การประเมินความต้องการจำเป็นในการบริหารสถานศึกษาตามหลักธรรมาภิบาล ของสถานศึกษาสังกัดสำนักบริหารการ อาชีวศึกษาเอกชน จังหวัดฉะเชิงเทรา

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การบริหารสถานศึกษาหากมีการนำหลักธรรมาภิบาลไปปรับใช้ให้สอดคล้องกับบริบทของสถานศึกษา จะทำให้การบริหารงานเกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผลสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ 2) ศึกษาความต้องการจำเป็น และ 3) ศึกษาแนวทางการบริหารสถานศึกษา ตามหลักธรรมาภิบาลของสถานศึกษาสังกัดสำนักบริหารการอาชีวศึกษาเอกชน จังหวัดฉะเชิงเทรา

ระเบียบวิธีการวิจัย: ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้บริหารและ ครู ในสถานศึกษาสังกัดสำนักบริหารการอาชีวศึกษาเอกชน จังหวัดฉะเชิงเทรา จำนวน กำหนดขนาดกลุ่มตัวอย่างโดยใช้ตารางเครจซี่ และมอร์แกน ได้กลุ่มตัวอย่างจำนวน 118 คน สุ่มตัวอย่างโดยการสุ่มแบบแบ่งชั้น เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล เป็นแบบสอบถาม ที่มีค่าความเชื่อมั่น 0.96 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์สำเร็จรูป สถิติที่ใช้ได้แก่ความถี่ (Frequency) ค่าร้อยละ(Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) และค่าดัชนีความต้องการจำเป็น (PNI _modified)

ผลการวิจัย: (1) สภาพปัจจุบันของการบริหารสถานศึกษาตามหลักธรรมาภิบาล อยู่ในระดับมาก เรียบลำดับค่าเฉลี่ย คือ ด้านหลักความรับผิดชอบ ด้านคุณธรรม ส่วนด้านที่มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด คือ ด้านหลักความโปร่งใส และสภาพที่พึงประสงค์ของการบริหารสถานศึกษาตามหลักธรรมาภิบาล อยู่ในระดับมากที่สุด โดยเรียงลำดับจากมากไปหาน้อย ดังนี้คือ ด้านหลักคุณธรรม ด้านหลักการมีส่วนร่วม ส่ และด้านความโปร่งใส (2) ความต้องการจำเป็นของการบริหารสถานศึกษาตามหลักธรรมาภิบาล พบว่า ด้านที่มีความสำคัญเป็นอันดับแรกคือ ด้านคุณธรรม(PNI _modified=0.32) รองลงมาคือด้านความมีส่วนร่วมและด้านความคุ้มค่า(PNI _modified=0.31) ส่วนด้านที่มีความสำคัญน้อยที่สุดคือ ด้านความรับผิดชอบ (PNI _modified=0.29) (3) แนวทางการบริหารสถานศึกษาตามหลักธรรมาภิบาล พบว่า ด้านนิติธรรม ผู้บริหารส่งเสริมครูและบุคคลากรให้สามารถปฏิบัติงานเพื่อตอบสนองภาระกิจภายใต้กฏระเบียบด้วยความเป็นธรรม เป็นแบบอย่างที่ดีในการปฏิบัติตน มีการชี้แจง ให้บุคลากรทราบถึงกฎระเบียบ ข้อบังคับ ด้านคุณธรรม ผู้บริหารต้องเป็นแบบอย่างที่ดีและสนับสนุนส่งเสริม คุณธรรม จริยธรรมภายในสถานศึกษาอย่างต่อเนื่อง มีการประเมินผลการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่องและเป็นธรรมด้านความโปร่งใสการบริหารจัดการต้องกระทำอย่างเปิดเผยและตรวจสอบได้และมีคณะกรรมการดำเนินการกำกับดูแลด้านงบประมาณรายรับ- รายจ่าย การเงิน พัสดุ จัดซื้อ ด้านความมีส่วนร่วม ผู้บริหารเปิดโอกาสให้ประชาชน ครู บุคลากร สถานประกอบการ และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียได้มีส่วนร่วมรับรู้ ร่วมแสดงความคิดเห็นในการกำหนดนโนบาย และการตัดสินใจ ร่วมกันในการพัฒนาสถานศึกษาด้านความรับผิดชอบผู้บริหารต้องสร้างความตระหนักและการรับรู้สิทธิหน้าที่บทบาทความรับผิดชอบงานตามที่ได้รับมอบหมายและมีระบบรายงานผลการปฏิบัติงาน ส่งเสริมสนับสนุนให้มีการอบรม พัฒนาครูและบุคคลากรในสถานศึกษาอย่างต่อเนื่องและด้านความคุ้มค่าต้องกำหนดนโนบายในการทำงานอย่างมีประสิทธิภาพประหยัดและคุ้มค่า สร้างวัฒนธรรมนวัตกรรมในสถานศึกษาโดยกระตุ้นให้ครูและบุคลากรสร้างแนวคิด วิธีการปฏิบัติงานอย่างประหยัดและคุ้มค่าโดยคำนึงถึงประโยชน์สูงสุดแก่ผู้เรียน

สรุปผล: การประเมินการบริหารสถานศึกษาตอกย้ำรากฐานที่แข็งแกร่งในด้านความรับผิดชอบและคุณธรรม โดยระบุความโปร่งใสเป็นแนวทางในการปรับปรุง เงื่อนไขที่ต้องการให้ความสำคัญกับหลักศีลธรรม การมีส่วนร่วม และความโปร่งใส ความต้องการด้านการบริหารที่สำคัญเน้นความซื่อสัตย์ การมีส่วนร่วม และความคุ้มค่า โดยเรียกร้องให้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง แนวปฏิบัติที่ระบุไว้สนับสนุนให้ผู้ดูแลระบบปกป้องความยุติธรรม ความประพฤติตามหลักจริยธรรม และการไม่แบ่งแยก เพื่อเพิ่มความรับผิดชอบ การส่งเสริมความตระหนักรู้ การใช้ระบบการรายงานผลการปฏิบัติงาน และการสนับสนุนการฝึกอบรมอย่างต่อเนื่องถือเป็นสิ่งสำคัญ จุดมุ่งหมายที่ครอบคลุมคือการสร้างนโยบายที่ส่งเสริมประสิทธิภาพ นวัตกรรม และความคุ้มทุน ซึ่งสอดคล้องกับหลักการกำกับดูแลกิจการที่ดีเพื่อประโยชน์สูงสุดแก่นักศึกษา