แนวทางการพัฒนาสถานศึกษาสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 2:

ศิริกัญญา  ปาสาจะ; ปองภพ ภูจอมจิตร

doi:10.60027/iarj.2024.274642

ผู้แต่ง

ศิริกัญญา ปาสาจะ คณะครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0009-0001-4175-5288
ปองภพ ภูจอมจิตร คณะครุศาสตรมหาบัณฑิต มหาวิทยาลัยราชภัฏมหาสารคาม https://orcid.org/0009-0006-2791-0057

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2024.274642

คำสำคัญ:

แนวทางการพัฒนา; , องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษา;, สถานศึกษา

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์การวิจัย: การพัฒนาสถานศึกษาสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษามีความสำคัญต่อคุณภาพการจัดการศึกษาที่มีคุณภาพ ภารกิจใหม่ของนักบริหารการศึกษาในยุคนวัตกรรมการศึกษาจึงต้องเพิ่มภารกิจทางด้านการจัดการนวัตกรรมหรือการบริหารนวัตกรรม เพื่อให้สอดคล้องกับความก้าวหน้าของแวดวงการศึกษา ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และความต้องการจำเป็นการพัฒนาสถานศึกษาสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษา และเพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 2

ระเบียบวิธีการวิจัย : การวิจัยแบ่งเป็น 2 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์ และความต้องการจำเป็นการพัฒนาสถานศึกษาสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษา กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารสถานสึกษาและครู จำนวน 306 คน ได้มาโดยวิธีการสุ่มตัวอย่างแบบแบ่งชั้น เครื่องมือการวิจัย คือ แบบสอบถาม ลักษณะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ มีค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.94 วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และระยะที่ 2 ศึกษาแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษา กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ สถานศึกษาที่มีการปฏิบัติที่เป็นเลิศ จำนวน 3 แห่ง และผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 9 คน เพื่อประเมินแนวทาง เครื่องมือการวิจัย คือ แบบสัมภาษณ์ และแบบประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของแนวทาง

ผลการวิจัย: สภาพปัจจุบันโดยรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมาก สภาพที่พึงประสงค์โดยรวมมีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับมากที่สุด และมีค่าความต้องการจำเป็นเรียงตามลำดับจากค่าสูงสุดถึงต่ำสุด ดังนี้ 1) วัฒนธรรมขององค์การ 2) การพัฒนาบุคลากร 3) บรรยากาศนวัตกรรม 4) โครงสร้างองค์การ 5) การบริหารเชิงกลยุทธ์ ตามลำดับ 2. แนวทางการพัฒนาสถานศึกษาสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 2 ประกอบด้วย 1) หลักการและเหตุผล 2) วัตถุประสงค์ 3) เนื้อหา 4) วิธีการพัฒนา และ 5) การวัดและประเมินผล โดยมีเนื้อหาการพัฒนาแบ่งเป็น 5 หน่วยการเรียนรู้ ดังนี้ 1) วัฒนธรรมขององค์การ 2) การพัฒนาบุคลากร 3) บรรยากาศนวัตกรรม 4) โครงสร้างองค์การ 5) การบริหารเชิงกลยุทธ์และมีผลการประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้โดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด

สรุปผล: การพัฒนาการบริหารสถานศึกษาสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษามีความสำคัญต่อคุณภาพการบริหารสถานศึกษาและการจัดการศึกษาของสถานศึกษา นั่นเพราะองค์การแห่งนวัตกรรมนั้นเป็นองค์การที่มุ่งเน้นให้เกิดการสร้างนวัตกรรมในองค์การโดยมีการบริหารจัดการด้วยการริเริ่มสิ่งใหม่หรือการพัฒนาปรับปรุงวิธีการปฏิบัติ ประกอบด้วยองค์ประกอยที่สำคัญ ได้แก่ วัฒนธรรมขององค์การ การพัฒนาบุคลากร บรรยากาศนวัตกรรม โครงสร้างองค์การ และการบริหารเชิงกลยุทธ์

เอกสารอ้างอิง

จักรกฤษณ์ สิริริน. (2561). Innovation Management ติดปีกสถานศึกษาสู่ยุค 5.0. Retrieved from: https://www.salika.co/2019/09/05/innovationmanagement-educational-5-0-era/

นวชล สมบูรณ์สิน. (2564). รูปแบบการจัดการนวัตกรรมทางการบริหารในสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. วิทยานิพนธ์ดุษฎีบัณฑิต: มหาวิทยาลัยนเรศวร.

นันท์มนัส รอดทัศนา. (2554). การจัดทำคู่มือจัดกิจกรรมพัฒนาความมีวินัยของนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนสารสาสน์วิเทศบางบอน. วิทยานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต : มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.

ประสิทธิ์ อุ่นหนองกุง. (2559). รูปแบบการพัฒนาภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารโรงเรียนพระปริยัติธรรม แผนกสามัญศึกษา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วิทยานิพนธ์ครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

พสุ เดชะรินทร์. (2554). การวางแผนเชิงยุทธศาสตร์. กรุงเทพฯ: สำนักงาน ก.พ.ร.

พัชรพร สันติวิจิตรกุล. (2553). การพัฒนาคู่มือวิจัยในชั้นเรียนสำหรับครูผู้สอนในโรงเรียนองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุราษฎร์ 1 (ดอนสักผดุงวิทย์). วิทยานิพนธ์ครุศาสตรมหาบัณฑิต (การบริหารการศึกษา): มหาวิทยาลัยราชภัฏสุราษฎร์ธานี.

ภารดี อนันต์นาวี. (2564). องค์กรนวัตกรรมทางการศึกษา: การบริหารจัดการ. วารสารวิชาการ มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ. 10 (2), 10-21.

รัตนวดี โมรากุล. (2560). การวิเคราะห์องค์ประกอบองค์การแห่งนวัตกรรมของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน. นครปฐม: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม.

เรืองชัย จรุงศิรวัฒน์. (2554). เทคนิคการเขียนคู่มือปฏิบัติงาน. ขอนแก่น : สำนักงานอธิการบดี มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

วุฒิพงษ์ ภักดีเหลา. (2554). การศึกษาคุณลักษณะขององค์การนวัตกรรม:กรณีศึกษาองค์การที่ได้รับรางวัลด้านนวัตกรรม. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (การพัฒนาทรัพยากรมนุษย์และองค์การ): สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.

สมบัติ นามบุรี. (2562). นวัตกรรมและการบริหารจัดการ. วารสารวิจัยวิชาการ, 2(2), 121-134.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 2. (2566). รายงานผลการปฏิบัติราชการประจำปีงบประมาณ 2566. กลุ่มนโยบายและแผน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษามหาสารคาม เขต 2.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2561). คู่มือประกอบการอบรมการขับเคลื่อนกระบวนการ PLC (Professional Learning Community) ชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพสู่สถานศึกษา. กรุงเทพฯ : จามจุรีโปรดักส์.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2563). แผนปฏิรูปประเทศ. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ. (2562). คู่มือการปฏิบัติงาน เรื่อง การปฏิบัติงานการประเมินส่วนราชการตามมาตรการปรับปรุงประสิทธิภาพในการปฏิบัติราชการของจังหวัด ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2562. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ

สุธรรม ธรรมทัศนานนท์. (2566). การจัดการสู่องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษา. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 11 (4), 1658-1667.

สุริศา ริมคีรี. (2562). การพัฒนาตัวบ่งชี้องค์การแห่งนวัตกรรมการศึกษาของโรงเรียนมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นฐาน. วิทยานิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต (การบริหารการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์) : มหาวิทยาลัยบูรพา.

สุวิมล ว่องวาณิช. (2558). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

องค์อร ประจันเขตต์. (2557). องค์กรแห่งนวัตกรรมการศึกษา ทางเลือกใหม่ของการบริหารการศึกษา. วารสารพยาบาลทหารบก, 15 (1), 45-51.

Cronbach, L.J. (1970). Essentials of Psychological Testing. 3rd edition. New York: Harper. And Row.

Holder, B.J., & Matter, G. (2008). The Innovative Organization. Retrieved December from http://www.geocities.com/CollegePark/Library/1048/innova.html.

Krejcie, R.V., & Morgan, D.W. (1970). Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3), 607-610.

Tidd, J., Bessant, J., & Pavitt, K. (2001). Managing Innovation Integrating Technological Market and Organization Change. Chichester: John Willey & Sons.

UNESCO. (2005). Guidelines for Inclusion: Ensuring Access to Education for All France. UNESCO.

Von Stamm, B. (2008). Managing Innovation, Design and Creativity. Chichester: John Wiley & Sons.

White, M.A., & Bruton, G.D. (2007). The Management of Technology and Innovation: A Strategic Approach. Toronto: Thomson South-Western.