โมเดลประสิทธิผลการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: มหาวิทยาลัยราชภัฏยังมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมวิจัยที่เน้นการแก้ไขปัญหาในพื้นที่ที่ตั้ง ทำให้มีการพัฒนาและนวัตกรรมที่สอดคล้องกับความต้องการของชุมชนและสังคมในพื้นที่นั้น มหาวิทยาลัยราชภัฏมีส่วนสำคัญในการสร้างความเชื่อมโยงระหว่างการศึกษาและอุตสาหกรรม และเป็นแหล่งเสริมสร้างความรู้และทักษะที่เกี่ยวข้องกับตำแหน่งงานในพื้นที่นั้น ทำให้มหาวิทยาลัยราชภัฏมีบทบาทสำคัญในการส่งเสริมการพัฒนาท้องถิ่นและเศรษฐกิจในพื้นที่ที่ตั้ง ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาระดับประสิทธิผลการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (2) เพื่อศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ (3) เพื่อสร้างและยืนยันโมเดลประสิทธิผลการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยแบ่งออกเป็น 2 ระยะ ระยะที่ 1 การวิจัยเชิงปริมาณ กลุ่มตัวอย่าง คือบุคลากรของมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประกอบด้วย 11 จังหวัด จำนวน 450 คน  เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม แบบมาตราส่วนประมาณค่าของ 5 ระดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติที่ใช้คือ SEM โดยใช้โปรแกรม M-Plus ระยะที่ 2 การวิจัยเชิงคุณภาพ กลุ่มเป้าหมายคือ ผู้บริหาร, สายวิชาการและสายสนับสนุนสถาบันอุดมศึกษา จำนวน 15 คน คัดเลือกกลุ่มเป้าหมายโดยวิธีการแบบเฉพาะเจาะจง (Purposive Sampling) เก็บข้อมูลโดยใช้วิธีการจัดประชุมระดมความคิดเห็น (Focus Group Discussion) วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพเชิงการวิเคราะห์เนื้อหา  

ผลการวิจัย: (1) ประสิทธิผลการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือโดยรวมอยู่ในระดับมาก จำแนกเป็นรายด้านพบว่าอยู่ในระดับมากที่สุดคือการเรียนการสอน  อยู่ในระดับมากได้แก่ การทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม และ การบริการวิชาการ และอยู่ในระดับปานกลางคือการวิจัย (2) ปัจจัยที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พบว่า ตัวแปรที่มีอิทธิพลทางตรงได้แก่ ปัจจัยด้านภาวะผู้นำ, ปัจจัยด้านการจูงใจ,ปัจจัยด้านการติดต่อสื่อสาร,  ปัจจัยด้านวัฒนธรรมองค์การ, ปัจจัยด้านการพัฒนาบุคลากร, ปัจจัยด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และ ปัจจัยด้านการทำงานเป็นทีม ส่วนตัวแปรที่มีอิทธิทางอ้อม ได้แก่  ด้านการเรียนการสอน, ด้านวิจัย,  ด้านบริการวิชาการ, ด้านทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม  ซึ่งตัวแปรเหล่านี้สามารถร่วมกันอธิบายความผันแปรของประสิทธิผลการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยราชภัฏ ได้อย่าง ร้อยละ 98.50 (EFF; R² = 0.985)  และผลการทดสอบความกลมกลืน พบว่า ได้ค่า ( ²/ df) มีค่าเท่ากับ 1.714 ซึ่งมีค่า > 2.00 ,มีค่า CFI เท่ากับ 0.995 , TLI เท่ากับ 0.981 , มีค่า RMSEA เท่ากับ 0.047 , มีค่า SRMR เท่ากับ 0.043 ซึ่งมีความกลมกลืนสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์  (3) โมเดลประสิทธิผลการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยราชภัฏกลุ่มภาคตะวันออกเฉียงเหนือซึ่งผ่านการประเมินแล้ว ประกอบด้วย (3.1) ปัจจัยบุคลากร ได้แก่ 1) มีผู้นำที่มีศักยภาพในการบริหารงานองค์การ 2) มีการจูงใจบุคลากรในการปฏิบัติงาน 3) มีการอำนวยความสะดวกในการทำงานเป็นทีม4) บุคลากรมีความรู้ ความสามารถในตำแหน่งงานนั้น 5) มีการสนับสนุนบุคลากรอย่างทั่วถึงในทุกๆด้าน โดยเฉพาะโครงสร้างพื้นฐาน (3.2) ปัจจัยองค์การ ได้แก่ 1) จัดให้มีเทคโนโลยีที่ทันสมัยรองรับการศึกษาในยุคดิจิทัล 2) มีระบบโครงข่ายการติดต่อสื่อสารที่มีคุณภาพ 3) มีการสร้างวัฒนธรรมองค์การที่สร้างบรรยากาศเหมาะสมต่อการปฏิบัติงาน 4) มีการพัฒนาเป็นองค์การดิจิทัล 5) องค์การที่ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงได้  (3.3) ปัจจัยระบบการจัดการ ได้แก่ 1) สนับสนุนทุนในการพัฒนาบุคลากรมากขึ้น 2) มีการบริหารจัดการงบประมาณอย่างเหมาะสม 3) มีการจัดการวัสดุอุปกรณ์ให้พร้อมต่อการใช้งาน 4) มีความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน 5) มีการจัดสวัสดิการให้แก่บุคลากรอย่างเหมาะสม  

สรุปผล: มหาวิทยาลัยราชภัฏในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยมีประสิทธิภาพสูงในการบริหารจัดการโดยรวม โดยเฉพาะด้านการสอน การอนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรม และบริการวิชาการ ปัจจัยที่ระบุที่มีอิทธิพลต่อประสิทธิผลนี้ รวมถึงตัวแปรทั้งทางตรงและทางอ้อม เน้นย้ำถึงความสำคัญของความเป็นผู้นำ แรงจูงใจ การสื่อสาร วัฒนธรรมองค์กร และระบบการจัดการที่มีประสิทธิภาพ โมเดลที่ครอบคลุมให้ข้อมูลเชิงลึกที่นำไปปฏิบัติได้สำหรับการเพิ่มประสิทธิภาพ เน้นคุณภาพความเป็นผู้นำ การสนับสนุนทางเทคโนโลยี เครือข่ายการสื่อสาร การปรับตัวขององค์กร และการจัดการทรัพยากรอย่างรอบคอบ การตรวจสอบความถูกต้องทางสถิติของแบบจำลองจะช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือและการนำไปประยุกต์ใช้เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพแนวทางการจัดการในมหาวิทยาลัย