ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1

ยุทธิชัย  เชือกรัมย์; สุทธิพงศ์  บุญผดุง

doi:10.60027/iarj.2024.273278

ผู้แต่ง

ยุทธิชัย เชือกรัมย์ นักศึกษาปริญญาโท สาขาบริหารการศึกษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา https://orcid.org/0009-0006-2500-7630
สุทธิพงศ์ บุญผดุง คณะครุศาสตร์ศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา https://orcid.org/0000-0003-0027-9358

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2024.273278

คำสำคัญ:

ภาวะผู้นำ; , ผู้นำทางวิชาการ; , การบริหารงานวิชาการ

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาระดับภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา 2) ศึกษาระดับการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา 3) ศึกษาภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการบริหารงานวิชาการ และ 4) ศึกษาความสัมพันธ์ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา

ระเบียบวิธีการวิจัย: ประชากร ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา และครูในสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1 ปีการศึกษา 2566 จำนวน 2,062 คน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา และครู จำนวน 322 คน จำแนกเป็นผู้บริหารสถานศึกษา จำนวน 16 คน และครู จำนวน 306 คน กำหนดขนาดของกลุ่มตัวอย่างโดยใช้ตาราง Krejcie & Morgan. สุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มแบบแบ่งชั้นอย่างเป็นสัดส่วนตามขนาดของโรงเรียน เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามที่มีลักษณะเป็นแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ มีค่าความเชื่อมั่น .972 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สันและการวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน

ผลการวิจัย 1) ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา โดยรวมและรายด้านทุกด้านอยู่ในระดับมาก 2) การบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา โดยรวมและรายด้านทุกด้านอยู่ในระดับมาก 3) ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน มีความสัมพันธ์กันทางบวกในระดับสูง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และมีค่าสัมประสิทธิสหสัมพันธ์อยู่ระหว่าง (r_xy=.481-.680) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 4) ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา พบว่า ตัวแปรที่สามารถพยากรณ์การบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาได้ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ได้แก่ ด้านการทำงานเป็นทีม ด้านการกำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมาย ภารกิจ และด้านการส่งเสริมบรรยากาศและสิ่งแวดล้อม สามารถสร้างสมการพยากรณ์ในรูปของคะแนนดินและคะแนนมาตรฐานได้ดังนี้

Y´ = 1.608 + .407X₂ .264X₄+ .261X₁

Z´_y= .499Z_x₂+ .386Z_x₄+ .294Z_x1

สรุปผล: ผลการวิจัยแสดงให้เห็นว่าภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่มีคุณภาพสูงทั้งรวมและทุกด้าน และการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาที่มีคุณภาพสูงทั้งรวมและทุกด้านด้วย ผลลัพธ์ที่ได้แสดงให้เห็นว่าภาวะผู้นำทางวิชาการมีความสัมพันธ์ที่มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 กับการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาทั้งในระดับโรงเรียนและในด้านต่าง ๆ นอกจากนี้ยังพบว่าตัวแปรบางอย่างสามารถทำนายการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาได้ โดยมีความสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึ่งรวมถึงด้านการทำงานเป็นทีม การกำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมาย ภารกิจ และด้านการส่งเสริมบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมในสถานศึกษา. ผลลัพธ์ที่ได้นี้สามารถให้ข้อมูลที่มีประโยชน์ในการพัฒนาและปรับปรุงการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษาในแง่มุมของการนำทางวิชาการและการกำหนดนโยบายส่วนรวมของสถานศึกษา

References

กระทรวงศึกษาธิการ. (2560). แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2579. กรุงเทพฯ: พริกหวานกราฟฟิค.

กาญจนา พิมพ์แสง (2565). ภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษาในศตวรรษที่ 21 ที่ส่งผลต่อการบริหารงานวิชาการของสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษากรุงเทพมหานครเขต 1

ชลนิชา ศิลาพงษ์. (2564). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการบริหารงานวิชาการในโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสกลนคร เขต 1. ปริญญาครูศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยราชภัฎสกลนคร.

ณิรดา เวชญาลักษณ์. (2564). ภาวะผู้นำ แนวคิด ทฤษฎี เพื่อการประยุกต์ใช้ทางการศึกษา. กรุงเทพฯ: วนิดาการพิมพ์.

ธีระพล บุญตาระวะ. (2563). การให้บริการประชาชนตามหลักพุทธธรรม. บัณฑิตศึกษาปริทรรศน์ วิทยาลัยสงฆ์นครสวรรค์. 8 (2),185-196.

นริศสรา บุญสอาด. (2563). ทักษะในศตวรรษที่ 21 ที่ส่งผลต่อภาวะผู้นำทางวิซาการของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรสาคร. ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยศิลปากร.

บุญชม ศรีสะอาด. (2554). หลักการวิจัยเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่9. กรุงเทพฯ : สุวิริยาสาส์น

ปวีณา บุทธิจักร. (2564). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการบริหารงานวิชาการของโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 21. ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต. สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยราชภัฎสกลนคร.

พิมพ์ใจ พุฒจัตุรัส. (2562). การบริหารงานวิชาการของโรงเรียน สังกัดสำนักงานศึกษาธิการภาค 1. ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยราชภัฎวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ จังหวัดปทุมธานี.

มานพ พันธ์พานิชย์. (2563). สภาพและแนวทางการบริหารงานวิชาการในโรงเรียนประถมศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบุรีรัมย์ เขต 2. ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์.

วริทธิ์สิน ไชยอัษฎาพร. (2565). การบริหารงานวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสงขลา เขต 3. ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยหาดใหญ่.

ศศิณัฏฐ์ ฐิติธนัตถ์. (2563). ปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิผลของการบริหารงานวิชาการโรงเรียนสารสาสนวิเทศชลบุรี. ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยนอร์ทกรุงเทพ.

สรรเพชญ ไตรยงค์. (2564). ภาวะผู้นำทางวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา ที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการบริหารงานวิชาการ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาบึงกาฬ. ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสมุทรปราการ เขต 1. (2566). แผนพัฒนาการศึกษาขั้นพื้นฐาน ระยะ ๕ ปี (พ.ศ. ๒๕๖๖-๒๕๗๐). Retrieved from: http://samutprakan1.go.th/

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2566). ระบบสารสนเทศเพื่อบริหารการศึกษา. Retrieved from: https://data.bopp-obec.info/emis/index_area.php?Area_CODE=1101.

สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติและสำนักงานคณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2561). ยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. 2561 – 2580 ฉบับประกาศราชกิจจานุเบกษา.

สุปราณี จิตรดา. (2565). การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำของผู้บริหารสถานศึกษากับการบริหารงานวิชาการในสถานศึกษา สังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดชัยนาท. ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต :มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

สุภิญญา กองสวรรค์. (2564). แนวทางการบริหารงานวิชาการตามบทบาทของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 41 (พิจิตร). ปริญญาการศึกษามหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยนเรศวร.

อมรรัตน์ รุ่งเรือง. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างภาวะผู้นำของผู้บริหารกับการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนในอำเภอ แปลงยาว สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาฉะเชิงเทรา เขต 2. ปริญญาการศึกยามหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.

อัครวิชช์ เชิญทอง. (2564). การศึกษาปัญหาการบริหารงานวิชาการของโรงเรียนขนาดเล็ก สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 3. ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต: มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

Bafadal, I., Nurabadi, A., Sobri, A.Y., & Gunawan, I. (2019). The Competence of Beginner Principals as Instructional Leaders in Primary Schools. International Journal of Innovation, Creativity and Change. 5(4), 625-239.

Bensimon, E. M., & Neumann, A. (2017). Learning to engage: Navigating the rough waters of educational reform. Routledge.

Bolden, R., Petrov, G., & Gosling, J. (2008). Distributed leadership in higher education: Rhetoric and reality. Educational Management Administration & Leadership, 36(2), 203-220.

Bolman, L. G., & Deal, T. E. (2017). Reframing organizations: Artistry, choice, and leadership. John Wiley & Sons.

Dinham, S. (2005). "Principal Leadership for Outstanding Educational Outcomes" Journal of. Educational Administration. 43 (4): 338-356.

Fullan, M. (2014). The principal: Three keys to maximizing impact. John Wiley & Sons.