ความต้องการจำเป็นของการพัฒนาทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา

เจนจิรา  แสนไชย; ทนงศักดิ์  คุ้มไข่น้ำ

doi:10.60027/iarj.2023.271284

ผู้แต่ง

เจนจิรา แสนไชย นักศึกษาหลักสูตรศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารและพัฒนาคุณภาพการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น https://orcid.org/0009-0005-3799-9115
ทนงศักดิ์ คุ้มไข่น้ำ อาจารย์ประจำหลักสูตรสาขาการบริหารและพัฒนาคุณภาพการศึกษา มหาวิทยาลัยขอนแก่น https://orcid.org/0009-0009-5972-113X

DOI:

https://doi.org/10.60027/iarj.2023.271284

คำสำคัญ:

ทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา; , ความต้องการจำเป็น

บทคัดย่อ

ภูมิหลังและวัตถุประสงค์: ทักษะดิจิทัลเป็นทักษะที่สำคัญในยุคปัจจุบัน โดยเฉพาะผู้บริหารสถานศึกษา ซึ่งเป็นผู้นำองค์กร ต้องมีความรู้ความเข้าใจและมีทักษะด้านการใช้ดิจิทัล เพื่อให้สามารถบริหารจัดการสถานศึกษาได้บรรลุเป้าหมาย มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา 2) ศึกษาสภาพที่พึงประสงค์ทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา 3) ประเมินความต้องการจำเป็นของการพัฒนาทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาบึงกาฬ

ระเบียบวิธีวิจัย: กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ ผู้บริหารสถานศึกษา 16 คน ครู 262 คน รวม 278 คน ใช้วิธีการสุ่มแบบ 2 ขั้นตอน ใช้การสุ่มแบบแบ่งชั้น โดยแบ่งตามขนาดของโรงเรียน จากนั้นทำการสุ่มอย่างง่ายโดยวิธีจับสลาก เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามแบบมาตราส่วนประมาณค่า 5 ระดับ ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาอยู่ในช่วง 0.67 - 1.00 และความเชื่อมั่นของแบบสอบถามทั้งฉบับเท่ากับ 0.991 วิเคราะห์ข้อมูลโดยหาร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน จัดเรียงลำดับความต้องการจำเป็นโดยใช้สูตร PNI_modified

ผลการวิจัย: 1) สภาพปัจจุบันทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาโดยรวมอยู่ในระดับมาก 2) สภาพที่พึงประสงค์ทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด 3) ค่าดัชนีความต้องการจำเป็นจากมากไปน้อย ได้แก่ ด้านการประยุกต์ใช้ดิจิทัลเพื่อพัฒนาและยกระดับศักยภาพองค์กร ด้านการใช้ดิจิทัลเพื่อบริหารจัดการและนำองค์กร ด้านการปฏิบัติตามกฏหมายดิจิทัล และ ด้านการรู้และใช้เทคโนโลยีดิจิทัล

สรุปผล:ทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาทั้งหมดอยู่ในระดับมาก และค่าดัชนีความต้องการจำเป็นแสดงให้เห็นถึงความสำคัญของการประยุกต์ใช้ดิจิทัลในการพัฒนาองค์กร การบริหารจัดการ ปฏิบัติตามกฎหมายดิจิทัล และการรู้และใช้เทคโนโลยีดิจิทัล.

เอกสารอ้างอิง

กนกภรณ์ เทศผล. (2565). ความสัมพันธ์ระหว่างการรู้ดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษากับการบริหารเทคโนโลยีสารสนเทศในสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1. วารสารครุศาสตร์ คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์. 5(1), 77–88.

กมลวรรณ จันทร. (2564). การบริหารสถานศึกษายุคโลกพลิกผัน ฉลาดรู้ เท่าทันดิจิทัล. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

กรณัฏฐ์ ฐิตากรพงศ์สถิต. (2565). สภาพความต้องการจำเป็นและแนวทางพัฒนาทักษะดิจิทัลของครูเพื่อส่งเสริมการจัดการเรียนการสอนในศตวรรษที่ 21 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษามุกดาหาร.วารสารรัชต์ภาคย์. 16(47), 189–206.

กระทรวงศึกษาธิการ. (2564). นโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการประจำปีงบประมาณ 2566. Retrieved October 14, 2022 from: https://moe360.blog/2022/01/19/policy-and-focus-moe/

งานนโยบายและแผนสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาบึงกาฬ. (2565). แผนพัฒนาคุณภาพการศึกษา ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2565-2569). Retrieved on 20 October 2022 from: https://www.sesaobk.go.th/.

ณิศรานันท์ ขันทอง. (2564). ทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาที่ส่งผลต่อแรงจูงใจ ในการปฏิบัติงานของครูสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาหนองคาย. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา: มหาวิทยาลัยราชภัฏอุดรธานี.

นันธิดา ปฎิวรณ์. (2564). รูปแบบการพัฒนาทักษะเทคโนโลยีดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารสันติศึกษาปริทรรศน์ มจร. 9(5), 1927–1939.

นิภาพร รอดไพบูลย์. (2565). ทักษะการบริหารในศตรวรรษที่ 21 ของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา มัธยมศึกษาสระแก้ว. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยบูรพา.

บุญชม ศรีสะอาด. (2560). การวิจัยเบื้องต้น. พิมพ์ครั้งที่ 10. กรุงเทพฯ: สุวีริยาสาส์น.

บุญชู ใจใส. (2564). ปัจจัยการบริหารที่ส่งผลต่อทักษะดิจิทัลของผู้บริหารโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

บุญตรี แก้วอินธิ. (2565). สภาพและความต้องการจำเป็นในการพัฒนาทักษะดิจิทัลของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครพนม. วารสารการบริหารและนิเทศการศึกษา มหาวิทยาลัยมหาสารคาม. 13(1), 42–51.

ฝ่ายนโยบายและยุทธศาสตร์ สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล. (2564). แผนแม่บทการส่งเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล. Retrieved on 21 October 2022 from: https://www.depa.or.th/storage/app/media/file/depa-Promotion-Plan-Book61-65.pdf.

พิมพ์วิมล วงษ์ขันธ์. (2564). ทักษะของผู้บริหารสถานศึกษายุคดิจิทัล สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาศรีสะเกษ เขต 3. วารสารบัณฑิตวิทยาลัย พิชญทรรศน์. 16(2), 43-55.

มณีนุช ภูยังดี. (2564). สภาพปัจจุบัน สภาพที่พึงประสงค์และแนวทางพัฒนาการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการบริหารจัดการสถานศึกษาของโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษานครพนม เขต 1. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารและพัฒนาการศึกษา: มหาวิทยาลัยนครพนม.

ศศิวิมล ม่วงกล่ำ. (2562). การวิเคราะห์องค์ประกอบด้านความสามารถทางดิจิทัลของครูและบุคลากรทางการศึกษา จังหวัดสระบุรี. วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต สาขาการบริหารการศึกษา : มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี.

ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร. (2563). แผนปฏิบัติการดิจิทัลเพื่อการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2563 – 2565. กรุงเทพฯ: องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์.

สัตตบุษย์ โพธิรุท. (2564). ทักษะการบริหารของผู้บริหารโรงเรียนในศตวรรษที่ 21 ที่ส่งผลต่อประสิทธิผลโรงเรียน สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 21. วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิตสาขาการบริหารการศึกษา: มหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนคร.

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาบึงกาฬ. (2564). รายงานสังเคราะห์ผลการประเมินตนเองของสถานศึกษา (SAR) ปีการศึกษา 2563. Retrieved on October 23, 2022 from: https://www.sesaobk.go.th/

สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน. (2560). ทักษะด้านดิจิทัลของข้าราชการและบุคลากรภาครัฐเพื่อการปรับเปลี่ยนเป็นรัฐบาลดิจิทัล. Retrieved on October 14, 2022 from: https://www.ocsc.go.th/sites/default/files/attachment/circular/w6-2561.pdf.

สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. (2560). ยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี (พ.ศ.2561-2580). พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: สำนักงานเลขานุการของคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.

สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ. (2562). การสนับสนุนการเรียนรู้ดิจิทัล(Digital literacy) ในห้องเรียน. Retrieved on November 5, 2022 from: https://www.nstda.or.th/th/nstda-knowledge/2632-digital-literacy.

สุวิมล ว่องวานิช. (2558). การวิจัยประเมินความต้องการจำเป็น. พิมพ์ครั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

โสภณ เลียดทอง. (2564). สภาพปัจจุบันสภาพที่พึงประสงค์และแนวทางพัฒนาทักษะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการบริหารงานวิชาการของผู้บริหารสถานศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครพนม เขต 2. วารสารวิชาการสถาบันการอาชีวศึกษาภาคใต้. 6(1), 80–88.

อรวรรณ กันละนนท์. (2565). ทักษะด้านดิจิทัลของผู้บริหารโรงเรียนมัธยมศึกษา Digital Skills of Secondary School Administrators. วารสารวิชาการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร. 5(3),27-37.

เอกชัย กี่สุขพันธ์. (2559). การบริหารสถานศึกษายุคดิจิทัล (School Management in Digital Era). Retrieved on November 3, 2022 from: www.trueplookpanya.com/knowledge/content/52232/-edu-teaartedu-teaart-teaartdir.

Cronbach, L. J. (1951). Coefficient alpha and the internal structure of tests. Psychometrika, 16, 297–334. ttps://doi.org/10.1007/BF02310555

Krejcie, R.V., & D.W. Morgan. (1970). Determining Sample Size for Research Activities.Educational and Psychological Measurement. 30(3), 607 – 610.

Laara, et al. (2018). Determinants of 21st-century digital skills: A large-scale survey among working professionals. Computers in Human Behavior journal. 100(19), 93–104.