วิสาหกิจชุมชนกับการแก้ไขปัญหาความยากจนในจังหวัดอุบลราชธานี กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี

ผู้แต่ง

  • จุฑามาส ชมผา คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี https://orcid.org/0000-0003-4130-6236
  • ไวกูณฐ์ ครองยุทธ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี https://orcid.org/0009-0004-1164-2751

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2023.272768

คำสำคัญ:

การดำเนินงาน; , วิสาหกิจชุมชน; , กลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล;, สื่อใหม่

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การรวมกลุ่มเป็นวิสาหกิจชุมชนเป็นการแก้ไขปัญหาทางเศรษฐกิจของคนในชุมชนเป็นแนวทางการแก้ไขปัญหาอย่างยั่งยืน ก่อให้เกิดผลลัพธ์โดยตรงในชุมชน อาทิ การพัฒนาอาชีพ ลดต้นทุนการผลิต การพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์ การสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับพืชผลเกษตรหรือทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่ในท้องถิ่น สร้างผลตอบแทนที่คุ้มทุน ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคในชุมชนและนอกชุมชน การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชนกับการแก้ไขปัญหาความยากจนของชุมชนในจังหวัดอุบลราชธานี กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี

ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research)  มีเครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ ข้อคำถามสัมภาษณ์ โดยมีกลุ่มเป้าหมาย คือ สมาชิกวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล ตำบลคำเจริญ อำเภอตระการพืชผล จำนวนทั้งหมด 20 คน ใช้การวิเคราะห์แบบเชิงเนื้อหา

ผลการวิจัย: สภาพการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชนกับการแก้ไขปัญหาความยากจนของชุมชนในจังหวัดอุบลราชธานี กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี ในด้านกิจกรรม การดำเนินงานผลิตและจำหน่ายข้าวเม่าของสมาชิกวิสาหกิจชุมชนมีอย่างต่อเนื่อง  มียอดสั่งซื้อสินค้าจากกลุ่มลูกค้าประจำที่สั่งซื้อผลิตภัณฑ์ข้าวเม่าอย่างสม่ำเสมอ มูลค่าการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ข้าวเม่ามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทุกปี ทำให้สมาชิกวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหลฯ มีรายได้เพิ่มจากการทำนา แม้ว่าจะได้รับผลกระทบจากสถานการณ์น้ำท่วมในจังหวัดอุบลราชธานีในช่วง กันยายน – ตุลาคม พ.ศ.2565 แต่ผลผลิตข้าวเม่าของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหลฯ ก็ยังเป็นที่นิยม  แนวทางการดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชนเพื่อแก้ไขปัญหาความยากจนของจังหวัดอุบลราชธานี กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล จะยึดหลักการมีส่วนร่วมของสมาชิกมีจิตสำนึกความเป็นเจ้าของวิสาหกิจ  แนวทางพัฒนาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล ฯ ได้แก่ การส่งเสริมทักษะด้านการผลิตสินค้า เพิ่มมูลค่าสินค้า การพัฒนาบรรจุภัณฑ์  ทักษะด้านการตลาดดิจิตัล  

สรุปุผล: วิสาหกิจชุมชนข้าวเม่าบ้านคำไหลในจังหวัดอุบลราชธานีมีการดำเนินงานที่ยังคงมีประสิทธิภาพในการผลิตและจำหน่ายข้าวเม่า โดยมีลูกค้าประจำที่สั่งซื้อสินค้าอย่างสม่ำเสมอ ผลขายข้าวเม่ามีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้นทุกปี นอกจากนี้ แม้จะมีผลกระทบจากน้ำท่วมในเขตจังหวัดในบางช่วงเวลา แต่ก็ยังคงได้รับความนิยมจากตลาด ในการแก้ไขปัญหาความยากจนของชุมชน วิสาหกิจชุมชนมุ่งเน้นการมีส่วนร่วมและจิตสำนึกความเป็นเจ้าของวิสาหกิจจากสมาชิก และเน้นการพัฒนาทักษะการผลิต เพิ่มมูลค่าสินค้า การพัฒนาบรรจุภัณฑ์ และทักษะการตลาดดิจิตัลเพื่อขับเคลื่อนภาวะเศรษฐกิจในพื้นที่ได้อย่างยั่งยืนและมีประสิทธิผล

เอกสารอ้างอิง

กรมส่งเสริมการเกษตร.(2562). คู่มือจดทะเบียนวิสาหกิจชุมชนและเครือข่ายวิสาหกิจชุมชน. กรุงเทพฯ: กองส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน กรมส่งเสริมการเกษตร.

กิ่งกาญจน์ สิงหเนตรวัฒน์.(2554). กลยุทธ์การตลาดผลิตภัณฑ์ข้าวเม่าอาหารเช้าของกลุ่มวิสาหกิจชุมชนบ้านน้ำอ้อม อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด. วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต,มหาวิทยาลัยขอนแก่น.

จักรพันธ์ จันทร์หอม และภัทรธิรา ผลงาม. (2562). การวิจัยและพัฒนาคุณภาพผลิตภัณฑ์ชุมชนในกลุ่มแม่บ้านเกษตรกรบ้านสว่างธรรมวิเศษ ตำบลน้ำอ้อม อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ด. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น. 6(1), 276-288.

พรรณภา พรหมชิณวงศ์. (2547). การวิเคราะห์ศักยภาพในการผลิตและการตลาดข้าวเม่าและผลิตภัณฑ์: กรณศึกษากลุ่มแม่บ้านเกษตรกรน้ำอ้อม อำเภอเกษตรวิสัย จังหวัดร้อยเอ็ดปี 2546. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์. 2547.

ราชบัณฑิตยสถาน. (2554). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554. กรุงเทพฯ: นานมีบุคส์.

วิทยา อธิปอนันต์. (2549). วิสาหกิจชุมชนเสริมสร้างกระบวนการแก้ไขความยากจน. กรุงเทพฯ: กรมส่งเสริมการเกษตร.

ศิริจารีย์ จันทร์ลา. (2565). การดำเนินงานของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล ตำบลคำเจริญ อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี. สัมภาษณ์เมื่อ 7 ธันวาคม 2565

สรรเพชร เพียรจัด, จตุพัฒน์ สมัปปิโต, จินตนา วัชรโพธิกร และจารินี ม้าแก้ว. (2564). รูปแบบการยกระดับเศรษฐกิจชุมชนด้วยการพัฒนาผลิตภัณฑ์อัตลักษณ์พื้นถิ่นข้าวเม่า แบบบูรณาการ อำเภอนางรอง จังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิชาการ มจร บุรีรัมย์. 6(1), 105 -119.

สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา. (2548). พระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ. 2548. ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 112/ตอนที่ 6 ก/หน้า 1/18 มกราคม 2548.

สำนักงานวิจัย สำนักงานนายกรัฐมนตรี. (2562). นโยบายและแนวคิดในการแก้ไขปัญหาความยากจน. สำนักงานนายกรัฐมนตรี. Retrieved from: https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=5281&context=chulaetd

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2565). สถิติการปลูกข้าวปีเพาะปลูกพ.ศ.2563 – 2564. Retrieved 18 March 2022 from: https://ittdashboard.nso.go.th/preview.php?id_project=25.

อภิญญา สุดหา. (2565). แนวทางพัฒนาสินค้าจากการแปรรูปข้าวเม่าอ่อนบ้านคำไหล ตำบลคำเจริญ อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี. สัมภาษณ์เมื่อ 7 ธันวาคม 2565

อรทัย พึ่มกุล. (2565). ภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนบ้านคำไหล เรื่อง การทำข้าวเม่าของบ้านคำไหล อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี. สัมภาษณ์เมื่อ 23 ธันวาคม 2565.

Banerjee, A. V., & Duflo, E. (2019). Good economics for hard times. Public Affairs.

Buratti, N., Albanese, M. and Sillig, C. (2022), "Interpreting community enterprises’ ability to survive in depleted contexts through the Humane Entrepreneurship lens: evidence from Italian rural areas", Journal of Small Business and Enterprise Development, 29 (1), 74-92. https://doi.org/10.1108/JSBED-05-2021-0167

Kunasri, K. (2020). A Study of Potential and Development of Community. Journal of Community Development Research (Humanities and Social Sciences), 13(1), 92-108.

Liguori, M. A., & Bendickson, J. S. (2016). Solving poverty: A solution-focused perspective. Journal of Poverty, 20(3), 329-346.

Majid, M. S., & Salikin, S. (2018). Reducing poverty through income generation: Theoretical and practical approaches. Journal of Social Studies Education Research, 9(1), 232-250.

Martin, M., & Leger, L. (2017). The effectiveness of microfinance loans on the level of poverty in the developing countries. European Research Studies Journal, 20(1), 267-283.

Peredo, A. M. (2006). Toward a Theory of Community-Based Enterprise. Journal of Developmental Entrepreneurship, 11(3), 213-229.

Reza, F., & Ahmadi, A. (2019). Poverty alleviation and development in Iran: A multidimensional approach. Iranian Economic Review, 23(1), 93-109.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-11-29

รูปแบบการอ้างอิง

ชมผา จ. ., & ครองยุทธ . ไ. . . (2023). วิสาหกิจชุมชนกับการแก้ไขปัญหาความยากจนในจังหวัดอุบลราชธานี กรณีศึกษาวิสาหกิจชุมชนกลุ่มข้าวเม่าบ้านคำไหล อำเภอตระการพืชผล จังหวัดอุบลราชธานี. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 3(6), 525–540. https://doi.org/10.60027/iarj.2023.272768

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ