การพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมการอ่านและการเขียนอักษรขอมเบื้องต้นสำหรับพระสงฆ์

บทคัดย่อ

การศึกษาบาลีในประเทศไทยตั้งแต่สมัยโบราณพวกกุลบุตรต้องเริ่มต้นด้วยการเรียนอักษรขอมก่อน เพราะภาษาบาลีที่จารึกไว้ด้วยอักษรขอมผู้เริ่มเรียนต้องเรียนคัมภีร์มูลกัจจายน์ท่องสูตรซึ่งมีทั้งภาคมคธและพากย์ไทยล้วนเป็นอักษรขอมทั้งนั้น ดังนั้นการวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหาและความต้องการในการฝึกอบรม 2) พัฒนาหลักสูตรฝึกอบรม 3) ทดลองใช้หลักสูตรฝึกอบรม และ 4) ประเมินหลักสูตรฝึกอบรม การวิจัยแบ่งออกเป็น 4 ระยะได้แก่ ระยะที่ 1 การศึกษาข้อมูลพื้นฐานสภาพปัญหาและความต้องการในการฝึกอบรม ระยะที่ 2 การพัฒนาหลักสูตร ระยะที่ 3 การทดลองใช้หลักสูตร และระยะที่ 4 การประเมินหลักสูตร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในระยะที่ 1 ได้แก่ พระสงฆ์ จำนวน 368 รูป และกลุ่มผู้ให้ข้อมูลที่ใช้ในการสนทนากลุ่ม ได้แก่ ผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 10 รูป/คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง กลุ่มเป้าหมายที่ใช้ในการวิจัยในระยะที่ 2 เป็นผู้ให้ข้อมูลที่ใช้ในการสัมมนาอิงผู้เชี่ยวชาญ จำนวน 7 คน ระยะที่ 3 กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการทดลองใช้หลักสูตร คือ พระสงฆ์จำนวน 30 รูป เครื่องมือที่ใช้เก็บรวบรวมข้อมูล ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ แบบประเมินความสอดคล้อง ความเหมาะสม แบบทดสอบ สถิติในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการทดสอบค่าที (One-Samples t-test) ผลการวิจัยพบว่า (1) การศึกษาข้อมูลพื้นฐาน สภาพปัญหาและความต้องการในการฝึกอบรมการอ่านและการเขียนอักษรขอมเบื้องต้น สำหรับพระสงฆ์ พระสงฆ์มีความต้องการในการฝึกอบรมโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด และจากการสนทนากลุ่มพระสงฆ์ มีความเห็นสอดคล้องกันคือควรมีการพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรม การอ่านและการเขียนอักษรขอมเบื้องต้น สำหรับพระสงฆ์ เพื่อเป็นการอนุรักษ์และถ่ายทอดวัฒนธรรมทางภาษา (2) ผลการพัฒนาหลักสูตรฝึกอบรมการอ่านและการเขียนอักษรขอมเบื้องต้น สำหรับพระสงฆ์ พบว่า หลักสูตรฝึกอบรมมีองค์ประกอบทั้งหมด 6 องค์ประกอบดังนี้ 1) หลักการของหลักสูตร 2) วัตถุประสงค์ของหลักสูตร 3) เนื้อหาสาระ 4) กิจกรรมการฝึกอบรม 5) สื่อและแหล่งเรียนรู้ 6) การวัดและประเมินผล และ การประเมินความสอดคล้องและความเหมาะสมของหลักสูตร พบว่า ความสอดคล้องอยู่ในระดับมากที่สุด และมีความเหมาะสมอยู่ในระดับมาก (3) ผลการทดลองใช้หลักสูตรฝึกอบรม การอ่านและการเขียนอักษรขอมเบื้องต้น สำหรับพระสงฆ์ พบว่า คะแนนเฉลี่ยด้านความรู้ของผู้เข้ารับการฝึกอบรมหลังการฝึกอบรมมีค่าเท่ากับ 27.23 จากคะแนนเต็ม 30 คะแนน เมื่อเทียบกับเกณฑ์ร้อยละ 80 พบว่า คะแนนทดสอบหลังการฝึกอบรม การอ่านและการเขียนอักษรขอมเบื้องต้น มีค่าสูงกว่าร้อยละ 80 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 และความพึงพอใจของพระสงฆ์ที่มีต่อการจัดกิจกรรมการฝึกอบรม พบว่า พระสงฆ์ มีความพึงพอใจอยู่ในระดับมาก (4) ผลจากการประเมินหลักสูตรฝึกอบรม การอ่านและการเขียนอักษรขอมเบื้องต้น สำหรับพระสงฆ์ โดยผู้เชี่ยวชาญ พบว่า ผู้เชี่ยวชาญทั้ง 7 คน มีความเห็นตรงกันว่าหลักสูตรมีความเหมาะสม อยู่ในระดับมาก