การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมมัคคุเทศก์ตามเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตรวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยี

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: การพัฒนามัคคุเทศก์ให้มีความรอบรู้เกี่ยวกับแหล่งท่องเที่ยว เกิดความรัก ความภาคภูมิใจ ในท้องถิ่น พัฒนาบุคลิกภาพในการปฏิบัติงานที่ดี สามารถนำความรู้ที่ได้รับจากการฝึกอบรมไปใช้ประโยชน์ได้ อีกทั้งยังเป็นการปูพื้นฐานความรู้ด้านอาชีพอีกด้วย นอกจากนั้นการมีผู้นำเที่ยวเป็นบุคคลในท้องถิ่นของตนยังช่วยในเรื่องของการถ่ายทอดความรู้ เพราะมัคคุเทศก์เป็นคนในท้องถิ่นจึงสามารถถ่ายทอดความรู้ได้ถูกต้อง ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงคเพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐานสภาพปญหาและความตองการในการฝกอบรม 2) พัฒนาหลักสูตรฝกอบรม 3)ทดลองใชหลักสูตรฝกอบรม และ 4)ประเมินหลักสูตรฝกอบรม

ระเบียบวิธีการวิจัย: การวิจัยแบง ออกเป็น 4 ระยะได้แก ระยะที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานสภาพปัญหาและความตองการในการฝกอบรม ระยะที่ 2 การพัฒนาหลักสูตร ระยะที่ 3 การทดลองใชหลักสูตร และระยะที่ 4 การประเมินหลักสูตร กลุ่มตัวอย่างในระยะที่ 1 คือ นักศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง 186 คน ใช้สำหรับตอบแบบสำรวจในการศึกษาข้อมูลพื้นฐานในการพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรม และกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการสัมภาษณ์ ได้แก่ ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย และนักศึกษาระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง สาขาการจัดธุรกิจท่องเที่ยวเกษตรเชิงนิเวศ จำนวน 15 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง กลุ่มเป้าหมายที่ใชในการวิจัยในระยะที่ 2 เป็นผู้ให้ข้อมูลที่ใชในการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 7 คน ระยะที่ 3 กลุมตัวอย่างที่ใชในการ ทดลองใชหลักสูตร คือ นักศึกษาชมรมท่องเที่ยวเชิงเกษตร จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใชเก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก แบบสำรวจ แบบสัมภาษณ์ แบบประเมินความสอดคลองและความเหมาะสม แบบทดสอบ แบบสอบถามความพึงพอใจ สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และสวนเบี่ยงเบน มาตรฐาน

ผลการวิจัย: (1) สภาพปัจจุบันของมัคคุเทศก์ตามเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตรโดยรวมอยู่ในระดับปานกลาง เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อ พบว่า อยู่ในระดับปานกลางทุกข้อ และระดับความต้องการในการฝึกอบรมมัคคุเทศก์ตามเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงเกษตรโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด เมื่อพิจารณาเป็นรายข้อพบว่าอยู่ในระดับมากและมากที่สุด (2) หลักสูตรฝึกอบรมมัคคุเทศก์ตามเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตร ประกอบด้วย 7องค์ประกอบดังนี้ 1) ความเป็นมาและความสำคัญของหลักสูตร 2) หลักการของหลักสูตร 3) วัตถุประสงค์ของหลักสูตร 4) เนื้อหาสาระของหลักสูตร 5) กิจกรรมการฝึกอบรม 6) สื่อประกอบการฝึกอบรม และ 7) การวัดและการประเมินผล โดยหลักสูตรฝึกอบรมมีระดับความสอดคล้องโดยรวมทุกด้านอยู่ในระดับมาก มีระดับความเหมาะสมของโครงร่างหลักสูตรฝึกอบรมโดยรวมทุกด้านอยู่ในระดับมาก เช่นกัน (3) ผลการใช้หลักสูตรฝึกอบรมมัคคุเทศก์ตามเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตร พบว่า ผู้เข้ารับการอบรมมีคะแนนการทดสอบหลังการฝึกอบรมสูงกว่าเกณฑ์ร้อยละ 80 มีคะแนนเฉลี่ยความสามารถในการปฏิบัติการนำเที่ยวเป็นมัคคุเทศก์ท่องเที่ยวเชิงเกษตร ระหว่างการฝึกอบรม มีคะแนนเฉลี่ยการจัดทำรายการนำเที่ยว 27.17 คิดเป็นร้อยละ 90.56 และคะแนนเฉลี่ยนำเที่ยวตามรายการนำเที่ยว 18.47 คิดเป็นร้อยละ 92.33 และผู้เข้ารับการฝึกอบรมมัคคุเทศก์ มีความพึงพอใจโดยรวมทุกด้านอยู่ในระดับมากที่สุด (4) ผลการประเมินหลักสูตรฝึกอบรมมัคคุเทศก์ตามเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตรพบว่าโดยภาพรวมอยู่ในระดับมากที่สุด

สรุปผล: สภาพปัจจุบันของมัคคุเทศก์ตามเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตรมีความสมดุลทั้งรายข้อ อยู่ในระดับปานกลางทั้งรายข้อ และมีความต้องการในการฝึกอบรมอยู่ในระดับมากที่สุด หลักสูตรฝึกอบรมมัคคุเทศก์ตามเส้นทางท่องเที่ยวเชิงเกษตรประกอบด้วย 7 องค์ประกอบที่มีความสอดคล้องทั้งด้านคุณภาพและความเหมาะสม ผู้เข้ารับการอบรมมีคะแนนการทดสอบและความพึงพอใจทั้งรายละเอียดการนำเที่ยวที่มีผลส่งเสริมมัคคุเทศก์ในด้านท่องเที่ยวเชิงเกษตรที่สูงและมีความพึงพอใจโดยรวมในระดับมากที่สุด และ ผลการประเมินหลักสูตรฝึกอบรมยังยืนยันว่ามีคุณภาพทั้งในด้านการทดสอบและการประเมินรวมทั้งหมดอยู่ในระดับมากที่สุด