic and Research Journal

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ลิขสิทธิ์ในบทความใดๆ ใน Interdisciplinary Academic and Research Journal ยังคงเป็นของผู้เขียนภายใต้ ภายใต้ Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License การอนุญาตให้ใช้ข้อความ เนื้อหา รูปภาพ ฯลฯ ของสิ่งพิมพ์ ผู้ใช้ใดๆ เพื่ออ่าน ดาวน์โหลด คัดลอก แจกจ่าย พิมพ์ ค้นหา หรือลิงก์ไปยังบทความฉบับเต็ม รวบรวมข้อมูลเพื่อจัดทำดัชนี ส่งต่อเป็นข้อมูลไปยังซอฟต์แวร์ หรือใช้เพื่อวัตถุประสงค์ทางกฎหมายอื่นใด แต่ห้ามนำไปใช้ในเชิงพาณิชย์หรือด้วยเจตนาที่จะเป็นประโยชน์ต่อธุรกิจใดๆ





